Lufta e Dyte Boterore

Polonia është tërhequr nga kërkesa ndaj Gjermanisë për reparacionet e luftës. Ministri i Jashtëm polak, Radoslaw Sikorski, njoftoi se tani dy vendet tani janë aleate, duke pasur parasysh kërcënimin që paraqet Rusia.

Nën qeverinë e mëparshme të krahut të djathtë të udhëhequr nga partia konservatore Ligj dhe Drejtësi (PiS), Polonia e ka ngritur vazhdimisht çështjen e reparacioneve të luftës me Gjermaninë.

Në vitin 2022, Varshava përllogariti se Berlini duhej t’i paguante asaj 6.2 trilion PLN (rreth 1.5 trilion dollarë) si kompensim për dëmet e shkaktuara nga pushtimi nazist.

Në verën e vitit 1942, Ushtria e Kuqe po tërhiqej në Stalingrad (tani Volgograd) pas luftimeve të ashpra. Në këtë moment kritik, ajo u përball papritur me një armik tjetër përveç trupave të Boshtit - një armik po aq i pamëshirshëm, por shumë më i fshehtë. Një epidemi kolere kërcënoi të pushtonte plotësisht qytetin dhe, duke pasur parasysh numrin e trupave dhe civilëve që gjendeshin atje, kjo do të kishte çuar në një fatkeqësi në shkallë të madhe.

Rrezik i papritur

Në Gjermani është hapur së fundmi një muze që përkujton 14 milionë refugjatët gjermanë që ikën lanë shtëpitë e tyre në përfundim të Luftës së Dytë Botërore. Në përurimin e Qendrës për Ikjen, Dëbimin, Pajtimin, hapur më 21 qershor 2021, ka qenë kancelarja Angela Merkel, duke theksuar kështu rëndësinë politike të projektit në fjalë.

Ka marrë fund misteri i vendndodhjes së mbetjeve të ish-kryeministrit të Japonisë militariste, Hideki Tojo, ekzekutuar me varje në vitin 1948 nga amerikanët si kriminel lufte. Profesori japonez i universitetit të Nihon, Hiroaki Takazawa, ka zbuluar në arkivat amerikane, dokumente të deklasifikuara që zbulojnë se çfraë ndodhi me mbetjet e Tojos, i cilësua si arkitekti i sulmit mbi Peral Harbor.

Në vitin 1939, mijëra ushtarë gjermanë, shumë prej tyre rekrutë, u dërguan në të gjithë Evropën.

Ata shkuan të armatosur jo vetëm me armë por edhe me aparate fotografike - të famshmet gjermane Leica dhe Rolleiflex - dhe ishin urdhëruar të fiksonin atë që shihnin. Ndërsa Britania, Franca dhe vendet Aleate përkujtojnë sot 77-vjetorin e zbarkimit të Normandisë, një libër i botuar së fundmi sjell një pjesë të madhe të fotove të bëra në atë kohë.

Një udhëtim virtual nëpër monumentet e pas Luftës së Dytë Botërore në ish-Jugosllavi. Wilson Center organizoi një bashkëbisedim online me Donald Niebyl, shkrimtar i pasionuar pas historisë dhe udhëtimeve. Niebyl flet për disa monumente në veçanti, simbolikën e tyre, stilin arkitekturor dhe shkrirjen me mjedisin ku janë vendosur.

Richard Byrne - moderator

Donald Niebyl – autor “Spomenici Monument Database”

Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë regjistruar më shumë vdekje nga COVID-19 sesa numri total i amerikanëve të vrarë në luftime gjatë Luftës së Dytë Botërore, lufta më e përgjakshme në histori.

Sipas Departamentit të Çështjeve të Veteranëve, SHBA-të  regjistruan 291 557 vdekje në beteja gjatë Luftës së Dytë Botërore. Nga e enjtja e javës së kaluar, kishte 291 754 vdekje nga COVID-19 në SHBA, sipas të dhënave të përpiluara nga Universiteti Johns Hopkins.

Pandemia e koronavirusit u kishte marrë jetën më shumë amerikanëve sesa Lufta e Vietnamit në fund të prillit.

Rendi i prodhuar nga fituesit e Luftës së Dytë Botërore nuk po pranohet më si legjitim. Dhe kontestimi ndonëse ka kohë që ka nisur (Ernst Nolte me librin e tij për totalitarizmat) tanimë ka zënë vend si pikëpamje dominuese për revizionimin e historisë. Problemi me historinë është se ai është përherë politik dhe nuk mbetet ngushtësisht një rrëfim i ftohtë i së vërtetës. 

Ndonëse Gjermania e celebroi 9 majin si ditë Çlirimi, debati mbi Luftën e Dytë Botërore po i jep formë marrëdhënieve mes Rusisë dhe Europës. Në një opinion të datës 8 maj, ambasadori rus në BE, Vladimir Chizon flet për një “ortek gënjeshtrash” mbi Rusinë në mediat europiane.

Gjermania ka përkujtuar so 75 vjetorin e fundit të Luftës së Dytë Botërore, një ngjarje që nuk ka precedent në historinë e qytetërimit njerëzor. Është një nga ato procese historike që kanë përcaktuar rendin botëror për dekada dhe e shndërruan demokratizimin si të vetmen alternativë për të kuruar shoqërinë modern nga dukuri shoqëruese që çojnë drejt vetëasgjësimit. Me këtë rast, presidenti gjerman, Frank - Walter Steinmeier ka bërë thirrje që të mbrohet demokracia.