Kulturë

Robert Elsie njofton në faqen e tij, se Dorëshkrimi i Elbasanit – “teksti i hershëm shqip i dorëshkrimit të ungjijve (biblike) të Elbasanit (viti 1761) nga Gregori i Durrësit, shkruar në një alfabet të posaçëm, ndodhet tani në internet në një version të modernizuar”! Dixhitalizimi është shoqëruar edhe me transliterim dhe përkthim anglisht. Dorëshkrimi konsiderohet si vepra më e vjetër e letërsisë ortodokse shqiptare. Në të është vënë në punë një alfabet i veçantë, me parimin një grafemë për një fonemë. Ka 59 faqe , ku përfshihen përkthime biblike.

Është ndarë nga jeta në moshën 64 vjeçare aktori korçar, Marko Bitraku. Ai u lind më 15 Janar të vitit 1951 në Lavdar të Oparit të rrethit të Korçës. Pas mbarimit të studimeve të larta në Institutin e Lartë të Arteve (sot Akademia e Arteve) në vitin 1974 fillon punën si aktor profesionist në Teatrin “Andon Zako Çajupi” të Korçës. Bitraku njihet për disa role në kinema si në filmat: “Mësonjëtorja” në vitin 1979, “Asgjë nuk harrohet” në vitin 1985, “Gjeneral Gramafoni”,“Njerëz në rrymë”, “I dashur armik” në vitin 2004 etj..

“Çeta e Shahin Matrakut” që rri e varur prej gjysmë shekulli në Galerinë Kombëtare të Arteve, gjithnjë është parë si vepër romantike që i bën homazh luftëtarëve për pavarësi. Paralel me këtë të vërtetë të fabrikuar, Gëzim Qendro vendos librin e zhytyr në harresë “I rrëmbyer nga cubat” ku rilindasi Gjerasim Qiriazi tregon gjashtë muajt e rrëmbyer nga banda e Shahin Matrakut/ABCNEWS.

Mund të jenë të rrallë poetët që s’u kanë kënduar ciganëve, që nga Pushkini. Magneti që i ka tërhequr është shpirti i lirë i tyre. Mbase dhe ua kanë pasë zili në çaste të veçanta. Se ciganët ku i zinte dita, nuk i zinte nata, ku i zinte vera nuk i zinte vjeshta. Jeta shtegtare që bënin i ngjante hera-herës dhe vetë shpirtit të poetit. Po ndërtoj thjesht e pa artifice një “triptik”, sa jetësor e aq poetik për këtë shpirt të lirë.

1.

Historia është një çështje narrative perceptimi, korniza themelore e të cilës është historia e civilizimit njerëzor. Historianët janë produkt i civilizimeve përkatëse, e kësodore ngjarjet që ata rrëfejnë janë po aq pasqyrim i realiteteve të civilizimit të tyre sa edhe atyre njerëzve historinë e të cilëve ata tregojnë. Kjo ngre çështjen e objektivitetit historik. Kur kanë të bëjnë me civilizime të vdekura – si p.sh. ai Egjiptian ose Minoan – intepretimet e ndryshme të dhëna nga historianët zakonisht nuk shkaktojnë asgjë më shumë se sa thjesht diskutime akademike.

Sulejmani i Madhërishëm ka së fundmi kundër edhe Aurel Plasarin. Në një shkrim në gazetën “Panorama”, Plasari shkruan se burimet flasin për një sulltan që ka bërë ato që sot dontë quheshin “krime kundër njerëzimit”. “Ky sulltan ka lënë në histori dëshmi të atyre që në gjuhën e sotme do të quheshin krime kundër njerëzimit.

Në Shkup ka nisur Seminari IX  Ndërkombëtar i Albanologjisë në Universitetin Shtetëror të Tetovës me temë “Lokalja dhe universalja në kulturën shqiptare”, raportojnë mediat e Shkupit.  Seminari i Albanologjisë do t’i zhvillojë punimet në katër sesione shkencore, të historisë, etnokulturës, letërsisë dhe gjuhësisë.

Shqipëria e viteve ´70 vjen nëpërmjet objektivit të fotografit Vasil Koçi. Me aparatin fotografik në dorë, Vasil Koçi për vite me radhë ai ka fiksuar çaste të mrekullueshme në të gjitha anët e Shqipërisë, rivjerën, qytetet dhe vepra në ndërtim. Kjo është një Shqipëri e parë nga një këndvështrim artistik. Në këtë mënyrë fotograf Vasil Koçi ka botuar në vitin 1977 një album me ngjyra, të quajtur "Udhëtim nëpër Shqipëri". Autori përcjell një panoramë të mirëfilltë të kohës, fotografi artistike të cilat më së shumti janë shkrepur gjatë kohës kur ai ka realizuar reportazhe si gazetar.

Zgjidhet më në fund misteri i varrit monumental  të zbuluar në Amfipoli në Greqi, ky dyshohej se ishte varrosur Aleksandri i Madh.  Ai u ndërtua për nder të Hefestionit,  mikut të ngushtë të Aleksandrit. Këtë projekt të madh Aleksandri ia ngarkoi arkitektit të tij, Deniokratit. Sipas studiuesve tani nuk ka më asnjë dyshim se varri monumental i përket periudhës helenistike.