Arbitrazhi

5 muaj pasi ka marrë vendimin për të çuar në Gjykatën Ndërkombëtare të Arbitrazhit kompaninë Bankers Petrolium për çështjen e 60 milion dollarëve tatim – fitim që pretendojnë të marrin financat shqiptare vetëm për vitin 2011-të, pala shqiptare nuk ka mundur të hapë çështjen në këtë gjykatë. 

Shkak është bërë pagesa që kërkohet të jepet për Gjykatën Tribunale të Arbitrazhit prej 240 mijë dollarësh, dhe që akoma dhe sot, qeveria nuk ka miratuar asnjë fond.

Sot disa media pranë qeverisë kanë përcjellë në mënyrë identike një replikë të kryeninistrit në Facebook me një qytetar mbi lejet e ndërtimit të hidrocentraleve. Shprehet kryeministri Edi Rama:

“Kemi anulluar plot e plot, por jo pasi janë mbyllur kontratat, sepse për një kontratë të mbyllur, shteti duhet të paguajë në arbitrazhe ndërkombëtare shumë më tepër se sa çfarë mund ta imagjinosh në ëndrrën më të keqe”.

Gjykata e Arbitrazhit në hagë ka rrëzuar pretendimet e Kinës për të drejta ekonomike në hapësirat e detit të Kinës Jugore. Vendimi po vlerësohet si fitore e Filipineve, një aleate e ngushtë e SHBA-ve. “Nuk ka bazë ligjore që Kina të shpallë të drejta historike”, deklaroi gjykata. Zona për të cilën flitet është një rrugë kalimi detar në të cilën lëviz përmes anijeve një volum tregëtar prej 5 trilionë dollarë. Vendimi përmban 497 faqe dhe cilëson se patrullat kineze kanë rrezikuar përplasjen me anijet e peshkimit filipineze dhe kanë provokuar dëme të pariparueshme në shkëmbinjtë koralorë.

Teksa pala shqiptare pret ekstradimin e Françesko Beketi i akuzuar për pastrim parash dhe një skemë mashtruese të shmangies nga detyrimet fiskale, arbitrazhi ndërkombëtar i ka dhënë të drejtë biznesmenit italian. Sipas asaj që shkruan gazeta Panorama por edhe një postimi në faqen zyrtare të klubit të futbollit Leyton Orient, qeverisë së Shqipërisë i është kërkuar të “ndërmarrë të gjitha veprimet e nevojshme për të pezulluar” procedurat e ekstradimit nga Londra të Françesko Beketit pronarit të Agon Channel TV dhe Mauro De Renzis, administratorit të tij.

Negociatat mes kompanisë kanadeze “Bankers Petroleum”, e cila operon në Marinëz, dhe qeverisë shqiptare, kanë gjetur një përfundim pozitiv. Kompania është tërhequr nga arbitrazhi dhe ka pranuar caktimin e një eksperti ndërkombëtar për raportin e auditit për vitin 2011. “Bankers Petroleum është dakordësuar që të pezullojë procesin e arbitrazhit në të cilin kishte paditur shtetin shqiptar.

Shqipëria do të paraqitet edhe njëherë tjetër në Arbitrazh. Kësaj radhe si pasojë e padisë së Francesco Becchettit, ish-pronar i “Agon Channel”. “ABCNEWS” raporton se avokatët e italianit “kanë paditur Shqipërinë në tre procese të ndryshme në Arbitrazh me seli në Vjenë dhe Paris, duke kërkuar nga shteti shqiptar të paguajë në formën e dëmshpërblimit shumën prej 400 mln eurove”. Janë tre procese: i pari ka të bëjë me prishjen e marrëveshjes me qeverinë shqiptare në vitin 2003 që ka të bëjë me importin e plehrave nga Italia në Shqipëri.

Kastriot Ismailaj dështon në marrjen e 135 milionë eurove nga shteti shqiptar. Top Channel raporton se “Gjykata e Arbitrazhit në Vjenë ka rrëzuar kërkesën e Kastriot Ismailajt për të shpallur të pavlefshme marrëveshjen e nënshkruar nga ish-ortakja e tij Rebeka Gaskin me qeverinë shqiptare, në të cilën DIA hiqte dorë nga çdo pretendim”. Pretendimet kanë të bëjnë me prishjen së kontratës për mbledhjen e borxheve të energjisë elektrike pasi CEZ u largua nga Shqipëria dhe OSHEE-ja kaloi në administrim dhe pronësi të shtetit shqiptar.

Në vitet 2011-2013, opozita e atëhershme e drejtuar prej Edi Ramës bëri të vetën kauzën e konçesioneve, duke u përbetuar me të madhe se do të rishikonte çdo konçesion të dhënë dhe se nuk do të njihte asnjë prej tyre që ishte dhënë në kundërshtim me interesat e shqiptarëve. Por nëse një pjesë e të gjithëve ne do të kishte qenë pak më e vëmendshme dhe më e përgjegjshme, do të mjaftonte kjo deklaratë që vota ndaj tij të mendohej mirë.

Përballja e qeverisë shqiptare me “Bankers Petroleum” po merr rrugë të pakthyeshme. Duke  raportuar sot në Komisionin Parlamentar të Veprimtarive Prodhuese, ministri i Energjetikës, Damian Gjiknuri bëri të qartë se problemi ekziston dhe se ai do të zgjidhet në Arbitrazh. “Ne, nga auditet e kryera nga agjencitë e specializuara, kemi gjetur që ka kosto të fryra dhe ky është thelbi i konfliktit, që ka vajtur në Arbitrazh. Arbitrazhi nuk është gjë e paparashikuar, është në marrëveshje. Pra palët do e zgjidhin përmes ekspertëve dhe Arbitrazhit.

Bankers Petroleum ka deklaruar se do të ndërpresë punimet nëse shteti shqiptar nuk zhbllokon llogaritë e saj. Vendimi i Gjykatës së Arbitrazhit i dha të drejtë kompanisë kanadeze, e cila operon në shfrytëzimin e puseve të naftës dhe prodhimit të saj në zonën e Patos Marinzës. ““Bankers” thotë se javën e kaluar ajo eksportoi vetëm 85 për qind të sasisë së prodhuar, pasi nuk mund të financonte më tepër transportin për shkak të bllokikmit të llogarive nga Tatimet.