ekonomi

Investimet e huaja janë rritur në Ballkanin Perëndimor sidomos pas pandemisë. Një studim i ri i Institutit të Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare vëren se flukset hyrëse të investimeve të huaja direkte (IHD) kanë tejkaluar ndjeshëm vlerat e ekuilibrit afatgjatë në disa vende.

Ky interes i shtuar shpjegohet me disa faktorë, mes të cilëve edhe afërsia gjeografike me Bashkimin Evropian (BE), fuqia punëtore e kualifikuar dhe kostot e ulëta të punës.

BE po kthehet në një koloni financiare të SHBA-ve. Ish-kryeministri italian, Enrico Letta, thotë se kjo vjen nga pronësia që kanë Shtetet e Bashkuara mbi të dhënat bankare të qytetarëve evropianë dhe dominimi i sistemeve globale të pagesave.

Evropa ka importuar më shumë gaz nga Rusia sesa nga SHBA në tremujorin e dytë të 2024, duke rikthyer status quo-në që i paraprinte pushtimit të Ukrainës.

Rusia dikur ishte furnizuesi më i madh i gazit në Evropë. Kur Kremlini ndaloi furnizimin me gaz në mes të pushtimit të Ukrainës, Norvegjia zuri vendin e parë, e ndjekur nga SHBA-ja, e cila rriti dërgesat e gazit natyror të lëngshëm (LNG) për të shpëtuar BE-në.

Serbia dhe Bashkimi Europian nënshkruan një memorandum mirëkuptimi për një partneritet strategjik për lëndët e para. Kjo do të prekë direkt industrinë e makinave elektrike dhe bateritë.

“Ne arritëm të sjellim gjithçka të rëndësishme dhe të vlefshme nga Evropa në Serbi”, tha presidenti Aleksandar Vuçiç pas ceremonisë së nënshkrimit.

Ky vit shënon fundin e dy kontratave koncesionare shumë të diskutuara: ajo e pullave fiskale dhe koncesioni i markimit të karburanteve.

Që prej 1 janarit të vitit 2025, prodhimi dhe shpërndarja e pullave fiskale do të realizohet nga shteti.

Po ashtu, ky vit shënon edhe fundin e koncesionit të markimit të karburanteve, të cilin qeveria e zgjati edhe me një vit me një VKM të gushtit të kaluar.

FMN, e cila ka paralajmëruar disa herë për rreziqet që paraqesin kontratat koncesionare, i rikthehet sërish kërkesës për transparencë nga ana e qeverisë shqiptare.

Dy dimrat e fundit të thatë vunë në provë kulturat tradicionale greke, por nga ana tjetër favorizuan kultura të reja, të pazakonta për klimën e Mesdheut.

Në Peloponez, në Greqinë jugore, fermerët janë bërë pjesë e një nisme eksperimetale të prodhimit të bimëve subtropikale. Ata janë gati për vjeljen e mangos së parë. Të tjerë kanë kultivuar plantacione me avokado, lychee, cherimoya dhe makadamia, të cilat pritet të shiten me një çmim më të ulët se ai i importit.

Paralajmërimi i SHBA drejtuar Raiffeisen Bank International të Austrisë për të anuluar një marrëveshje që lidhet me një nga oligarkët më të fuqishëm të Rusisë u përshkallëzua në ultimatum një muaj më parë.

Në një letër drejtuar bankës, për të cilën u vunë në dijeni edhe mbikëqyrësi i saj Banka Qendrore Evropiane dhe qeveria e Austrisë, Uashingtoni e kërcënoi Raiffeisen se do t’i kufizonte aksesin në dollarë, një masë që do ta dënonte me vdekje huadhënësin më të madh perëndimor në Rusi.

Kanë kaluar më shumë se dy muaj nga vendimi i qeverisë, e megjithatë industria përpunuese nuk ka mundur të përfitojë dot nga Garancia Sovrane. 

Mundësia për kredi të favorshme do ta zbatohej nëpërmjet marrëveshjeve me 11 banka tregtare që operojnë në sistemin bankar, por sipas kreut të ProEksport Albania, ky instrument ka dështuar për sektorin fason.

Sipas Prençes, përgjegjësia bie mbi Ministrinë e Financave dhe atë të Ekonomisë.

Ish-presidenti i Bankës Europiane të Investimeve është nën hetim. Rasti i tij po shqyrtohet nga prokurorët e BE-së që hetojnë krimet e rënda financiare.

Ai është njëri prej dy “individëve të dyshuar për korrupsion dhe abuzim me ndikimin, si dhe për keqpërdorim të fondeve të BE-së”, sipas Zyrës së Prokurorit Publik Evropian (EPPO).

Rënia e euros dhe rritja e kostove të brendshme, ka bërë që me dhjetëra biznese të mëdha të falimentonin në 2023.

Sipas shifrave të INSTAT në sektorin e prodhimit 29 biznese me mbi 50 punonjës mbyllën dyert e megjithatë për kryetarin e Shoqatës Pro-Export Albania, Edvin Prençe, shifrat në terren janë më të larta, sidomos në industrinë përpunuese.

Në një komunikim për "MCN live", Prençe tha se vetëm në pesëmujorin e parë të 2024-s janë mbyllur edhe disa ndërmarrje të tjera, duke lënë mijëra punonjës të papunë.