korrupsioni

Dokumentet e Panamasë hapën një dritare tjetër në sistemin botëror të korrupsionit financiar, duke treguar mënyrën sesi liderët politikë dhe bizneset përdorin kompani sekrete në parajsa fiaskale si Ishujt Virgin të Britanisë dhe në shumë shtete amerikane, për të fshehur korrupsionin dhe krime të tjera. Përveç fshehtësisë, sistemi i korrupsionit varet nga një faktor tjetër, që është dhe më i rëndësishë: pandëshkueshmërinë. Mosndëshkim do të thotë që të pasurit dhe të pushtetshmit nuk dënohen edhe kur shkeljet e tyre bëhen publike.

Reforma në drejtësi është shitur për opinionin si një pikë kthese, fund i tranzicionit, apo edhe shpëtim i Shqipërisë nga kthetrat e korrupsionit. Me këto fjalë ka folur pak a shumë edhe aktori kryesor i saj, ambasadori amerikan në Tiranë, Donald Lu. Por Lu është diplomat dhe si i tillë ai bën zëdhënien e politikës, që shpesh anashkalon çështje teknike që rrugës rezultojnë vendimtare. Gazeta “Shekulli” i ka marrë një intervistë për këtë problem juristes amerikane, Kathleen Imholz, e cila është njohëse e Shqipërisë dhe problemeve institucionale të saj.

Qeveria shqiptare është e gatshme të hartojë një projektligj për amnistinë e kapitaleve duke përjashtuar një kategori të caktuar. “Nëse do të bënim amnisti të gjerë kapitalesh, për mua do të ishte shumë mirë, duke përjashtuar zyrtarët e lartë apo një set me individë që i kanë paratë nga korrupsioni, pjesa tjetër do të ishte vërtet shumë gjë e mirë dhe unë e kam hedhur si ide, por theksoj ajo kërkon një konsensus të gjerë.

Gjykatësja Majlinda Andrea është kthyer nga Italia, por pa bashkëshortin e vet, Odhisea. Kështu u raportua sot për gjykatësen e Gjykatës së Lartë, e cila akuzohet për korrupsion në vlerën e 50 mijë dollarëve. Ajo është pezulluar nga detyra nga Kolegji Penal i Gjykatës së lartë, pas kërkesës së Prokurorisë, e cila siç raporton sot “Abc News”, disponon pamje filmike dhe video, ku paraqitet bashkëshorti i saj, Odhisea, që mbush një qese me para.

Këto kohët e fundit po flitet shumë për një çështje të konsideruar tepër të rëndësishme. Bëhet fjalë për “Reformën në Drejtësi”. Sipas politikanëve dhe mediave, dhe pse jo edhe ndërkombëtarëve, realizimi i kësaj reforme do të bëjë të mundur që bëmat e tmerrshme që janë bërë në këta 25 vjet post komunizëm, të mos ndodhin më.

Korrupsioni i elitës është sfida më e madhe me të cilën përballen jo vetëm vendet në zhvillim, por edhe ato të zhvilluara. "Partia Komuniste e Kinës duhet të përshtasë parimet e marksizmit me realitetin e përditshëm dhe t'i bëjë ato të prekshme si në teori ashtu edhe në praktikë". Kështu deklaroi presidenti kinez Xi Jinping, njeherësh edhe Sekretar i Parë i Partisë Komuniste në 95 vjetorin e partisë. Duke iu referuar udhëheqjes kineze, Xi Jinping theksoi se "kërcënimi më i madh me të cilin përballet udhëheqja është korrupsioni".

Shqipëria është e kapur nga korrupsioni. Është një nga problemet e përfshira në të gjitha raportet ndërkombëtare, por e pranuar edhe zyrtarisht nga institucione si Kontrolli i Lartë i Shtetit që kryen auditimin e financave publike.  Kreu i KLSH-së, Bujar Leskaj thotë se korrupsioni është i fshehur  “të sigurohemi se nuk ka vend ku të fshihet, duke rritur transparencën e buxheteve qeveritare, informacionit tatimor dhe prokurimit publik për të penguar evazionin fiskal dhe për të vënë në dukje vjedhjen ose keqpërdorimin e taksave”.

"Kusht paraprak i korrupsionit... është rënia apo tatëpjeta e demokracisë pjesëmarrëse" ose të drejtpërdrejtë, shkruan në një analizë të shkëlqyer gazetari, politikani dhe juristi i shquar italian, Eugenio Scalfari. "Korrupsioni nuk ekziston ose ai reduktohet në maksimum kur populli është me të vërtetë sovran", konkludon ai në analizën e mprehtë që i bën kësaj dukurie, si dhe erozionit të demokracisë në Itali dhe Evropë ["La corruzione in Italia e l'Europa spaccata e moritura", Repubblica, 1 maj 2016].

Kush trembet nga demokracia e drejtpërdrejtë?

Perceptimi i qytetarëve shqiptarë për korrupsionin në vend mbetet i lartë. Pothuajse 89% e qytetarëve mendojnë se korrupsioni është ose “i përhapur” ose “shumë i përhapur” mes zyrtarëve publik. Pothuasje 1 në 3 qytetarë mendojnë se korrupsioni është rritur krahasuar me 3 vjet më parë, ndërsa 37% mendojnë që korrupsioni ka mbetur i njëjti krahasuar me tre vjet më parë.