Kulturë

Ndikimi i Paul Cezanne, pak edhe George Braque, herë pas here edhe  të Henri Matisse-s, ndriçuan në formimin e piktorit nga Shqipëria Alush Shima, i cili ditë më parë hapi ekspozitën personale në Galerinë Kombëtare të Kosovës. Tek Cezanne, piktori Shima huazon formën, ngjyrën, herë pas herë dritën, poashtu edhe kompozicionin, qëndrueshmërinë e formës, ndërsa perspektivën e nxjerrë nga rregulli i imponuar.

Sa kohë keni që nuk shkruani me dorë? Pa parë radhët e një fletoreje që mbushen me bojën blu që lëshon stilolapsi? Shumëkush do të përgjigjej, që në kohën e Fakultetit. Kompjuterët i hapën rrugën një zhvillimi, por me koston se likujdimit të disa “zakoneve” që janë të vyera. Një nga këta është edhe shkrimi i dorës, i cili në ndryshim nga prodhimi unik I tastierës, ofron identifikim të dyfishtë: mënyra e të shprehurit në kombinim me kaligrafinë.

Në vitin 1974 hoqa dorë nga ëndrra për t’u bërë piktor dhe arkitekt dhe vendosa të bëhem shkrimtar. Vizatoja qëkurse kisha mësuar të lexoja dhe të shkruaja. Familja më nxiste: në shtëpi donin që të ndiqja karrierën e Le Corbusier, arkitekt dhe piktor. Po pse atëherë, ndërkohë që studioja në univeristet dhe pasi I isha dedikuar për 15 vite pikturës, vendosa të bëhem shkrimtar?

Që qeveria dhe ministrat i janë përshtatur shijeve estetike të kryeministrit kjo nuk është asgjë e re, madje vizionin e Rilindjes Urbane kryeministri e ka shtrirë edhe në bashki të tjera të vendit, sipas modelit që zoti Rama pëlqen ta quajë “Shqipëria e Gjeneratës Tjetër”. Në funksion të këtij qëllimi ishte dhe hapja e ekspozitës në Galerinë Kombëtare të Arteve me kryevepra të artit italian të viteve 1900. Deri këtu nuk ka asgjë të pazakontë në rendin e fushatave të tilla kulturore që synojnë qasjen e publikut dhe për më tepër të rinjve me artin modern të  një vendi si Italisa fqinje.

Krimet e komunizmit në Shqipëri përbëjnë një kapitull të pahapur, ndonëse për to është folur në 25 vjet pas rënies së diktaturës, kryesisht nëpërmjet kujtimeve fragmentare të atyre që kanë mbijetuar nga pesha e dhunës. Është folur në mediume të ndryshme në mënyra të ndryshme, me tone minimizuese e përkeqësuese, por gjithmonë, duke ndjekur sipërfaqen e sheshtë të gazetave dhe ekraneve, derisa perceptimi për komunizmin si e keqe njerëzore, shoqërore e kombëtare është reduktuar në një lloj ekzotike, pa e patur konkretësinë e duhur e as koordinatën e saktë.

Shahab Hosseini, një nga aktorët më të njohur në botën aziatike, fitues i Palmës së Artë në Kanë dhe i Ariut të Argjendtë në Berlin, tregon sfidën e artit të vendit të tij dhe mbajtjen e standardeve të larta për të cilën dallohet kjo kinematografi. Pse politika mundohet në çdo vend të futet në art dhe sesi mbijeton në nivele të arta kinematografia iraniane prej dekadash…Në këtë intervistë ekskluzive për “Milosao”, një nga yjet bashkëkohore të kinemasë, flet për artin e shtatë të vendit të vet dhe më shumë akoma…

Militant komunist i edukuar në Rusi, protagonist i luftës çlirimtare antijaponeze me mbështetjen e Stalin-it, themelues e diktator i regjimit komunist në Korenë e Veriut prej 1948, Kim il-Sung-u kishte huazuar modelin stalinist për të ngritur kultin e personalitetit pas eliminimit të rivalëve të brendshëm.

Është ndarë nga jeta në moshën 83 vjeçare këngëtarja Anita Take. Ajo i përket një brezi të hershëm, ndër të parët e muzikës së lehtë shqiptare. Take veçohej për zërin e ëmbël dhe performancën e ngrohtë në këngë që do të kujtohen si “Më do apo s’më do”, “Në mes të gushës ke një pikë” etj..
Ajo është nderuar me urdhërin “Naim Frashëri i Artë”. 

Poeti dhe përkthyesi Romeo Çollaku ka qenë i ftuar në emisionin "Takimet e kulturës", drejtuar nga Elsa Demo. Çollaku ka folur për romanin e tij të parë "Mjaltë në teh", por edhe për përkthimin, gjuhën.

Robert Elsie ka publikuar këto ditë në faqen e vet një përmbledhje të punimeve të disa piktorëve shqiptarë, që ai e quan Piktura Klasike Shqiptare. Rubrika është pajisur me një shënim hyrës që na flet për “një shkollë të piktiurës shqiptare që u shfaq fillimisht në dekadat e para të shekullitë të 20-të”. Elsie shkruan se këto përpjekje nisin me punimet e Kolë Idromenos, Spiro Xegas, binomi tradicional artit shqiptar, Shkodër – Korçë, për të ecur më tej me Andrea Kushin dhe Simon Rrotën po në Shkodër.