bota

Mark Honigsbaum - The Guardian

Më 7 shtator 1854, në mes të një epidemie të furishme kolere, mjeku John Snow iu drejtua bordit të kujdestarëve të famullisë së St James me kërkesën për hequr dorezën nga një pompë uji publike në Broad Street në Soho të Londrës. Snow kishte konstatuar se 61 viktima të kolerës kishin nxjerrë kohët e fundit ujë nga pompa dhe arsyetoi se uji i ndotur ishte burimi i epidemisë. Kërkesa e tij u pranua dhe, edhe pse do të duheshin edhe 30 vjet të tjera që teoria e mikrobeve të kolerës të pranohej, veprimi i tij i dha fund epidemisë.

Një përllogaritje e kryer nga studiuesit australiane tregon se të paktën 14 milionë tonë copa plastike me gjerësi më pak se 5 mm gjenden në fund të oqeaneve të botës. Agjencia shkencore qeveritare australiane, CSICRO ka mbledhur dhe analizuar mostrat e oqeanit nga gjashtë vende rreth 300 km larg bregut jugor të vendit.

Një studim i ri novator i imazheve satelitore me rezolucion të lartë ka zbuluar se, ndryshe nga sa mund të mendohet, ka të paktën 1.8 miliardë pemë në shkretëtirat Sahel dhe Sahara.

Një ekip prej 24 shkencëtarësh nga e gjithë Evropa, SHBA dhe Afrika zbuluan se zona është çuditërisht e mbushur me bimë, çka do të thotë se do të duhet të rishikojmë atë që dinim për dy shkretëtirat kryesore të botës dhe madje edhe politikën publike për shpyllëzimet.

Europa po përballet me atë që është cilësuar vala e dytë e pandemisë. Vende si Spanja, Franca, Italia dhe Britania e Madhe kanë vendosur masa të reja kufizuese për shkak të rritjes së numrit të rasteve të reja. Edhe në SHBA, virusi vijon të përparojë, në një kohë kur vendi po shkon drejt zgjedhjeve presidenciale.

Çmimi Nobel për Paqen për këtë vit i është dhënë Programit Botëror të Ushqimit, për kontributin ndërkombëtar në luftën kundër urisë.

Në garë për Nobelin e Paqes, një kategori që ka rezervuar shpesh surpriza, ishin 318 kandidatë, nga këto 211 individë dhe 107 organizata. Një listë e gjatë kadidatësh, përbërja e së cilës, në bazë të rregullave të Akademisë Suedeze, nuk dihet dhe as nuk do të merret vesh ndonjëherë.

Polonia ka gjobitur gjigantin rus të energjisë Gazprom me 6.5 miliardë euro për ndërtimin e tubacionit të gazit Nord Stream 2.

Autoriteti i Konkurrencës së Polonisë thotë se projekti do të rrisë padrejtësisht dominimin e firmës në tregun polak, me pasoja potencialisht serioze për ekonominë e vendit.

Gazprom po udhëheq projektin e tubacionit të Detit Baltik, i cili do të lejojë Gjermaninë të dyfishojë importet e saj të gazit nga Rusia.

Këshilli Evropian ka përditësuar listën e parajsave fiskale, vende që garantojnë taksa të ulëta ose edhe zero, gjë që i kthen ato në një lloj strehe për evazionin fiskal. Anguilla, një territor britanik i vendosur në Karaibe dhe Barbadosi kanë hyrë në listë. Ndërsa kanë dalë Ishujt Kajman dhe Omani, sepse kanë miratuar reformat e nevojshme për të përmirësuar kornizën e tyre të politikës fiskale.

Edhe pse kanë kaluar tre dekada që nga rënia e Murit të Berlinit, mosmarrëveshjet mes Suedisë dhe Zvicrës tregojnë se historitë me spiunazh të Luftës së Ftohtë kanë ende potencialin për t’i acaruar marrëdhëniet diplomatike në Evropë.

Fundjavën e shkuar, ministrja e Jashtme suedeze, Ann Linde, anuloi një takim me homologun e saj zviceran, Ignazio Cassis. Takimi ishte planifikuar për këtë muaj pasi Zvicra vendosi një ndalim eksportesh për Crypto International, një kompani suedeze e sigurisë kibernetike me bazë në Zvicër.

Ofeza të ndërsjellta dhe konfuzion. Kështu është mbyllur debati i parë televiziv mes dy kandidatëve për Shtëpinë e Bardhë. Votuesit e pavendosur që prisnin një përballje alternativash për të kuptuar më shumë ndërsa afrohen zgjedhjet e 3 nëntorit, kanë ndjekur 96 minuta ofendime dhe ndërprerje të vazhdueshme të ndërsjella, siç nuk ka ndodhur kurrë në një debat presidencial në Shtetet e Bashkuara. Moderatori Chris Wallace, spikeri i Fox News, iu desh disa herë të ndërhynte për të kërkuar respektimin e rregullave të debatit, sidomos në adresë të presidentit aktual.

Katër persona u plagosën në një sulm me thikë pranë ish-zyrave të revistës satirike franceze, “Charlie Hebdo”, në Paris. Kryeministri Jean Castex tha se "sulmi me thikë u krye para ish-selisë së “Charlie Hebdo”, duke lënë katër të plagosur, dy prej të cilëve janë në gjendje të rëndë". Ndërsa Franceinfo, duke iu referuar policisë, thotë se të plagosur janë dy, ndërs anë lidhje me sulim janë arrestuar dy persona të tjerë.

Sulmi ndodhi pranë ish-ambienteve të revistës satirike, “Charlie Hebdo”.