bibla

Fragmente të Biblës janë gjetur në një shpellë në shkretëtirën e Judës në Izrael. Zbulimi i parë që nga vitet 1950, ato i përkasin rreth 2000 viteve më parë. Një ekip nga Autoriteti Izraelit i Antikiteteve (IAA), i cili që nga viti 2017 ka gërmuar në disa shpella në këtë zonë, thatësia proverbiale e së cilave e favorizon ruajtjen, ka gjetur fragmente në greqisht nga periudha e Bar Kokhba, njeriu që në shekullin e dytë pas Krishtit udhëhoqi revoltën e tretë hebraike kundër Perandorisë Romake.

Kemi dëgjuar së fundmi të flitet shpesh për kulturën e fshirjes - cancel culture, një formë moderne e përjashtimit të një individi nga rrethet shoqërore ose profesionale - qofshin ato edhe në internet apo në media, pasi të kenë bërë ose thënë diçka që konsiderohet e kundërshtueshme ose fyese. Shprehja "kulturë e anulimit" ka kryesisht konotacion negativ dhe përdoret zakonisht në debate mbi fjalën e lirë dhe censurimin.

Për të treguar nëse Bibla inkurajon vetëflijimin apo frymëzon dashurinë për jetën, duhen marrë në shqyrtim pasazhe biblike. Le të shohim disa prej tyre.

Teksti i parë përshkruan një episod nga jeta e profetit Elija, i cili njëherë kërkoi të vdesë, duke thënë: "Tani mjaft, o Zot! Merr jetën time! . . . Pastaj u shtri dhe e zuri gjumi." (1 Mbretërve 19:4-5).

Një përkthim i plotë i Biblës nga gjuhët origjinale, në një libër ku do të përfshihen së bashku Dhjata e Vjetër dhe Dhjata e Re do të vijë gjatë 2020 për lexuesin shqiptar. Projekti, një nismë e Shoqërisë Biblike Ndërkonfesionale Shqiptare është një punë e filluar që në vitin 2000 dhe që tashmë është në hapat e fundit.

“Isaku, djali me cen”(Isacco. Il figlio imperfetto). Kështu titullohet libri i një prifti, studies italian, Gianni Marmorini, i cili është sjellë në vëmendje nga gazeta e lidhur me Kishën Katolike, “Avvenire”.

Autori propozon diçka ndryshe për rrëfimin e njohur biblik të Isakut, djalit të patrariakut të njerëzimit, Abrahamit, të cilit iu kërkua nga Zoti që ta sakrifikonte të birin. Sipas tij, nisur nga analiza gjuhësore, nuk përjashtohet krejt e kundërta: që Isaku të ishte një fëmijë me probleme mendore apo nervore, një autik apo një daun dhe për pasojë nuk pranohej nga i ati.

Dikur gjithçka do të kalojë. Edhe për botën do të kujtohesh si për lumin e turbullt! Kjo sentencë melankolike e Dhiatës së Vjetër zgjon tek unë dy emocione kundërthënëse: ndjesinë se ajo universalisht është e vlefshme dhe, kryesisht, e saktë, por edhe ndjesinë se ajo në ndonjë detaj të rëndësishëm është thelbësisht e gabueshme! Dhe, e di edhe përse: nëse kalon dhe asgjë s’mbetet, atëherë krejt njësoj është se çka bëjmë, madje krejt njësoj është se përgjithësisht a kemi jetuar – unë ose tërë njerëzimi!

Pas tragjedisë së Orlandos, ku në një lokal gaysh, u vranë 50 veta nga një person me origjinë afgane, në SHBA po diskutohet më së shumti për deklaratta e kandidatut republikan Donald Trump. Ky i fundit foli për radikalizimin islamik, për përjashtimin e myslimanëve etj., diçka që detyroi edhe drejtuesit e Partisë Republikane të distancohen. Por nuk është vetëm ky problemi. Nga një qasje “biblike” e artikuluar nga pastori Roger Jimenez i Kishës Baptiste të Sacramento-s në California, vrasjet janë të dobishme, pasi kemi të bëjmë me Sodomitë.

Zoti e krijoi Evën nga një brinjë e Adamit. Këtë na thotë Bibla, por nëse pranojmë se librat, edhe ata mitologjikë, bazohen në një të vërtetë për ta ekzgjeruar atë, kjo nuk korrespondon me realitetin. Një profesor në Izrael, Ziony Zevit i Biblical Literature & Northëest Semitic Languages në American Jeëish University në Kaliforni,  thotë se është shumë e çuditshme se përse hebrejtë do të kanonizonin një histori që nuk përputhet me asnjë të dhënë. Mashkulli ka po aq brinjë sa edhe femra. Zevit thotë se Zoti e ka krijuar Evën nga baculum, ose kocka e penisit.

Libri i Psalmeve bën pjesë në Dhiatën e Vjetër. Në përkthimin shqip të Biblës sipas Diodatit të Ri (1994) është renditur në vendin 19, po ashtu si në përkthimin anglisht të autorizuar prej Mbretit James I (1611), në versionin e ri ndërkombëtar anglisht nga Shoqëria Biblike Ndërkombëtare (1984) dhe te përkthimet në gjuhë të tjera sipas traditës protestante. Në përkthimin e S.

Bibla rikonfirmohet edhe njëherë si një libër me të dhëna historike korrekte. Arkeologët në Izrael kanë zbuluar së fundmi një vulë të mbretit Hezekiah, i cili përmendet me venerim në Librin e Zotit. Hezekiah sundoi rreth viteve 700 para Krishtit dhe përmendet në Bibël me përlavdim: “Nuk kishte mbret si ai në Judea, as përpara dhe as më pas”. Kjo pasi ai iu dedikua zhdukjes së idolatrisë. Sipas arkeologëve izraelitë kjo është hera e parë që pamje a një vule të një mbreti judeas apo izraelit bëhet e njohur gjatë një gërmimi arkeologjik.