referendumi

Turqia ka bërë thirrje ndaj Qeverisë Rajonale të Kurdistanit për referendumin e njoftuar nga kjo e fundit pëër shpalljen e pavarësisë.

Turqia po konsideron aksione ushtarake dhe madje luftë nëse kurdët do të vijojnë me referendumin e pavarësisë më 25 shtator. Kreu i partisë turke Lëvizja Nacionaliste, Devlet Bahçeli, ka deklaruar se ky është një opsion që nuk përjashtohet.

“Ne duhet të disaprovojmë përgatitjet për referendum përfshirë qytetet turkmene. Duhet të bëhet e qartë se ku referendum potencial është testi për Kurdistanin. Ky referendum është tërësisht kundër Turqisë dhe turkmenëve. Duhet të konsiderohet si shkak për luftë nëse është e nevojshme”, tha ai.

Qeveria spanjolle e drejtuar nga Mariano Rajoy po përpiqet të ndalë referendumin e pavarësisë së Katalonjës duke ndjekur rrugën ligjore. Pas një vendimi të marrë në parlamentin katalonjas që i hap rrugën ligjit për zhvillimin e referendumit që parashikohet të mbahet më 1 tetor, Rajoy njoftoi se ai dhe qeveria e tij do t’i drejtohet Gjykatës Kushtetuese.

Presidenti i Katalonjës, Carles Puigdemont ka shpallur 1 Tetorin  si ditën e mbajtjes së referendumit mbi pavarësinë e këtij rajoni të Spanjës.
"Dëshironi që Katalonja të jetë një shtet i pavarur në formën e Republikës?" Është kjo pyetja që do të vihet në fletën e referendumit"- tha presidenti Puigdemont, duke pretenduar "të drejtën e referendumit për vetëvendosje"
Qeveria konservatore e Mariano Rajoy ka pohuar gjithmonë se ky referendum, i cili ka qenë i ndaluar, nuk do të realizohet.

Kurdët e Irakut do të mbajnë së shpejti referendumin për pavarësinë. Lajmi bëhet i ditur në një njoftim nga presidenca kurde e Rajonit të Kurdistanit në Irak – i vetmi rajon autonom, njësi konstituive federative e Irakut – sipas të cilit data e referendumit do të jetë 25 shtator 2017. Presidenti i rajonit Masoud Barzani ka mbledhur përfaqësues të partive politike të rajonit dhe ka komunikuar datën ndërkohë që partitë kanë dhënë dakordësinë për krijimin e një Këshilli të Posaçëm për referendumin.

Me hyrjen në fushatën elektorale nën ndikimin e një marrëveshjeje që ka tjetërsuar sjelljen e partive, po flitet përherë e më shumë për një ndryshim të madh, për një fitore vetëm, për një makinë që ecën pa të tjerë në prehër. Partië synojnë fitoren e plotë për të eliminuar konçesionet rrugës. Kjo është alibia të paktën. Kësaj qasjeje kryetari i ri i LSI-së, Petrit Vasili i ka kundërvënë si argument, rastin e referendumit të vitit 1994 për Kushtetutën.

Austria dhe Gjermania kanë vendosur të mos lejojnë turqit që banojë në territorin e tyre që të marrin pjesë në një referendum hipotetik që mund të organizohet nga Ankaraja zyrtare për rikthimin e dënimit me vdekje. Dënimi me vdekje po synohe të vendoset në Turqi dhe kjo çështje është kthyer në mollë sherri mes Gjermanisë dhe Turqisë, dy vende që vitet e fundit thjesht shantazhojnë njëri-tjetrin.

Është gjithmonë interesante të bisedosh me një veteran të politikës. Oktay Eksi është i njohur  në Turqi. Ish-deputet i Partisë Republikane, kolumnisti kryesor i gazetës Hurriyet për 35 vjet dhe anëtar i Komisionit për Kushtetutën në vitin 1961.  Kundërshtitë me Erdogan çuan në dorëheqjen e tij nga Hurriyet, në vitin 2010, pas një artikulli me kritika shumë të ashpra ndaj Erdogan. Një laik i përbetuar Eksi konsideron se Turqia tashmë është duke lëvizur në ujëra të paeksploruara.

Fitorja e Erdoganit në referendumin e së djelës së kaluar mund të inkurajojë politikanë të ndryshëm në Ballkan që të adoptojnë politikën e dorës së fortë. Vuçiç, kryeministri – president I Serbisë është ndër më të goditurit në këtë drejtim dhe edhe ai po përballet me protesta pas fitores në zgjedhjet presidenciale. Gruevski që akuzohej deri edhe për diktator ra me votë dhe pak gjasa ka të kthehet me forcën që kishte. Në çdo rast modeli turk mund të ngjisë në proporcion me ndikimin e Turqisë në rajon, mbi të cilin spekullohet shumë.