Kulturë

Nga hulumtimi i revistave, është konstatuar se narracioni për shqiptarët në masën më të madhe është artikuluar negativisht, ndërsa kompleksi tematiko-motivor do të mund të ndahej në tri tërësi më të vogla: e para-ka të bëjë me paraqitjen e shqiptarëve si ushtarë dhe luftëtarë të angazhuar në anën e turqve, e dyta- me trajtimin e çështjes së autenticitetit të prejardhjes dhe historinë e popullimit shqiptar të Kosovës, Metohisë dhe Maqedonisë deri në fillim të shekullit XX, ndërsa e treta (më e madhja për nga numri i shembujve të gjetur) ka të bëjë me paraqitjen e popullsisë shqiptare nëpërmj

Ministria e Kulturës deklarohet e vendosur që të ndjekë të gjithë hapat ligjorë për sa i përket çështjes së hapur me kalanë e Lezësh. Rruga që mbetet është vijimi i procesit gjyqësor, të cilin siç shprehet sekretarja e Përgjithshme e Ministrisë, do të ndiqet edhe në deri në Gjykatën Kushtetuese. “Ministria e Kulturës do të vazhdojë të ndjekë të gjitha hapat ligjore të parashikuara në lidhje me kundërshtimin e vendimeve të Gjykatës së Apelit, duke iu drejtuar Gjykatës së Lartë e po të jetë e nevojshme edhe Gjykatës Kushtetuese apo dhe më larg.

Ka qenë qershor i vitit 1975, kur, si telekronist i Televizionit Shqiptar, më binte çdo vit të ngjitesha në Qafën e Martës, në festën tradicionale të zonës, ku shumë ngjarje historike, që nga koha e Lace Backës, Sali Butkës e deri në formimin e batalionit partizan “Riza Cerova” gjatë Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare, ishin lënë në një ditë të vetme, më 22 qershor.

Para disa vitesh ripashë në Arkivin e Muzeut Historik Kombëtar një fotografi të rrallë të Eqrem Çabej 16 vjeçar, duke u takuar me senatorin francez dhe shqiptarofilin e madh Justin Godart. Djaloshi Çabej ishte zgjedhur si një nga nxënësit më të shkëlqyer të Gjirokastrës për ta mikëpritur Godartin.

"Sa për kalanë, ai projekt s’ka asnjë shans të realizohet, jo vetëm se këtë nuk do e lejojmë asnjëherë dhe ky është roli i Këshillit Kombëtar të Restaurimit dhe detyrë e Ministrisë së Kulturës, por edhe sepse udhëzimi i ri ka kërkesa të tilla që e bllokojnë një projekt të atillë”.

Kështu është shprehur dje Ministrja e Kulturës Mirela Kumbaro, në një prononcim për “GSH”, pasi ministria ka humbur gjyqin për Kalanë e Lezhës, çka na kthen në vitin 2013, kur ajo u dha me qira për t’iu nënshtruar një projekti rijetëzues që parashikonte ndërhyrje në kala.

Këto tablo të Realizmit Socialist të Koresë së Veriut janë mbledhur nga galeri dhe koleksione private dhe janë ekspozuar në Uashington. Kujtojnë shumëçka nga pikturat e realizmit socialist në Shqipëri, por sipas kuratorit BG Muhn, këto piktura "janë më shumë sesa propagandë". 

Në fushën e studimeve shqiptare ngulimet e përhapura në Greqi, Itali jugore e Siqeli, për vjetërsinë e themelimit të tyre e për shkëputjen e hershme nga trungu i përbashkët, janë me rëndësi si për historianin ashtu dhe për etnografin e onomastin. Po janë në mënyrë të veçantë edhe për gjuhëtarin, i cili gjen në dialektet e tyre gjurmët e një faze të përparme të shqipes dhe mund ta rindërtojë gjer diku këtë me anën e atyre.

Me ndjenjën e krenarisë dhe të ven erimit të thellë inauguruam bustin e Fan Nolit, njërit prej figurave emblematike të historisë dhe kulturës shqiptare, frymëzuesit dhe themeluesit të Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë. Ngritja e bustit të tij në qytetin tuaj nuk është rastësore dhe as formale. Durrësi është pjesë e pandarë dhe tepër e çmuar e jetës së tij si atdhetar, burrë shteti dhe udhëheqës shpirtëror.

Janë zbuluar në një medrese në Teheran të Iranit rreth 20 vepra të panjohura të filozofit Yahya ibn Adi. Lajmi është bërë i njohur nga American Philosophical Association sipas të cilit kërkimi që çoi në zbulim i drejtua nga Rob Wisnovsky i McGil University.

Ibn Adi është një filozof kristian i shkollës siriake, i cili lindi në Tikrit të Irakut në vitin 893 e.s., asokohe qendër e kristianizmit siriak(ortodoks lindor) dhe njihet si përçues i veprave të Aristotelit që rihyri në Europë më vonë me ndërmjetësinë e filozofëve më të njohur si Averroe dhe Avicenna.

Këtu e 158 (1858) vite më parë, në tokën e dhuruar nga Marin Gjonej, populli i Shkodrës kërkonte shumë me shumë se një Kishë në mentalitetin e vizionin e kohës, kërkonte shumë më shumë se mundësitë financiare për ta ndërtuar, kërkonte diçka të ngjashme me “Duomon e Milanos”, diçka që të zinte gjithë atë etje për liri, mundësinë për të n