letersia

Academia suedeze ka vendosur të shtyjë dhënien e çmimit Nobel për letërsinë për vitin 2018. Njoftimi është bërë nga vetë academia e cila deklaron se ka patur mbështetjen edhe të fondacionit Nobel për këtë vendim që është marrë pas skandalit seksual që ka njollosur akademinë.

Vendimi i tanishëm erdhi në dritën e largimeve nga academia dhe rënies së besimit ndaj saj

thuhet ndër të tjera në njoftimin për shtyp.

“Braktisa universitetin për të jetuar me gazetari dhe letërsi, pa patur nevojën për të mësuar, i udhëhequr nga një frazë që kam lexuar nga Bernard Show”. Kështu shkruante Gabriel Garcia Marquez, një nga romancierët më të mëdhenj të shekullit të 20. Ai u lind në vitin 1928 në Arakataka, fshat bregdetar në Kolumbi ku u rrit nga gjyshërit e nënës.

Shkenca dhe aftësia krijuese e njeriut e afirmuar sidomos në arte. Një temë e “kohëve tona” që synon të shpjegojë misterin e artit njerëzor si interpretim i realitetit. Profesori i letërsisë në Universitetin e Pizës, Alberto Casadei, flet në një intervistë për “Avvenire” mbi këtë ndërthurje. Të njohësh njeriun dhe biologjinë e tij si premisa të krijimit që po ashtu mban vulën e tij. Libri “Biologjia e letërsisë” hulumton këto aspekte “moderne”, të cilave në fakt njeriu i ka shpërfaqur me veprat e artit që mbetet antropocentrik në të gjitha manifestimet e veta.

Nobelisti i letërsisë për vitin 2017, Kazuo Ishiguro, ka folur me mediat pas një banketi të zhvilluar në Stoklohm më 10 dhjetor. Ishiguro ka lindur në Nagasaki, por u zhvendos herët në Britaninë e Madhe. Ai vlerësohet si një ndër shkrimtarët më të mirë të letërsisë anglisht dhe siç thotë vetë në formimin e tij, Japonia ka ndikuar për të ndryshuar pikëvështrimin si pasojë e dy p[rindërve të vet.

Më poshtë pjesë nga biseda me mediat:

Vendi i tij i lindjes

Epoka dixhitale mundëson plebishitin e të gjithëve edhe për çështje “ngushtësisht” për ekspertët siç është Nobeli për Letërsinë. Gazeta italiane “Corriere Della Sera” publikon një votim online për kandidatët e preferuar nga lexuesit italianë dhe duhet thënë se në zgjedhjen e tyre dominon emri i Philip Roth. Japonezi Huraki Murakami është një tjetër i preferuar i italianëve bashkë me Elena Ferrante dhe Don DeLillo, shkrimtar amerikan. Në votim duket edhe emri i Ismail Kadaresë, por nga votues shqiptarë.

Kandidati i PS-së në Gjirokastër, ish-ministër i Pushtetit Vendor, Bledi Çuçi, poston sot në Facebook këtë status: 

Në vitin 2016, në Shqipëri, janë botuar 851 tituj. Krahasuar me vitet paraardhëse, shifrat janë pak a shumë të përafërta, ose thënë ndryshe “asgjë e re nga fronti i librave”:

– 856 tituj në 2015

– 954 tituj në 2014

– 819 tituj në 2013

“Lulja e Diellit” është një tregim gjysmë autobiografik Simon Vizentalit, i atij që, si asnjë tjetër, ndoqi pas lufte kriminelë nazistë të fshehur kudo nëpër botë dhe ia dha drejtësisë. Është shkruar jo thjesht për të treguar një ngjarje makabre, por edhe për të hapur një diskutim të gjerë mbi krimin, ndëshkimin apo mundësinë e faljes së kriminelëve politikë dhe ideologjikë, apo kriminelëve në përgjithësi.  

Bob Dylan, fitues i Nobelit për letërsinë për vitin aktual, ka thyer heshtjen dhe ka deklaruar se do të jetë në ceremoninë e Stokholmi. Gazeta britanike “The Telegraph” shkruan se këngëtari amerikan ka shprehur gëzim për çmimin e madh. Dylan thotë se ka qenë e papritur marrja e çmimit, ose përzgjedhja e tij, ndonëse për disa vite ai ka qenë në listën e kandidatëve. Ky është reagimi i parë i fituesit pas shpalljes së çmimit, duke hequr kështu çdo dyshim për pranimin e tij.

Në letërsinë shqipe, sikurse e kemi përmendur më parë, romani autobiografik ka traditë modeste. Nëse do të na duhej të pranonim kritere rreptësisht të përcaktuara për romanin autobiografik, në letërsinë shqipe nga të paktët romane që klasifikohet menjëherë si i tillë është “Ridënimi”, i F.Lubonjës.