Arbitrazhi

Gjykata e Arbitrazhit refuzon të rishqyrtojë dëmshpërblimin 108 milionë euro, që qeveria shqiptare duhet t’i shlyejë biznesmenit italian, Françesko Beketi. Kërkesa për rishikim e palës shqiptare, e depozituar pranë Qendrës Ndërkombëtare për Zgjidhjen e Mosmarrëveshjeve të Investimeve në Bankën Botërore, u hodh poshtë me argumentin se nuk ka bazë ligjore.

Vendimi për dëmshpërblimin e Beketit nga qeveria shqiptare është marrë në vitin 2019, por sipas trupës gjykuese gjatë kësaj kohe, Shqipëria e përfaqësuar nga Avokatura e Shtetit, nuk ka paraqitur asnjë fakt të ri.

Një kompani kanadeze do të çojë në arbitrazh shtetin turk për anulimin e një projekti, me argumentin se dëmton mjedisin. Alamos Gold është një kompani miliarda dollarëshe në Kanada, të cilës vitin e kaluar Turqia i anuloi lejen e një miniere në veriperëndim të vendit. Kompania tani kërkon 1 miliard dollarë dëmshpërblim.

Zëri i Amerikës njofton se Shqipëria ka humbur përfundimisht gjyqin ndaj biznesmenit Italian Francesco Becchetti. Lajmi sqaron ndër të tjera se:

Qendra Ndërkombëtare për Zgjidhjen e Mosmarrëveshjeve të Investimeve (ICSID) një gjykatë arbitrazhi, pjesë e Bankës Botërore, e dënoi Shqipërinë në Prill të vitit 2019 me 110 milion euro, duke gjykuar se mbyllja e televizionit ishte “motivuar politikisht”. Ky dënim përfaqëson dhe vlerën më të lartë me të cilën Shqipëria është dënuar nga një gjykatë arbitrazhi.

Arbitrazhet kërcënojnë buxhetin e shtetit me fatura të majme. Aktualisht, shteti shqiptar 6 ka gjashtë çështje arbitrazhi ende të hapura. Dy prej tyre i takojnë vitit 2020. “Monitor” ka bërë një përllogaritje të kostos që mund të kenë ato në xhepat e taksapaguesve shqiptarë. 

Në total, dëmshpërblimi potencial llogaritet rreth 450 milionë euro.

Për disa prej çështjeve, shqyrtimi është ende në fazat e hershme dhe gjykatat nuk kanë ende një vendim në favor të njërës apo tjetrës palë. 

Kryeministri Edi Rama ka bërë sot atë që di të bëjë më mirë: të heqë nga bytha e vet problemet. Me një kravatë kuqezi, sa për të vjedhur lajmet dhe titujt e servilëve të medias që ka blerë, kryeministri njoftoi se ka rënë dakord me palën greke se do të çojnë në gjykatë ndërkombëtare çështjen e kufirit detar. Ky është një opsion që çaktivizon një kartë të fortë elektorale kundër tij tani që opinioni është helmuar me idenë fikse se deti po shitet. Dhe deri në shqyrtimin e çështjes në gjykatë ndërkombëtare z. Rama ka kohë të livadhisë i qetë me gënjeshtrat e zakonshme me fasada dhe bojëra.

Gazetari Mero Baze shkruan sot mbi debatin mes presidentit të Republikës, Ilir Meta dhe kryeministri Rama mbi Vjosën dhe hidrocentralet që pritet të ndërtohen aty. Ndër të tjera, Baze sjell në vëmendje përfshirjen e Françesko Beketit në këtë histori, duke kaluar mandej në aludimet për marrëdhënie të ngushta të tij me Ilir Metën. 

Qeveria ka hedhur për konsultim publik projektligjin “Për Arbitrazhin në Republikën e Shqipërisë” që parashikon një kuadër juridik për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve mes palëve. Ligji ofron mundësinë e zgjidhjes së këtyre mosmarrëveshjeve edhe në arbitrazh vendas duke rregulluar këtu, apo synuar të rregullojë edhe raportin me paditë në gjykata. Në nenin 11 thuhet:

Serbia ka hequr dorë nga ideja për të dërguar në Gjykatën e Arbitrazhit Kosovën për çështjen e taksës 100% ndaj mallrave të veta. Klan Kosova citon gazetën Novosti sipas të cilës Beogradi zyrtar ka vendosur të aplikojë kundërmasa ndaj mallrave të Kosovës. 
Sipas kësaj gazete, UNMIK-u, i cili është nënshkrues i marrëveshjes së CEFTA-s në emër të Kosovës, është deklaruar si – jokompetente. 

Gjykata Sportive e Arbitrazhit në Lozanë ka anuluar sanksionet e vendosura nga Komiteti Olimpik Ndërkombëtar (KON) ndaj 28 sportistëve rusë, pasi këta të fundit ankimuan përjashtimin e tyre të përjetshëm nga pjesëmarrja në Lojërat Olimpike.
Arbitrazhi i konsideroi provat e mbledhura si “të pamjaftueshme për të konfirmuar shkeljen e rregullave kundër dopingut”, për të cilën arsye sportistët u shpallën të pafajshëm.

Prej disa ditësh në media është publikuar lajmi mbi vendimin e Gjykatës së Hagës për kufirin kroato-slloven që i jep të drejtë Sllovenisë për këtë çështje. Kroacia nuk e ka pranuar këtë vendin duke u tërhequr nga Gjykata dhe duke krijuar një precedent shumë delikat brenda hapësirës së BE-së. Sot Deutsche Welle, agjencia shtetërore gjermane, e sjell në vëmendje këtë temë duke cituar nënkryetarin e Parë të Komisionit Europian, holandezin Frans Timermans, i cili bën thirrje që të vendimi të pranohet.