Kulturë

70 vjet më parë, më 22 tetor 1946, ndodhi Incidenti i Kanalit të Korfuzit, në të cilin dy destrojerë britanikë ranë në mina në detin territorial të Shqipërisë (Gjiri i Sarandës). Në këtë ngjarje Marina Britanike humbi 45 oficerë dhe detarë, si dhe 42 të tjerë u plagosën. Kjo ngjarje është trajtuar nga juristë, historianë, ushtarakë, politikanë, studiues, etj. Sot, mbas 70-vjetësh, mbi këtë incident është hedhur shumë dritë, dhe dihen tashmë shumë të vërteta.

Pietro Citati shkruan sot në “Corriere della Sera” për një projekt të Federico Fellinit për Venecian. Një film i parealizuar për një qytet që siç na thotë Citati, e kishte magjepsur mjeshtrin e madh të kinemasë. Fellini erdhi në këtë projekt pas mahnitjes me Venecian, mahnitjes personale si përvojë e ecjes në qytet, e karnavaleve, e gjeografisë së tij. Por edhe si pasojë e leximeve gati maniakale të parardhësve të tjerë që ranë në dashuri me Venecian, këtë magjistare të përjetshme. Frederick Rolfe, John Ruskin, dy mësues të mëdhenj shpirtërorë të regjizorit.

"Nëse zonja Clinton do ishte zgjedhur presidente e SHBA-së, do të kishte shpëthyer një luftë e madhe, por tani me zgjedhjen e Trump nuk mendoj se do të ndodhë”. Kështu është shprehur regjisori serb Emir Kusturica për asgjencinë ruse të lajmeve TASS.

Regjisori i njohur shtoi se fitorja e Donald Trump në zgjedhjet presidenciale amerikane ka shpëtuar njerëzimin nga një luftë e madhe.

Shpyllëzimi në Brazil ka çuar në zbulimin e një siti arkeologjik 1000 vjet të vjetër. Bëhet fjalë për struktura megalitike që sipas analizave të kryera mendohet se kanë shërbyer si pjesë e një observatori astronomik. Ky konkluzion i bërë prej disa prej shkencëtarëve brazilianë ka nxitur edhe emrëtimin e sitit si Stonehenge i Amazonës.

Seb-i Arus – Nata e Bashkimit është një ceremoni e dervishëve mevlevi që kujtojnë vdekjen e Rumit – Mevlana Jalaluddin al – Rumi, poeti dhe mistiku i madh pers. Ai ishte edhe një teolog dhe jurist i kohës së vet, por sot, 743 vjet nga vdekja bota e njeh më së shumti si poet.

Shqipja ka qenë me fat që ka në pronësi të vet disa përkthime brilante të poezisë së Rumiut nga Vexhi Buharaja, Sejfulla Malëshova, apo Dhori Qirjazi.
Fotot janë nga ceremonia e këtij viti në Stamboll në Gallata aty ku dervishët fluturues japin spektaklin e tyre të famshëm.

Kombet në përgjithësi dhe sidomos kombet e vogla krijojnë mite antemurale, sipas të cilave ato janë flijuar për të mbrojtur gjëra apo qytetërime të mëdha si Europa, krishterimi etj. Sulstarova shkruan mbi mitin antemural politik në Shqipëri, ku ai i Skënderbeut është më i dukshmi.

Miti politik

Kanë kaluar më shumë se katër dekada nga vdekja e teoricienëve të fundit të mëdhenj marksistë të kulturës europiane. Bëhet fjalë për Lucien Goldmann dhe György Lukács. Bashkë me ta është zhdukur, zhbërë edhe bota e tyre,. Shoqëria socialiste e përfaqësuar nga Bashkimi Sovjetik nuk është më prej kohësh. Mbeten Kina, Vietnami, Koera e Veriut, Kuba, Laos, Eritrea, Turkmenistan, Bjellorusia. Pjesa tjetër lëkundet, shfaqet, zhduket, rishfaqet njësoj si Le Dieu cache, Zoti i fshehur i librit me të njëjtin titull të Goldmann dalë në shtyp në vitin 1955.

Martirët, kamikazët, xhihadi, shahidi, muxhahedini – këto terma parakalojnë memorien kolektikeve duke u asociuar me dhunën. Mediat dhe konflikti kanë arritur të njollosin Islamin duke sjellë në evidencë vetëm aspektin militar të tij. Por këto terma kanë rrënjë të thella dhe në doktrinën islame kanë të tjera kuptime. Edhe tradita islame ka një kod tjetër etik ndaj dhunës. Të gjitha këto sqarohen nga Meir Hatina, shef I Departamentit të Studimeve Islamike dhe të Lindjes së Mesme në universitetin Hebraik të Jeruzalemit.

Në Itali, që prej më shumë se 600 vjetësh është vendosur dhe jeton një komunitet shqiptar i ardhur përgjatë rrjedhave të kohës nga krahina të ndryshme të Shqipërisë, si dhe nga arvanitasit e Greqisë, kryesisht zona e Peloponezit, Epirit, dhe ishujt e Jonit. Shkaqet kryesore të këtyre dyndjeve të mëdha ishin luftërat midis Lindjes e Krishterimit, luftërat dhe grindjet e brendshme, si dhe gjendja e vështirë ekonomike e popullsisë së këtyre trevave dhe banorëve shqiptarë në rajonin e Ballkanit në epokën paramesjetare dhe Mesjetë.

Bruce Dickinson, solisti i njohur i grupit Iron Maiden, ka mbërritur në Tiranë, por si aksioner i një kompanie avionësh. Top-Channel i ka shkëputur disa pyetje përmes të cilave këngëtari i njohur ka bërë të qartë se nuk ka ndërmend të japë koncerte në Shqipëri.

P: ..për çfarë je në Tiranë?

Bruce: Jam një aksioner i madh në kompaninë e fluturimeve. Është puna ime dhe të dorëzoj avionë.

P: Është arsye fakti që je rritur me tregimet e gjyshit tënd, fakti që tani je pilot?