Kulturë

Fushata e ka zhvendosur vëmendjen vetëm në spektaklin e protagonistëve që premtojnë shtet, por nga ana tjetër u fshihen përgjegjësie dhe refuzojnë të japin llogari për shtetin që drejtojnë, i cili mesa duket është një medalje me dy anë. Ajo që prezantohet dhe propagandohet dhe ajo që rrënohet nga mungesa e përgjegjësive të shtetit.  Dëshmia më tronditëse që vërteton këtë kundërthënie është trashëgimia kulturorore dhe ruajtja apo rivitalizimi i saj.

Në 190-vjetorin e lindjes së gjuhëtarit dhe përkthyesit Kostantin Kristoforidhi, Biblioteka Kombëtare fton publikun të njihet me editimin digjital të veprës “Gjahu i malësorëvet”, tregimin e parë të prozës artistike shqipe, shkruar nga autori në dy dialektet e shqipes, gegnisht dhe toskërisht.

Disa materiale të vitit 1956 rreth qëndrimeve të Departamentit Amerikan të Shtetit dhe Shtëpisë së Bardhë për ngjarjet në Hungari, janë rishikuar me disa vlerësime kritike dhe janë publikuar nga Universiteti i Georgetoën.  Materiali është 132 faqe dhe ai sjell në vëmendje raporte, deklarata, memo, gjithë pra atë shkëmbim mendimesh dhe pikëpamjesh për mënyrën sesi SHBA duhet të reagonte ndaj atij që njihet si Kryengritja Hungareze e vitit 1956.

***

Urdhërat fetarë dhe politika turke nga Erbakan tek Erdogan

Gjatë dy dekadave të kaluara, Turqia është afirmuar në skenën globale. Ajo ka përjetuar një rritje ekonomike të shpejtë që e ka katapultuar në klubin ekskluziv G20 të ekonomive kryesore dhe nën drejtimin e Recep Tayyip Erdogan dhe Partisë së tij Drejtësi dhe Zhvillim(AKP), Turqia ka përjetuar një stabilitet politik të paprecedentë. Në 15 vitet e fundit(17) ka krijuar një qeveri me një parti të vetme, një tipar i rëndësishëm nisur nga politika e zhurmshme e Turqisë.

Studiuesi, piktori dhe restauratori Mustafa Arapi hedh tezën se piktura “Motra Tone” e realizuar në vitin 1983 nuk është e Kol Idromenos. “Ka vite që unë kam dalë në këtë konluzion, më ka rënë në sy menjëherë që “Motra Tone” nuk ka lidhje fare me autorësinë e Kol Idromenos”-thotë studiuesi. Duke e krahasuar me dy veprat e tjera të Idromenos “Dasma Shkodrane” dhe “Dy rrugët” Arapi sheh pak ngjashmëri në teknikën e përdorur me portretin e “Motrës Tone”.

“I dashur Gomar! Ose mbi denigrimin e lodhjes”. Ja titulli i një libri të ri me autor italianin Roberto Finzi, që sjell në vëmendje raportin mes njeriut dhe kafshës më pranë tij, gomarit. I sharë dhe gjykuar, simbol për çdo gjë, rrugëkalim metaforik për talljen, ndërkohë që pa të, njeriu nuk ka një periudhë. Qasja është me të vërtetë njerëzore, ose më saktë gomareske në kuptimin e atributeve reale të kësaj kafshe: përultësi, punë, modesti.

Mund të kishte një muze të Luftës së Ftohtë, sikundër një Muze të Pavarësisë, apo të Mbretërisë. Kështu edhe Tirana do të niste t’u ngjante sadopak ëndrrave për ta bërë kryeqytet europian. Qeveria ka zgjedhur një tjetër rrugë: atë të improvizimit, duke rijetësuar siç e thotë edhe fjala e sotme, ndërtesa që dikur luanin funksione të caktuara për regjimin e Enver Hoxhës. Kështu me Bunk’Art 1, në objektin e tunelizuar të Shtabit të Përgjithshëm, kështu edhe me të ashtuquajturën Shtëpi e Gjetheve, apo godina ku dikur ishte instaluar njësia e përgjimeve e Sigurimit të Shtetit.

Dikur Konica e cilësonte versionin grek të fustanellë si një deformim feminizues të origjinalit shqiptar. Sot Rilindja e fustanellës nga pushteti i Tiranës, po sharton shijet e veta, me ndonjë aspekt të cekët sard, me nevojën për ndryshim që përmbush premisat e vanitetit që sot qeveris me publicitet. Molikom Zeqo flet në studion e Report Tv edhe për projektet e Gjirokastrës dhe të Durrësit, të dyja marrëzi haluçinante, siç i quan ai. 

Alien: The Covenant është shfaqur më në fund në kinema. Sugjerimi modest: Mos e merrni mundimin ta shihni! Të paktën jo në kinema.