europa lindore

Një sondazh i realizuar pak kohë më parë nga Pew Research Center hedh dritë mbi disa prirje të qëndrueshme në shoqëritë europiane, duke theksuar megjithatë dallimin pes Europës Perëndimore dhe asaj Lindore apo Qendrore.

Kemi parë të gjithë  se spektakli i “artistëve”  të skenës shqiptare të pas ’90-ës, bashkon dy aspekte: artin si produkt(varet si e sheh secili do thoshte një alibi tipike e këtyre kohëve) me performimin. Sigurisht që kjo e dyta ka anën dramatike, kur sheh sesa mund dhe energji harxhojnë artistët për t’u zhveshur apo dukur siç duhet. Të veçantë, të menduar, në qendër të çdo gjëje, një vanitet që lufton komplekset dhe tradhëton modelin e vetëm që qarkullon në dejet e këtij arti e që është: Arti jam unë, më shih në televizor.

Gazeta “The Guardian” i ka kushtuar një shkrim fjalimit vjetor të presidentit të Komisionit Europian, Jean Claude Juncker mbajtur para Parlamentit Europian. Gazeta është ndalur te tema e ushqimit që është prekur nga Juncker dhe për politikën e diferencimit cilësor që aplikohet nga kompanitë kryesore të cilat paktetimin dhe ambalazhimin e produkteve që tregëtojnë në Europën Lindore e kanë identik me atë në Perëndim, por cilësia është krejt tjetër.

Ndonëse zv.presidenti amerikan Mike Pence zhvilloi një vizitë në Ballkan për të riafrimuar mbështetjen amerikane në rajon, planifikimi buxhetor nga administrate Trump, jep tjetër mesazh. Bloomberg raporton se fondet e asistencës për Europën Lindore janë shkurtuar në një masë prej 336 milionë dollarësh dhe vende si Ukraina, Mali I Zi, Serbia, Letonia, Lituania, Estonia, Gjoergjia dhe Bullgaria, preken nga kjo masë.

Senatori amerikan John McCain ka deklaruar gjatë takimit me kryeministrin/president serb. Aleksandër Vuçiç, se do të informojë Senatin, presidentin dhe popullin amerikan se “çdo gjë që ndodh në Europën Lindore është me rëndësi vitale për sigurinë kombëtare të SHBA”.

Mjeshtrit e njerëzimit

Kur pyesim “Kush e sundon botën?” zakonisht ne përdorim normën standarde që aktorët në çështjet botërore janë shtetet, së pari fuqitë e mëdha, dhe ne trajtojmë vendimet dhe marrëdhëniet e tyre. Kjo nuk është gabim. Por do të ishte mirë të mos harronim që ky nivel abstragimi mund të jetë shumë çorientues.

Revolucionet në Europën Lindore kundër komunizmit janë vlerësuar si më të mirët në llojin e vet. Në shumicë paqësorë, ata ndihmuan në dhënien e dy çmimeve Nobel për paqen. Të parin e mori Les Valesa, lideri heroik i Sindikadës së Tregëtisë “Solidarnost” me 10 milionë anëtarë, në Poloni, më 1983; shtatë vjet më vonë, lideri i Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik Mikhail Gorbaçovi, u vlerësua për kurajën të pranonte falimentimin ekonomik, politik dhe moral të regjimit të vjetër.

Nëse Lufta e Ftohtë do të kalonte në skenarët e nxehtë për të cilin përgatiteshin të gjithë, të paktën Shtetet e Bashkuara të Amerikës nuk do të kurseheshin as në goditjet me armë termobërthamore të qyteteve dhe popullsisë civile në Europën Lindore, Bashkimin Sovjetik dhe në Kinë. Sektori arkivor, NSA Archive në universitetin e Georgetoën, ka zbardhur listën e objektivave për goditje bërthamore që SHBA kishte planifikuar në vitin 1959.

Kina ka disa vite që kërkon të rrisë prezencën e vet ekonomike në Europën Qendrore dhe Lindore. Një rajon, pjesë të të cilit janë jashtë Bashkimit Europian, me mundësi shfrytëzimi tregu dhe investimeshe serioze. Në këtë kuadër hyn deri diku edhe Shqipërië, një vend me treg të vogël por që vuan për investime të huaja serioze. Kina nga ana e vet ka bërë të qartë se qasja e saj ekonomike kushtëzohet nga axhenda politike dhe kjo është institucionalizuar me Samitin 16+1, Kinë-Europë Qendrore dhe Lindore.