njeriu

Analizat e materialit gjenetik të qindra njerëzve që jetonin në Euroazi nga 200 deri  7000 vjet më parë zbuloi se shumë prej tyre tashmë,  prej të paktën 4.500 vjetësh kishin qenë të infektuar me virusin e hepatitit B (HPB). Ai është virusi më i vjetër i gjetur deri më tani.

Është një krizë që nga shumë shkencëtarë besohet se ka përmasa të ngjashme me ndryshimet klimaterike, por ka shumë më pak mbulim mediatik: mikrobet po zhduken nga trupi ynë.

Mund të keni dëgjuar se triliona mikrobe – baktere, kërpudha, viruse, protiste(mikroorgnaizma) – jetojnë në çdo sipërfaqe të trupit sikurse brenda gojës, në zgavra të tjera dhe në zorrë e stomak. Mund të keni dëgjuar po ashtu se këto mikrobe përbëjnë shumicë e qelizave të trupit.

A ka lidhje arti i shpellave me lindjen e të folurit te njerëzit? Ja një pyetje që vështirë se do të marrë ndonjëherë përgjigje shteruese. Gjithësesi idetë apo hamendësimet nuk mungojnë dhe një ndër to është edhe ajo e Shigeru Miyagawa nga Massachusets Institute of Technology.

Sipas këtij studiuesi lindja e të folurit duhet vendosur në relacion me artin e shpellave, pasi tiparet e tij mund të japing të dhëna rreth faktit sesi aftësitë tona komunikuese evoluuan.

Imagjinata është pjesë e pandarë e jetës sonë të brendshme. Mund të thuhet se ajo është një ‘univers i dytë’  brenda kokës sonë. Ne shpikim kafshë dhe ngjarje që nuk ekzistojnë, përsërisim historinë me përfundime të tjera, përfytyrojmë utopi sociale dhe morale, kënaqemi në artin e fantazisë dhe meditojmë njësoj si për atë që mund të kishim qenë, edhe për atë që mund të bëheshim. Animatorë si Hayao Miyzaki, Walt Disney dhe njerëz në Studiot Pixar janë mjeshtra të imagjinatës, por ata vetëm sa krijojnë një version publik të jetës sonë të përditshme.

Campi Flegrei – Fushat që  digjen – po rizgjohen. Është fjala për një zonë në gjirin e Napolit në Itali poshtë të cilit ndodhet një supervullkan që po jep shenja jete pas një “gjumi” të gjatë. BBC-ja i kushton një shkrim të gjatë kësaj çështjeje që është shqetësuese. Qeveria italiane u detyrua të rrisë nivelin e kërcënimit nga supervullkani në fjalë në dhjetor të vitit 2016.

Kërkimi i jetës komplekse duhet të ndryshojë optikë, duke kërkuar nga shkenca që të tregohet më mendjehapur dhe me një tjetër qasje. Jeta komplekse përtej Tokës, apo përtej njeriut nuk është subjekt vetëm i filmave fantastikoshkencorë, as nuk ka pse të arkivohet si diçka që mund të rihapet nga rastësia. Përkundrazi, një kërkim më këmbëngulës që merr në konsideratë përmasat, dinamikën e madhe gjeologjike dhe kozmike, mund të çojë në të tjera konkluzione.

Ndikimi i veprimtarisë njerëzore në ndryshimin e klimës mund të ketë nisur të japë efekte të jashtëzakonshme mbi motin dhe ndarjen stinore. “The Washington Post” raporton për një studim të fundit që krediton me gjetje të reja një ide që është konsideruar eksplozive: sipas saj, ngrohja e planetetit nuk sjell vetëm rritjen e valëve të ngrohta apo vëllimin e reshjeve, ajo ndryshon gjithashtu rrjedhën e motit. Ku supozim mbështetet në hipotezën se ndryshimi i klimës çon në ndryshim të modeleve të lëvizjes së ajrit në shkallë planetare duke provokuar një mot statik, pa dallime stinore.

Teoria më e pranuar për krijimin e Saharasë është tërheqja e akullnajave. Por një kërkim i fundit sjell në vëmendje një rol të njeriut në krijimin e shkretëtirës më të madhe në Tokë, e cila deri para 6000 vjetësh ishte një vend me gjelbërim, ujë dhe jetë të pasur. Arkeologu David Ëright mendon se shkaku për tharjen masive të kësaj zone ishte aktviteti njerëzor që zuri fill dikur te 8000 vjet më parë. Në këtë periudhë nis ai që quhet Revolucioni Neolitik lindur si pasojë e krijimit nga njeriu të bujqësisë dhe blegtorisë.

Ideja e universit holografik po kthehet në një lloj teze të popullarizuar në SHBA. Aq sa edhe një nga më të suksesshmit e momentit, Elon Musk, ka deklaruar se kjo teori ka shumë mundësi të jetë e vërtetë. Nisur nga ajo që njeriu ka krijuar në 40-50 vitet e fundit, realiteti virtual, i supozuar si një univers i mbyllur edhe për specie racionale si njeriu, është i mundshëm. Musk deklaroi këtë bindje gjatë një conference në Kaliforni duke folur hapur për atë që mendon për tema të tilla.

Studiuesja franceze Ėlise Radix, në punimin me titull Njeriu-Promete, fitimtar i shek XIX, bën