Katalonja

Spanja po vihet në vështirësi serioze politike pas referendumit të Katalonjës. Ndonëse me një përkrahje të qartë nga Bashkimi Europian, që u shpreh kundër referendumit për pavarësi, Madridi zyrtar po paguan faturën e ndërhyrjes policore dhe dhunë joproporcionale dhe thuajse të pajustifikueshme ndaj qytetarëve që donin të shpreheshin me votë. Kreu politik i Katalonjës deklaroi ditën e dytë pas referendumit se ai nuk donte një shkëputje dramatike me Spanjën, por një marrëveshje të re bashkëjetese.

Serbia ka vendosur të reagojë zyrtarisht pasi u bë publik qëndrimi i Komisionit Europian për referendumin e Katalonjës dhe pasi përfaqësues në Bruksel, deklaruan se Katalonja dhe Kosova nuk janë e njëjta gjë. Presidenti serb, Aleksandër Vuçiç ka zhvilluar konsultime urgjente me kryeministren, anëtarët e qeverisë dhe drejtuesit e shërbimeve sekrete, për të diskutuar mbi një situatë ambigue që është krijuar nga qëndrimet e KE-së.

Komisioni Evropian e konsideron ilegal referendumin e Katalonjës dhe kujton se nëse do të mbahej një referendum legjitim dhe rezultati do të ishte në favor të pavarësisë, atëherë kjo do të thoshte se ky territor i veçantë do të ishte jashtë Bashkimit Evropian.
Në të njëjtën kohë, zëdhënësi i Komisionit theksoi se dhuna nuk mund të jetë një mjet për të zgjidhur dallimet politike dhe se Komisioni ka "besim në udhëheqjen e kryeministrit Rahoy" për të menaxhuar këtë proces të vështirë në respekt të plotë të Kushtetutës spanjolle.

Katalonja votoi në masën 90% pro shkëputjes nga Spanja dhe pavarësimit të saj. Ndonëse Madridi zyrtar nuk e njeh referendumin, gjatë të cilit mbetën të plagosur rreth 840 persona dhe ku dhuna policore ishte prezente, katalonjasit shpresojnë se pavarësia është afët. Lideri i tyre, Carles Puigdemont citohet të jetë shprehur se vota e njerëzve përcakton rrugën drejt pavarësimit të plotë. Sipas tij 90% e 42.3% të zgjedhësve që morën pjesë u shprehën pro.

Referendumi i Katalonjës ka nxjerrë në pah edhe pasigurinë e Europës së bashkuar. E trumbetuar pas fitores së Trump dhe Brexit si kampione e liberalizmit, kështjellë e demokracisë, Europa e Merkel dhe ndoshta edhe Macron, sot ka heshtur për dhunën e ushtruar nga policia spanjolle. Është një dhunë që siç mund të shihet nga pamjet ka brenda edhe sentimentin e spanjollit ndaj katalonjasit, përveç se ndjenjën e detyrë.

Katalonja zhvilloi sot referendumin për pavarësinë. Kërkesa për pavarësi e një komuniteti është çështje shumë komplekse, ku ngërthehen faktorë historikë, socialë, politikë, ekonomikë, humanë, racorë dhe fetarë. Pavarësimi pra është një kërkesë e brendshme që nuk mund të arsyetohet me përfitimet e një sistemi politik. Nga kjo pikëpamje, zgjidhja që sot Spanja demokratike i jep krizës së saj të brendshme, është miope dhe priret të acarojë situatën edhe kështu të ndezur.

Qeveria spanjolle e drejtuar nga Mariano Rajoy po përpiqet të ndalë referendumin e pavarësisë së Katalonjës duke ndjekur rrugën ligjore. Pas një vendimi të marrë në parlamentin katalonjas që i hap rrugën ligjit për zhvillimin e referendumit që parashikohet të mbahet më 1 tetor, Rajoy njoftoi se ai dhe qeveria e tij do t’i drejtohet Gjykatës Kushtetuese.

Presidenti i Katalonjës, Carles Puigdemont ka shpallur 1 Tetorin  si ditën e mbajtjes së referendumit mbi pavarësinë e këtij rajoni të Spanjës.
"Dëshironi që Katalonja të jetë një shtet i pavarur në formën e Republikës?" Është kjo pyetja që do të vihet në fletën e referendumit"- tha presidenti Puigdemont, duke pretenduar "të drejtën e referendumit për vetëvendosje"
Qeveria konservatore e Mariano Rajoy ka pohuar gjithmonë se ky referendum, i cili ka qenë i ndaluar, nuk do të realizohet.

Ndërkohë që Spanja ka intensfikuar pretendimet e veta për sonvranitetin mbi Gjiblartarin pas Brexi, një rajon i rëndësishëm i saj, Katalonja, kërkon shkëputjen. Parlamenti i këtij rajoni ka mbështetur me 72 vota pro dhe 11 abstenime kërkesën për zhvillimin e referendumit për pavarësinë. Vendimi bie ndesh me të gjitha aktet politike të Madridit zyrtar. Paralel me ambicien për referendum, katalonjasit po krijojnë edhe struktura shtetëore që do të marrin në dorë administrimin në rast shkëptujeje. Kështu është ngritur një autoritet për taksat ndërkohë që presidenti i rajonit.