gazmira sokoli

Sot shkrimtarët kanë humbur të gjithë ndikimin që kanë pasur dhe gazetat reflektojnë vetëm opinionin. Ndërsa sa u përket shtetarëve, larg drejtimit të turmës, ata përpiqen ta ndjekin. 

Shumë kritikë - janë një numër i madh për t’u cituar këtu –e  kanë akuzuar filmin e Todd Phillips, “Joker” (2019), se glorifikon viktimizimin e meshkujve të bardhë. Ata janë shprehur të bindur se ky ishte një film i rrezikshëm dhe i papërgjegjshëm. Në “Joker”, Arthur Fleck (Joaquin Phoenix) është një burrë i bardhë, i dështuar e i dobët, i cili humb betejën me problemet mendore dhe kryen, siç edhe njëkohësisht frymëzon, akte dhune. Për kritikët liberalë, kjo histori ishte municion për kulturën e rebelimit në SHBA.

Përgjatë dy dekadave të fundit, fondet e industrisë për kërkime mjekësore janë rritur në shkallë botërore, ndërsa fondet qeveritare dhe jofitimprurëse janë ulur. Deri në vitin 2011, financimi i industrisë, në krahasim me burimet publike, përbënte dy të tretat e kërkimit mjekësor në të gjithë botën.

Financimi i kërkimit shkencor nga industri të tjera po rritet gjithashtu, duke përfshirë ushqim dhe pije, kimikate, miniera, kompjuter dhe kompani automobilistike. Dhe si rezultat, liria akademike po i ndien pasojat.

A është e mundur të humbasësh gurin e themelit të kulturës, madje pa e kuptuar? Ky vit do të jetë i fundit për mua si lektor në universitet. Kam vendosur të tërhiqem tre vjet para moshës së pensionit. Janë disa arsyet pas këtij vendimi, por padyshim njëra prej tyre është ndryshimi që ka pësuar situata në klasë. Edhe në nivelin pasuniversitar, po bëhet gjithnjë e më e vështirë të ndiesh se ke vëmendjen e studentëve ose se diçka me të vërtetë e dobishme po ndodh gjatë leksionit.

Në një rajon që përfshin shkretëtirën deri në malësitë e asaj që sot quhet Peru dhe Bolivia veriore, tekstilet kanë luajtur - dhe vazhdojnë të luajnë - një rol të rëndësishëm, si në jetë edhe në vdekje. Tekstilet janë bërë një mjet thelbësor komunikimi në qytetërimin e lashtë të Amerikës së Jugut, një gjuhë vizuale që përshkruan konceptet themelore të jetës së përditshme, botët e natyrshme dhe ato të mbinatyrshme dhe jetën e përtejme. Ata zbukuronin muret e shtëpive dhe tempujve, visheshin si rroba dhe përdoren edhe sot në rite fetare, përfshirë edhe ceremonitë e varrimit.

Me shpikjen e pelenave të pajisura me sensorë që tregojnë nëse foshnja ka nevojë të ndërrohet, realizohet profecia e kontrollit të plotë mbi jetën e secilit, që nga djepi deri në varr. "Jeta private", një krijesë e mrekullueshme kulturore dhe psikologjike e qytetërimit borgjez që tani është në prag të zhdukjes, ka ardhur në fundin e saj për fat të keq. Materializohet ëndrra- makthi - totalitar dhe shtypës i transparencës absolute të çdo aspekti, madje edhe më të voglit, të ekzistencës sonë. Instalohet regjimi i mbikëqyrjes universale dhe absolute të përshkruar nga Michel Foucault.

Pak ditë më parë, ndërsa fliste në një takim elektoral në Foligno, një qytet i vogël në Italinë qendrore, zëvendëskryeministri italian, Matteo Salvini, tha se ndihej si babai i "60 milionë italianëve". Kryebashkiaku liberal i Milanit, Giuseppe Sala, u përgjigj se ai nuk do ta donte atë si xhaxha. Por Salvini nuk po fliste si politikan: Ai po fliste si një udhëheqës fetar.

Nëse supozojmë se vetëdija e mendjeve artificiale bëhet e mundur, ato mendje do të ndjejnë dëshirën për të krijuar art. Por a do të jemi ne në gjendje ta kuptojmë atë? Për t'iu përgjigjur kësaj pyetjeje, duhet të shqyrtojmë dy nënpyetje: kur një aparaturë bëhet autore e një vepre arti? Dhe si mund ta përkufizojmë llojin e artit që ajo bën?

Ka aftësinë për t’i bërë njerëzit të lumtur. Ua vë veshin sharlatanëve në shesh, grindavecëve, të çmendurve. 

Kënaqësia është e tillë vetëm nëse ka brenda pak çmenduri: e ëmbël është jeta në mungesë të plotë të aryetimit.

Edhe perënditë plot hir, rini dhe lumturi kërkojnë e kërkojnë këtë lloj çmendurie.

Arsyeja sjell rigorozitet e ashpërsi dhe çon në zgjidhjen e proceseve matematikore më të vështira. Por është e mërzitshme.