kujtesa

Edhe format e lehta të Covid-19 lënë pas pasoja afatgjata. Një prej tyre është dobësimi i vëmendjes dhe kujtesës gjashtë deri në nëntë muaj pas infektimit. Konkluzioni del nga një studim i Universitetit të Oksfordit në Britani.

Në funksion të studimit, pjesëmarrësve që kishin rezultuar pozitivë për Covid-19 më parë, por nuk raportuan simptoma të tjera tradicionale të gjata të Covid, iu kërkua të kryenin ushtrime për të testuar kujtesën dhe aftësinë e tyre konjitive.

Një studim i ri hedh dritë mbi mënyrën sesi truri i kap kujtimet. Studiuesit në Universitetin Bond kanë analizuar në mënyrë specifike mënyrën se si reagon truri kur njerëzit hasin për herë të parë një person ose objekt jashtë kontekstit.

Dr. Oliver Baumann, i cili ka udhëhequr studimin, sjell një shembull që mund t’i ketë ndodhur kujtdo prej nesh: Rastis të takojmë një koleg në supermarket dhe nuk e njohim. Bauman thotë se përgjithësisht, sistemi i kujtesës gjeneron një fotografi që bashkon personin dhe zyrën së bashku.

Elon Musk mund të ketë folur disa herë rreth planeve të tij për të ndërtuar një bateri makinash që mund të furnizojë me energji të gjithë shtëpinë, por ai është gjithashtu një lider në inovacionin teknologjik.

Tani që shkenca evoluon në një shkallë të tillë, edhe fantazitë tona më të pabesueshme mund të bëhen realitet. Njërën prej këtyre fantazive duket se dëshiron të bëjë realitet sipërmarrësi i suksesshëm dhe vizionar Elon Musk, i cili po përgatitet për të krijuar një produkt inovativ, ku truri i njeriut mund të jetë i lidhur me kompjuterin.

Kujtesa e fortë zakonisht lidhet me inteligjencën e një personi dhe ka një seri këshillash sesi të forcohet ajo. Por duket se truri punon aktivisht që ne të harrojmë. Të paktën sipas dy kërkuesve në Institutin Kanadez për Kërkime të Avancuara, Paul Frankland dhe Blake Richards, të cilët kanë publikuar një studim të ri.

Kreu i Partisë Aleanca Popullore për Drejtësi, Bilal Kola, që rrjedh nga një familje të persekutuarish politikë, publikon sot një opinion në gazetën “Panorama” rreth kujtesës kolektive dhe nismave të fundit për muzealizimin e mjediseve të aparatit represiv të Diktaturës së Enver Hoxhës. Sipas Kolës ajo që ka bërë qeveria aktuale është thejsht fasadë, asgjë më shumë. Si shembull për të ilustruar këtë, Kola sjell faktin se tekstet e librave shkollorë nuk janë prekur në këtë drejtim.

“Ky ligj ka për qëllim krijimin e Institutit të Studimeve për Kujtesën e Luftës së Dytë Botërore (Instituti) për të studiuar në mënyrë të paanshme dhe profesionale rolin dhe kontributin e Shqipërisë në këtë luftë dhe në koalicionin fitues antifashist”. Kështu thuhet në hyrje të projektligjit të iniciuar nga Partia Socialiste që synon krijimin e një instituti për Kujtesën e Luftës së Dytë Botërore. Nuk ka asnjë dyshim që ai është analogji “majtas” i institutit për krimet e komunizmit.

30 deputetë të Partisë Socialiste kanë depozituar në Kuvendin e Shqipërisë një nismë përmes së cilëa kërkojnë krijimin e “Institutit të Studimeve për Kujtesën e Luftës së Dytë Botërore”. Qëllimi? Po aq fisnik sa formulari i dekriminalizimit të kësaj partie: “Për të studiuar në mënyrë të paanshme dhe profesionale rolin dhe kontributin e Shqipërisë në këtë luftë dhe në koalicionin fitues antifashist”.

Papa Françesku është nderuar me çmimin “Karli i Madh” duke u renditur si personi i katërt joeuropian që e merr atë. Çmimi u themelua në vitin 1949 nga Kurt Pfeiffer për të nderuar ata që japin më shumë kontribut në “mirëkuptimin europiano-perëndimor”, meqenëse Europa vinte nga një luftë shkatërrimtare.

Ende pa u shkëputur nga Diktatura, përfaqësues të regjimit nisën të ndryshonin peizazhin memorial të kryeqytetit duke hequr si fillim statujën e Stalinit dhe më pas statujën e Leninit nga bulevardi. Mund të kenë qarkulluar mjaft pandehma mbi arsyet e këtyre veprimeve të kryera jo në ditën me diell. Mbase ishte një mënyrw e regjimit të shkuar për t'u distancuar nga ideologjia komuniste. Megjithatë monumenti i diktatorit E. Hoxha, si një përligje e komunizmit nacionalist gjatë periudhës së vetëizolimit mbeti në këmbë, deri në manifestimin gati spontan të 20 shkurtit 1991.

“Mos ma ço djalin atje, se do të bëhet shka, dhe do më harrojë gjuhën”. Kim Mehmeti e kujton ende këtë fjali të thënë nga i ati, teksa përgatitej të nisej për studime në Beograd. I rritur në një vend ku gjuha e “shtëpisë” nuk mësohej në shkolla, ai e njohu letërsinë përmes gjuhëve të tjera si maqedonishtja, serbishtja, apo kroatishtja.