Blloku Kulturë

Real Academia Española ose Akademia Mbretërore Spanjolle, institucionit më i lartë gjuhësor në botën spanjisht-folëse kundërshton propozimin për termin "Ñamericano", si zëvendësues për spanjisht. Propozimi u bë nga gazetari argjentinas, Martín Caparrós, me argumentin se termi i ri shmang origjinën koloniale dhe paqyron kontinentin ku jetojnë aktualisht shumica e folësve.

Interneti dhe materialet që qarkullojnë me shpejtësi na japin sot një informacion të bollshëm për nga ana sasiore. Mjafton të jemi në gjendje t’a klasifikojmë atë, me qëllim që të plotësojmë edhe dimensionin cilësor të njohjes. Të tilla janë intervistat me mendimtarë të ndryshëm në botë apo dokumentaret serioze. 

 Në fotot e shpërndara në Facebook e Kryeministrit Edi Rama nga Festivali Folklorik i Gjirokastër është vendosur edhe kjo. Siç mund të merret me mend është një truk (anti)estetik për të shijuar me share global të rrjetit social salcën identitare të Festivalit. Në parim kjo është një sëmundje dhe tregues kompleksesh të mbarë shoqërisë që i është qepur shqiponjës si jetimi që do të adoptohet.

Ukraina ka arritur një marrëveshje me UNESCO-n për zhvendosjen e objekteve me vlerë të manastirit të Kievit. Ky i fundit, i cili njihet si Kyiv-Pechersk Lavra ose Manastiri i Shpellave të Kievit, është një manastir historik ortodoks, i cili i dha emrin një prej lagjeve të qytetit.

Së bashku me Katedralen e Shën Sofisë, manastiri është regjistruar si sit i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s që nga viti 1990. Manastiri është një atraksion kulturor, ndërkohë që mbetet aktiv, pasi aty banojnë rreth 100 murgj.

Shkronja ñ është emblema e spanjishtes, gjuha amtare e pothuajse 500 milionë njerëzve në mbarë botën.

Por cila është origjina e tingullit dhe vetë germës? Pse nuk e gjejmë shkronjën ñ në gjuhë të tjera në të cilat shfaqet tingulli? A është ñ trashëgimi ekskluzive e spanjishtes?

Origjina e tingullit

Shkrimtari peruan dhe laureati i Nobelit, Mario Vargas Llosa, iu bashkua partisë Libertad Popular të formuar së fundmi në Peru.

Partia, president i së cilës është ish-kryeministri i qendrës Pedro Cateriano, shprehu kënaqësinë duke nënvizuar se Vargas Llosa është "një mbrojtës i shquar i lirisë dhe i parimeve demokratike". Në këtë mënyrë, Vargas Llosa rikthehet zyrtarisht në politikën peruane pas 33 vitesh.

Në një intervistë për emisionin “Arnautistan”, historiani Romeo Gurakuqi ka propozuar një tezë të thënë prej tij edhe herë tjetër, por kësaj radhe disi më të shtjelluar, për psenë e përqafimit më të madh të komunizmit në Jugun e Shqipërisë gjatë LIIB. Me komunizëm këtu duhet të mbajmë parasysh atë program që u propozua nga militantët e PKSh-së. Gurakuqi thotë se papërgjegjshmëria e italianëve në sulmin ndaj Greqisë më 1940 dhe pasojat e shkatërrimit ekonomik dhe material që solli kundërmësymja greke në territorin e Jugut, shpjegon mobilizimin në luftë të asaj zone. 

Në një intervistë për emisionin “Arnautistan”, shkrimtari Primo Shllaku ka folur për çështjen e gjuhës shqipe, standardit dhe dialektit geg që nuk po fiton sipas tij statusin që i takon historikisht. Shllaku ka shprehur mendimin se kontakatet mes shqiptarëve janë duke krijuar një kontekst të ri gjuhësor në vend që do të vërë në lëvizje procese shndërrimesh gjuhësore që herët apo vonë do të vënë në krizë hierarkinë e ngritur me Kongresin e vitit 1972.

Sipas tij, nëse ka një paranojë ndaj gegnishtes ajo nuk është te populli, por tek institucionet.

Ekspertët e Muzeut Arkeologjik Kombëtar të Napolit janë përpara një sfide të re: restaurimi i mozaikut të Aleksandrit të Madh. Vepra përbëhet nga 1 milion copa dhe peshon 7 tonë.

Restaurimi i mozaikut, i cili e paraqet Aleksandrin e Madh në betejën e Gaugamelës përballë mbretit persian Darius III, pritet të marrë më shumë se një vit kohë.

Mozaiku i Aleksandrit u gjet në një shtëpi të Pompeit në vitin 1831, gjatë gërmimeve burbone. Deri kur shpërtheu vullkani Vezuv  në vitin 79, ai është admiruar nga ata që frekuentonin kopshtin e një familjeje të pasur.

Romakët e lashtë e nderonin verën. Pije e arritshme për masat, vera ishte element themelor i jetës së zakonshme dhe pjesë e domosdoshme e ekonomisë dhe tregtisë romake. Përdorej në një sërë praktikash: si ilaç në trajtimet mjekësore, si përbërës i zakonshëm në gatim dhe në ceremonitë fetare. Pavarësisht vendit që kishte në jetën e përditshme të romakëve, burimet antike dëshmojnë vazhdimisht se ishte pije problematike kur konsumohej nga gratë. Roma e lashtë ishte një shoqëri patriarkale në të cilën gratë perceptoheshin si objekte që u përkisnin burrave.