planeti

Çfarë do të ndodhë nëse njerëzimi vijon t’i konsumojë burimet e kufizuara të planetit sikur ato të mos kishin fund. Duke u nisur nga kjo pyetje, një gjysmë shekulli më parë, një grup mendimtarësh u mblodhën në atë që u quajt Klubi i Romës.

Përpjekjet e tyre krijuan në vitin 1972 gazetën tashmë të famshme, "Kufijtë e rritjes", në të cilën ata modeluan atë që mund të presë njerëzimin pas disa vitesh.

Një  ndër ekspertët më të njohur britanikë për klimën, Bill McGuire, deklaron se njerëzimi nuk ka më asgjë në dorë përkundrejt një procesi të pakthyeshëm në Tokë.

Sipas tij katastrofa klimaterike është pjesë e aktualitetit njerëzor dhe pretendimet se “kemi ende kohë” nuk janë të vërteta.

Zbulohet një planet gjigand që sipas teorive aktuale nuk duhet të ekzistonte. Ai ndodhet në një distancë prej 30 vitesh drite nga Toka.

Bëhet fjalë për planetin GJ 5312b, i cili është sa gjysma e Jupiterit, ndërsa ylli i tij ka një masë sa një e dhjeta e masës së Diellit.  Ky planet kërkon 204 ditë (kohëzgjatja e vitit të tij) për të përfunduar një orbitë të plotë rreth yllit të tij.

Ishte një moment nga ata që të ndryshojnë jetën. Javën e kaluar, në një konferencë shtypi mbi klimën që mbajtën aktivistë të grupimit “Rebelimi ndaj shfarosjes”, dy prej gazetarëve të pranishëm ngritën pyetjen nëse qëllimet e tyre ishin realiste. Ata kanë kërkuar, p.sh., që Britania e Madhe ta ulë në zero emetimin e gazit karbon para vitit 2015. A nuk do të ishte më mirë – ngritëm ne pyetjen – që të kërkoheshin objektiva më pak optimale?

Jupiteri është planeti më i vjetër i sistemit tonë diellor. Një grup kërkuesish nga Laërence Livermore National Laboratory dhe Universiteti i Münster në Gjermani kanë studiuar izoitopet e tungstenit dhe molibdenit në hekurin e meteoriteve duke ardhur në përfundimin se meteorët janë krijuar nga dy mjegullnaja të ndryshme që bashkëekzistonin veçmas në një kohë nga 1 milionë deri në 3-4 milionë vjet pas formimit të sistemit diellor.

Astronomët europianë kanë zbuluar së fundmi një planet të ngjashëm me Tokën i cili orbiton ndaj Proksima Centaurit, yllit më të afërt me sistemin tonë diellor, diçka më shumë se 4 vjet dritë larg. Proksima Centauri është një xhuxh i kuq dhe emeton nxehtësi dhe ndriçim shumë herë më pak sesa Dielli ynë, por sipas astronomëve drita e tij ndoshta mjafton për të mbështetur jetën në planetin e sapozbuluar. Gjithsesi nëse ka apo jetë në këtë planet ende nuk e di kush.

Pllakat tektonike të Tokës mund të jenë thjehst një fazë kalimtare e saj mes dy fazave stagnuese, pra pa lëvizje. Sipas një simulimi kompjuterik të realizuar nga universiteti i Sidenit në Australi, pllakat tektonike do të ndalojnë së lëvizuri dhe zhyturi pas një periudhe rreth 5 miliardë vjetësh. Craig O’Neill që drejtonte projektin stimuluan në kompjuter të gjithë kohën e ekzistencës së pllakave tektonike, rreth 4.5 miliardë vjet më parë dhe e vijuan atë për efekt përllogaritjeje për një periudhë rreth 10 miliardë vjet në të ardhmen.

Shkencëtarët janë të shqetësuar për të ardhmen e planetit dhe pasojat që njerëzimi do të vuajë nga ezuarimi i rezervave të lëndëve djegëse. Studiues të Universitetit të Viktorias në Kanada parashikojnë se nëse do të shterohen të gjitha burimet e identifikuara të lëndëve djegëse atëherë temperatura e planetit do të rritet me 10 gradë celcius, duke provokuar thatësirë në disa zona dhe dëme të mëdha në ekonominë globale. Sipas studimit, ndikimi më i madh do të jetë në Arktik, ku është vlerësuar se deri në vitin 2300 temperatura do të rritet në 20 gradë Celsius.

Europa dhe Rusia ndërrmorën misionin e përbashkët për të zbuluar  gjurmë jete në planetin Mars. Qëllimi i tyre është për të hedhur dritë mbi praninë e Metanit, nëse ai vjen nga burime gjeologjike apo biologjike. Raketa që mbante satelitin, e quajtur “Exo Mars” Trace Gas Orbiter (TGO) u lëshua nga Kozmodromi i Baikonurit në Kazakistan, në orën 09:31 minuta.  Asaj do t’i duhen të paktën 10 orë kohë për ta vendosur satelitetin në trajektoren e duhur, drejt planetit Mars dhe nje udhëtim prej 500 milionë kilometrash.

Shkencëtarët mendojnë se kanë zbuluar një planet të ri në sistemin tonë diellor me përmasën e Neptunit. 10 herë më i madh nga Toka dhe me një atmosferë të rrallë prej hidrogjeni dhe heliumi.Mendohet se planeti gjendet shumë larg Diellit, në një orbitim të plotë 15 mijë vjet çka i jep tjetër pamje sistemit tonë diellor.