siria

Në Shqipëri ka disa dekada që Perandoria Osmane predikohet si e keqja jonë historike. Qoftë për interesa politike, apo për pragmatizëm, ky vështrim i thjeshtuar dhe nihilist, është kthyer në një klishe. Por në kushtet kur bota e sotme përballet me një shpërthim të paprecedentë dhune në një prej rajonet ku ekuilibri fetar dhe demografik ruan ende fizionominë e sundimit osman, pra në Lindjen e Mesme, tradita osmane mbetet e vlefshme dhe instruktive.

"Lufta e Irakut ishte një gabim shumë i madh dhe me pasoja. Largimi brutal i Muhamer Gedafit ishte një gabim që e ktheu Libinë në një shtet të falimentuar...".

Kriza siriane po kthehet me shpejtësi në një krizë ruso-turke që me gjasë mund të përfshijë edhe aktorë të tjerë. Në themel të përballjes duket se qëndron cenimi i interesave të mëdha të Turqisë dhe Erdoganit nga njëra anë, që kanë investuar shumë, pa sukese deri më tani në goditjen e regjimit shiit të Bashar Al-Assadit dhe nga ana tjetër qëndron irritimi dhe shqetësimi i fuqive krysore perëndimore, SHBA-Britani për suksesin e ndërhyrjes ruse. Parë në këtë aspekt kriza siriane po merr formën e një subversioni të dyanshëm që e çon edhe më larg zgjidhjen e vërtetë.

Ambasadori i Rusisë në Tiranë, Aleksandër Karpushin, shprehet se murtaja e terrorizmit nuk njeh kufij dhe kërcënon gjithë botën e civilizuar. Duke folur për “Shekullin”, diplomati rus shpjegon arsyet e angazhimit ushtarak të Moskës në Siri, qëndrimin ndaj Asadit dhe kontaktet me vendet perëndimore.

Prej disa javësh, Rusia është angazhuar në mënyrë ushtarake në konfliktin sirian. Pse Moska mori një vendim të tillë?

Incidenti i parë serioz është shënuar në konfliktin sirian teksa një avion rus është rrëzuar nga ushtria turke. Mendohet se avioni i rrëzuar është një Su 24 dhe nga Rusia është deklaruar se ai është qëlluar mbi hapësirën siriane. Turqia edhe më parë kishte shprehur rezerva dhe kundërshtime për fushatën ruse në Siri dhe bashkë me Britaninë është një vend që ka marrëdhënie të tensionuara me Moskën për këtë arsye.

Siria dhe Izraeli kanë një histori të vetën të konfliktit që ka sjellë vendosjen e trupave të OKB-së në Lartësitë Golan që ndan të dy vendet. Por konflikti nuk ka qenë përherë i ngrirë. Në vitin 1982 të dyja vendet u përballën në një betejë të vërtetë ajrore, masive, e ngjashme me ato të luftës së Parë Botërore. Beteja e Luginës Bekaa, ajo vendosi përballë 96 gjuajtës izraleitë dhe një skuadron UAV dhe 100 gjuajtës supersonikë sirianë të mbështetur nga 19 lëshues tokë-ajër. Konsiderohet si një nga betejat më të mëdha të avionëve që fluturojnë me shpejtësinë e zërit.

PNdërsa lufta civile në Siri vazhdon, duket se nuk ka zgjidhje të besueshme në horizont. Për një sy jo profesionist, konflikti është një rrëmujë e padeshifrueshme popujsh dhe besimesh rivalë. Si në shumë konflikte, vëzhguesit e kanë marrë vetë përsipër të ofrojnë konkluzione përfundimtare dhe zgjidhje të thjeshta. Një nga këto thjeshtëzime të skajshme është tendenca në rritje për ta krahasuar konfliktin e Sirisë me shpërbërjen e Jugosllavisë në vitet 1990.

Një video e publikuar nga Ministria ruse e Mbrojtjes tregon sulmin ajror mbi një konvoj të ISIS, përbërë prej 500 kamionash me naftë që do kalonin nga Siria në Irak. Siç mund të shihet ISIS provon kështu kapacitete logjistike të mëdha, pavarësisht goditjeve ushtarake që kanë nisur prej disa kohësh.