punesimi

Shqipëria ende po ecën me ritme te ngadalta për punësimin ku një numrër i lartë i të rinjve punojnë pa pagesë në bizneset familjare. Fenomen që tregon për varfërinë e përhapur dhe për një ekonomi gjerësisht rurale.
Sipas shifrave të raportit të INSTAT, vihet re se 43.8 % e të rinjve punojnë në biznese familjare, por pa pagesë. Aty ku vihet re një ndryshim është në aspektin gjinor. 40.1 % e meshkujve të moshës 15-29 vjeç janë të punësuar pa pagë në biznese familjare, ndërsa femrat janë 49.2

Ka kohë që flitet, por sot një dokument i publikuar në portalin “lapsi.al” konfirmoi që Taulant Balla, një nga drejtuesit e Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste, është një ndër sekserët kryesorë të qeverisë së drejtuar nga Edi Rama. 80 punësime mbi kriterin e besueshmërisë politike, ndërkohë që kjo mazhorancë, pabesinë e ka ngritur në institucion: ndryshoi Kodin e Punës për të garantuar instrumentet ligjore që t’ua fusë mirë atyre që heq nga puna. Nuk kanë më të drejtë të rikthehen. Mirëpo çështja nuk qëndron dhe aq këtu.

Ditën e sotme Këshilli Kombëtar i Punës ka miratuar në parim draft-ligjin e përgatitur nga Ministria e Mirëqenies Sociale dhe Rinisë “Për punëkërkuesit e papunë”. Thuhet se drafti synon të frenojë dembelizmin dhe të stimulojë të papunët që të pranojnë të punojnë në vendet e punës që ofron biznesi apo edhe institucionet shtetërore.

Nxitja për këtë nismë ishte paradoksi aktual ku nga njëra anë ekzistojnë 150 mijë kërkesa për punë në zyrat e punës, dhe nga ana tjetër ka 26 800 vende pune që kërkojnë punëtorë.

Një letër e dërguar kryeministrit Rama nga nëndrejtori i Përgjithshëm i Burgjeve, socialisti Bledar Skënderi, botuar sot në GSH, pasqyron konfliktin PS-LSI në punësimet e administratës së burgjeve. Letra është shkruar pak muaj më parë, por duket se nga disa materiale të ngjashme të zbuluara gjatë qeverisjes PD-LSI, asgjë nuk ka ndryshuar.

Letra e plotë:

“I nderuar zoti Kryeministër! Jam Bledar Skënderi Zv.Drejtor i Përgjithëm i Burgjeve. Së pari Ju kërkoj ndjesë për shqetësimin, por ndoshta jam dhe i vonuar për këtë raportim.

Europa duket se ende nuk po di të përshtasë planifikimin me nevojat e veta. Ka kohë që në vendet kryesore flitet për krahun e punës, por edhe për investimet në burime njerëzore që përcaktojnë zhvillimin. Por këto parashtrime  mbeten në kuadrin e konstatimeve dhe hasin në pengesa të mëdha, pasi atoo shkojnë kraha për karah me nevojën për imigrantë. Në një shkrim të vetin në “Deutsche Welle”, Richard Fuchs shkruan se imigrantët janë domosdoshmëri ekonomike, nëse Gjermania, si vendi kryesor i Europës, do të dojë të mbajë ritmin e zhvillimit që ka.

Për bujqësinë thuhet shpesh se është shtylla kurrizore e ekonomisë shqiptare. Me të drejtë, sepse është sektori që siguron jetesën e më shumë shqiptarëve nga çdo sektor tjetër në vend tek mbulon gjysmën e totalit të punësimit në Shqipëri. Por, shifrat e punësimit në këtë sektor duket kanë pësuar tkurrje në tremujorin e dytë të këtij viti.

Në Shqipëri ka rreth 400 mijë të punësuar në punë të zezë. Krahasimi i të dhënave të Anketës së Forcave të Punës së INSTAT për numrin e të punësuarve në tremujorin e dytë të vitit 2015 nxjerr në pah faktin se një pjesë e mirë e të punësuarve nuk kontribuojnë në skemën e sigurimeve. Numri i të punësuarve të moshës 15-64 vjeç aktualisht është 1.048.908 persona, kurse kontribuues në skemën e detyrueshme të sigurimeve shoqërore janë 654 563 vetë. Ky numër ulet nëse heqim personat me ndihmën ekonomike dhe kategori të tjera që kontributet ua paguan shteti.

Në Shqipëri mbi 57% e të punësuarve përbëhen nga persona të vetë punësuar, të cilët nuk punësojnë individë të tjerë rregullisht ose thjesht ndihmohen nga pjesëtarë të familjes, të cilët kontribuojnë në veprimtarinë e tyre. Kjo përqindje përbën shifrë që në Raportin e Treguesit të kapitalit Njerëzor 2015, emërtohet si “Punëtorët në punësim të cenueshëm”. Shifra në Shqipëri është më e larta në rajon.

Kudo në botë ekziston një korelacion relativisht i fortë mes rritjes ekonomike dhe rritjes së punësimit – rritja ekonomike shoqërohet me pak vonesë me rritjen e punësimit dhe anasjelltas. Meqënëse INSTAT-i ka publikuar së fundmi serinë tremujore të rritjes së PBB-së me bazë vjetore (ku çdo tremujor krahasohet me të njëjtin tremujor të një viti më parë), vlen të krahasohet kjo seri me atë të punësimit për moshat 15 vjeçe lart, bazuar në anketën e forcave të punës (jo në të dhënat administrative).