shkenca
Të drejtosh botën nga prapaskena
Një studim i zakonshëm i një lloji të veçantë kërpudhash ka sjellë një zbulim të papritur. Në disa prej tyre, të cilat rriteshin pranë rrënjëve, u gjetën gjurmë AND-je nga specie të panjohura.
Zbulimi në Suedinë veriore i hapi rrugën një vëzhgimi më të kujdesshëm që nxori përfundimin se gjurmë të tilla gjenden kudo. Një terren i papastër, një trup ujor apo ajri që thithim ka shanse të ketë kërpudha, myk dhe maja (ose spore të tyre) që askush nuk i ka parë ndonjëherë.
Evolucioni i qëllimshëm
“Ku janë të gjitha kurat gjenetike?” pyet Denis Noble, biofizikan i frustruar, bashkëpunëtor i Shoqërisë Mbretërore dhe pionier në fushën e biologjisë së sistemeve. “Ato nuk ekzistojnë. Ku do të jenë në të ardhmen? Nuk do të ekzistojnë.”
“Mësuesit që e bëjnë fizikën të mërzitshme janë kriminelë”
“Mësuesit që e bëjnë fizikën të mërzitshme janë kriminelë.” Me këtë citim, fizikani i famshëm dhe ish-profesor i MIT-it, Walter Lewin, përmbledh kuptimin e leksioneve të tij. Për shumë njerëz, Dr.Lewin është njeriu që e çoi fizikën në shtëpinë e të gjithëve, me video-eksperimentet e tij që popullarizuan ligjet komplekse të fizikës dhe arritën mbi 100 milionë klikime në internet.
Një mesazh nga 225 milionë kilometër larg
Mund të konsiderohet komunikimi në distancën më të madhe ndonjëherë. Toka mori një sinjal lazer 140 milionë milje (225 308 160 km) larg, gjë që mund të ketë implikime të mëdha për të ardhmen e udhëtimit në hapësirë.
Origjina e sinjalit të lëshuar nuk ka asgjë jashtëtokësore. Ai është lëshuar nga anija kozmike Psyche e NASA-s, e cila aktualisht ndodhet në një distancë 1.5 herë më ajo mes Tokës dhe Diellit.
Kinezët hartojnë atlasin më të detajuar të Hënës
Më shumë se dhjetë vjet punë e bërë nga mbi 100 studiues është finalizuar me atlasin e parë të detajuar të Hënës. I hartuar nga Akademia Kineze e Shkencave, atlasi është një hartë gjeologjike me rezolucion të lartë të Hënës, në shkallën 1:2 500 000.
Ai përfaqëson një hap të rëndësishëm përpara për eksplorimin dhe kërkimin e hapësirës, sepse tregon detaje të reja të sipërfaqes hënore.
Ndërgjegjja e kafshëve, një mundësi reale
Në vitin 2022, studiuesit e Universitetit Queen Mary të Londrës vunë re te bletët një sjellje të pazakontë: ato angazhoheshin në një aktivitet që mund të përshkruhej vetëm si lojë. Disa topa të vegjël prej druri, insektet i shtynin dhe i rrotullonin. Sjellja nuk kishte asnjë lidhje të dukshme me çiftëzimin ose mbijetesën, dhe as nuk u nxit nga shkencëtarët. Ishte, me sa duket, vetëm për argëtim.
Një proteinë e huazuar për të ngadalësuar plakjen
Tardigradët, kafshëzat e vogla me tetë këmbë, që njihen ndryshe edhe si arinj uji, kanë aftësi të jashtëzakonshme mbijetese në kushte ekstreme.
Kjo vjen për shkak të aftësisë së tyre për ta kthyer në xhel pjesën e brendshme të trupit. Por mekanizmi pas këtij reagimi që garanton ruajtjen metabolike nuk është bërë ende i qartë.
Zvarranikët kanë emocione
Për dekada të tëra, zvarranikët janë cilësuar si krijesa primitive dhe të ftohta. Por shkencëtarët kanë dalë së fundmi në një përfundim që thotë të kundërtën. Studimet e thelluara kanë treguar se zvarranikët përjetojnë një gamë të gjerë emocionesh dhe se ata janë kafshë sociale shumë komplekse.
Misteret e evolucionit, pse krustacet po duken gjithnjë e më shumë si gaforre
Evolucioni është koncept mjaft i çuditshëm. Paraardhësit tanë të miliona viteve më parë nuk dukeshin si njerëzit e sotëm dhe kush e di se si do të duken pasardhësit tanë miliona vjet më pas. Megjithatë, nëse nisim e u besojmë disa memeve të kohëve të fundit, pasardhësit tanë mund të duken paksa si gaforre.
Shakaja – se gjithçka do të duket si gaforre – vjen nga një e vërtetë aktuale. Forma e gaforres ka evoluar aq shumë saqë shkencëtarëve iu desh të gjenin një term të veçantë për të: karcinizimi.
Rreth një e katërta e studimeve shkencore mund të zhduken nga interneti
Një pjesë e mirë e artikujve shkencorë nnuk po arkivohen dhe ruhen siç duhet. Një studim i kryer me më shumë se shtatë milionë publikime dixhitale tregon se sistemet në këtë drejtim nuk ia dalin të mbajnë ritmin me rritjen e rezultateve të kërkimit.
Rezultatet e studimit u publikuan në Journal of Librarianship and Scholarly Communication.