zgjerimi

Zgjerimi eventual i Bashkimit Europian e nëndë anëtarë të rinj do të sjellë ndër të tjera një rishpërndarje fondesh që prek si proces vende që tashmë janë pjesë e tij. Një studim i qendrës studimore “Bruegel” në Bruksel vë në dukje se vendet e Europës Jugore si Italia, Spanja, Portugalia dhe Greqia do të humbasin nga zgjerimi i ri. Bashkë me ta edhe disa anëtarë që janë në Europën Lindore.

Anëtarësimi në BE është më shumë se kurrë zgjedhje strategjike. Përfaqësuesi i Lartë i Bashkimit Evropian për Punët e Jashtme dhe Politikën e Sigurisë dhe Zëvendëspresident i BE-së. Joseph Borrell prezantoi sot Paketën e Zgjerimit 2024, duke u ndalur në sfidat e paprecedenta me të cilat është përballur Unioni në 5 vitet e fundit.

"Ne mbetemi të vendosur për të mbrojtur vlerat tona dhe për të ndihmuar Ukrainën, si kur bëhet fjalë për rrugën drejt BE-së. të vendit dhe në fushën e betejës”, tha Borrell duke iu referuar konfliktit mes Rusisë dhe Ukrainës.

Ngurrimit të Francës për të mbështetur zgjerimit e BE-së mesa duket i ka ardhur fundi. Presidenti Emanuel Macron ka qenë skeptik që në mandatin e tij të parë në lidhje me pranimin e vendeve të Ballkanit Perëndimor në BE dhe ishte i pari që hodhi idenë e një “paradhome” të Unionit. Por kjo qasje ka ndryshuar gradualisht muajt e fundit.

Ky ndryshim është përcjellë përmes ministres franceze për Europën.

Ministri i Jashtëm austriak, Alexander Schallenberg, thotë se BE-së i duhet një qasje e re për zgjerimin. Në një intervistë për Politico.eu, ai thotë se se ka një nevojë gjeopolitike për zgjerimin e BE-së në Ballkanin Perëndimor, Ukrainë dhe Moldavi.

Për Komisionin Evropian (KE), zgjerimi si proces nuk ka ndonjë urgjencë. Zëdhënësja e KE, Dana Spinat, thotë se KE është më shumë i angazhuar në asistencën ndaj vendeve aspirantë, sesa në afatet konkrete të pranimit.

Deklarata e Spinat vjen pas propozimit të presidentit të Këshillit Evropian, Charles Michel, që viti 2030 të caktohet si afati kur vendet që janë aktualisht kandidate dhe BE-ja të jenë të gatshme për zgjerim.

Aktorë të ndryshëm në Europë po kundërshtojnë propozimin e Komisionit Europian për dhënien e satusit kandidat për anëtarësim të Bosnje - Hercegovinës. Në një opinion të publikuar në EuObserver, Toby Vogel i qendrës studikmore “Democratization Policy Council”, shkruan se ky do të ishte një gabim. Sipas Gobel ky vendim do të minonte besueshmërinë e KE-së dhe krahasimi që bëhet me rastin e Ukrainës dhe Moldavisë çalon.

Ish-presidenti amerikan, Bill Clinton, ka hedhur poshtë mendimin e qarkulluar së fundmi se një ndër shkaqet e luftës aktuale në Ukrainë është zgjerimi i NATO-s gjatë kohës kur ai ishte në pushtet. 

Mendoj se bëmë gjënë e duhur në kohën e duhur. Dhe nëse nuk do ta bënim, kjo krizë mund të kishte ndodhur më herët

tha Clinton në një intervistë për Fareed Zakaria. 

Disa dokumente të publikuara së fundmi nga Instituti Leibniz për Historinë Bashkëkohore konfirmojnë pretendimin e Kremlinit se unifikimi i Gjermanisë u rakordua me premtimin për moszgjerimin e NATOS në Lindje. 

Disa letra, memo dhe bisedime të tjera të zbardhura nga arkivi i Ministrisë së Jashtme të Gjermanisë Federale, hedhin dritë mbi faktin se dyshja kryesore politike gjermanoperëndimore, Helmut Kohl dhe Hans Dietrich Genscher jo vetëm premtoi një gjë të tillë me Mikhail Gorbachev, por e ndante atë si vizion të vetin për sigurinë e Europës. 

Evropa nuk është ende e bashkuar sa duhet për ta bërë Ukrainën më të fortë dhe për ta dobësuar Rusinë. Kryeministri slloven, Janez Jansha, thotë se BE-ja duhet të dërgojë "ndihmë ushtarake" në Ukrainë.

"Unë mendoj se reagimi evropian ndaj agresionit rus ishte shumë më i bashkuar dhe shumë më i fortë se sa pritej në Kremlin, po sërish nuk ishte mjaftueshëm i fortë. Duhet të përqendrohemi në ndihmë ushtarake për Ukrainën, sepse përndryshe, kjo luftë do të vazhdojë”, shtoi Jansha.

Pasi lufta në Ukrainë ka nisur dhe pasi Europa është para faktit të katastrofës humanitare dhe ekonomike nëse ajo vazhdon, një ndër zyrtarët e lartë të BE-së, kreu i politikës së jashtme të Unionit, Josep Borrell, ka pranuar disa gabime.