hapësira

Të hënën pritet të kryhet testi i parë i projektit të NASA-s, Artemis. Dhe ambiciet e tij janë shumë të mëdha: të çojë në Hënë të parin njeri me ngjyrë dhe të parën femër.

Një hulumtim i firmës njujorkeze Space Capital tregon se kompanitë e infrastrukturës hapësinore bënë miliarda dollarë investime private në vitin 2021. Fondet u rritën me më shumë se 50% nga viti i kaluar, në një rekord prej 14.5 miliardë dollarësh.

Pas një tremujori të tretë historik për fluturimet njerëzore në hapësirë, tremujori i katërt solli 4.3 miliardë dollarë falë "mega-raundeve" prej 250 milionë dollarësh ose më shumë nga Sierra Space, SpaceX e Elon Musk dhe Planet Labs.

Teleskopi James Webb, një projekt me vlerë 10 miliardë dollarë, është lëshuar nga Toka. Ai u transportua drejt qiellit me një raketë Ariane nga porti Kourou në Guajanën franceze. 

Webb e ka marrë emrin nga një prej arkitektëve të uljeve të misionit Apollo në Hënë. Teleskopi është i dyti pas të famshmit Hubble.

Megjithatë, falë punës së inxhinierëve që punojnë me agjencitë hapësinore të SHBA-ve, Evropës dhe Kanadasë, Webb është 100 herë më i fuqishëm.

Presidenti turk, Rexhep Tajip Erdogan zbuloi të martën një program ambicioz 10-vjeçar hapësinor për vendin e tij që përfshin misione në Hënë, dërgimin e astronautëve turq në hapësirë ​​dhe zhvillimin e sistemeve satelitore të zbatueshme ndërkombëtarisht.

Erdogan thotë se Turqia planifikon të vendosë "një kontakt të parë me Hënën" në 2023, kur vendi shënon 100-vjetorin e themelimit të republikës turke.

Hapësira ndëryjore përtej sietemit tonë diellor është më e dendur sesa ajo në sistemin tonë. Të dhënat befasuese vijnë nga sonda Voyager 2, e cila kaloi perimetrin kufitar që është nën ndikimin e Diellit në nëtor të vitit 2018. Në të vërtetë ky informacion është rikonfirmim i atij të dërguar nga sonda Voyager 1 që hyri në hapësirë ndërhyjore në vitin 2012 dhe bëri gjurmimin në një drejtim dhe rajon tjetër.

Astronautët në Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor kanë kapur në 21 qershor të këtij viti, disa pamje spektakolare të vullkanit Raikoke në veriperëndim të Paqësorit. Raikoke shpërtheu javën e kaluar për herë të parë në thuajse 100 vjet. Shpërthimi i fundit i tij ishte në vitin 1924 kurse para tij në vitin 1778.

Shërbimet e stacioneve hapësinore në mbarë botën u vunë në gjendje alarmi pas marrjes së radiovalëve "të çuditshme" nga një pikë shumë e largët e hapësirës. "Ky është një fenomen që nuk mund të shpjegohet, me të vërtetë diçka shumë e çuditshme që nuk e kemi hasur më parë”- tha njëri prej shefave të programit për monitorimin e shenjave të hapësirës.

Japonia planifikon dërgimin e një astronauti në Hënë në vitin 2030. Propozimi është bërë nga agjencia hapësinore japoneze – JAXA – dhe ai do të zbatohet si fazë e dytë e një angazhimi tjetër të drejtuar nga NASA. Projekti I agjencisë amerikane synon krijimin e një stacioni hapësinore në orbitën e Hënës, edhe ky pjesë e një projekti më të madh që është mbërritja në Mars.

Fizikani Brian Greene mendon se ka diçka më themelore, më bazike sesa hapësira dhe koha. Sipas tij, të dyja këto dukuri janë manifestime të krijuara mbi një konfigurim më themelor. Ndaj revolucioni shkencor i radhës do të vijë kur të kuptohet se kush qëndron në themel të realitetit që sot mendohet se formësohet nga hapësira dhe koha. Ose kështu mendon Greene. Më poshtë teksti i videos: 

"Mund të them se mendimi dominues në komunitetin shkencor është se hapësira dhe koha janë të vërteta, janë themelore dhe se duhet të parashtrohen përherë për çdo përshkrim të botës reale.

Udhëtimet e gjata në hapësirë dhe sidomos projekti për të dërguar njerëz në Mars shtron disa probleme që nuk lidhen vetëm me itinerarin dhe mekanikën e uljes së sondave. Shëndeti i astronautëve është një problem po kaq delikat dhe me rëndësi, aq sa mund të çojë në rishikimin e projekteve të tilla. Një mësim për këtë u mor në vitin 2005 me astronautin John Phillips që kishte kohë në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës në një mision të nisur në prill e që mbyllej në tetor. Ai hodhi sytë nga dritarja për të parë Tokën, por ajo dukej e mjegullt.