Duket se ka filluar një epokë e re

Tërheqja e Ramës pritej. Nuk kish rrugë tjetër. Dhe duhet shpresuar se kjo do të shërbejë si një leksion i mirë për të e për klasën politike në tërësi. Ai, dhe të tjerët, janë zgjedhur për të drejtuar vendin e për të kuruar interesin publik, e jo për t’i dhënë munxët këtij interesi me një çiqitëmizëm të habitshëm moral (më pëlqen termi ‘çiqitëmizëm’, jo ngaqë është vulgar, por ngaqë shërben më shumë se çdo term tjetër shqip apo jo shqip për të përkufizuar ca sjellje të politikanëve tanë). Aventura e kryeministrit tonë, dmth negociatat e tij në stilin ezoterik me Washingtonin, mbajtja e çështjes, dhe e këtyre negociatave, larg syve të të tjerëve, madje dhe larg syve të të vetëve, injorimi për ditë të tëra i debatit publik që nisi me t’u marrë vesh lajmi, demonstron se abuzimi me pushtetin është një praktikë që nuk mund të marrë fund kollaj këtyre anëve. Por këtë herë ishte një presion popullor që kapi në befasi gjithkënd. Kapi në befasi dhe Ramën, duke iu imponuar atij.

Ky është një lajm shumë i rëndësishëm. Është i rëndësishëm, pasi bllokoi një ndërmarrje që bartte plot rreziqe (dhe ky është mendimi i shumë ekspertëve shqiptarë e të huaj; madje, dhe i vetë Ramës që e la të kuptohet këtë gjë dje gjatë fjalës që mbajti). Por kjo që ndodhi është një ngjarje e madhe edhe për një arsye tjetër. Protestat që u bënë, e që morën formën e një orteku që rritej dita ditës, përveçse i thanë kryeministrit “ndalu bek, se ka hendek”, ishin dhe një demonstrim fantastik i faktit që Shqipëria ka ndryshuar. Më 23 qershor shqiptarët ditën të merren në mënyrën e tyre me një “lëndë” tjetër të rrezikshme, me agjentin kimik SB (nuk duhet ta harrojmë këtë fakt, pasi ky gaz nuk është asgjësuar ende; është aty, i rrezikshëm mu si një gaz sarin, mustard, apo VX). Pas 23 qershorit pra Shqipëria, me hir me pahir, ka ndryshuar. Nuk them se ka ndryshuar tabiati ynë për të abuzuar me pushtetin, por ka ndryshuar shoqëria shqiptare. Është një shoqëri tjetër, krejt tjetër. Njerëzit nuk kanë më frikë. Ata ndihen të çliruar. Ata e ndjejnë vendin të tyrin. Ndihen zotër të këtij vendi.

Ishte i papritur ky zhvillim. Ne, një grusht njerëzish që u bëmë tok (me ftesë të Blendi Kajsiut, Kozara Katit, Sazan Gurit, etj) e që folëm qysh në krye të herës kundër idesë së Ramës për t’i sjellë në Shqipëri armët kimike të Bashar al-Assad-it, ishim apriori të dëshpëruar prej bindjes se do ish e vështirë që shqiptarët të motivoheshin e të ngriheshin në këmbë, s’ka gjë se rrethanat e kërkonin një gjë të tillë. Madje, përgjigja që personalisht i kam dhënë në sallën Black Box pyetjes se “pse këto armë e lëndë kimike duhet të asgjësohen në Shqipëri?”, ka qenë e lidhur me këtë bindje: “Duan t’i sjellin në Shqipëri, ngaqë e dinë se këtu ka vetëm një pushtet e një opozitë të korruptuar, dhe mijra qytetarë ngordhalaqë”. Qënkam gabuar. Shqiptarët treguan se nuk janë ngordhalaqë. Ata treguan se janë në lartësinë e detyrës së qytetarëve syçelët me sens civik. Nuk kanë qenë të tillë, dhe për këtë besoj se biem dakord të gjithë. Por këtë herë e treguan që janë.

Kjo që ndodhi këto ditë, nuk do të ndodhte para 23 qershorit. Kësaj ane eci dhe Rama dje gjatë fjalës që mbajti, e duhet thënë se në këtë pikë ka të drejtë. Para 23 qershorit, në një rrethanë të ngjashme, do të kish zëra kundër, gjithsesi, por nuk do të kish protesta të shoqërisë civile, njerëzit nuk do të dilnin rrugëve, e nëse do të provonin të dilnin, ata do të shkurajoheshin me mënyrat e njohura të regjimit të komanduar nga psikopati ynë që, bash si një sëmundje e ligë, nuk ka ndërmend të na shqitet. E nëse metodat e shkurajimit (shpifjet, akuzat, denigrimet, pushimet nga puna, kërcënimet) nuk do të bënin punë, do të viheshin në punë bandat e veshura me pushtet, të cilat s’e patën për gjë edhe të vrasin katër qytetarë të pafajshëm më 21 janar 2011. Atëmot protestoi veç opozita, ndërsa shoqëria civile bëri sehir. Ishte e frikësuar. Ose e blerë.

Ndërsa këtë herë askush nuk kish frikë. Kam parë qysh në ditën e parë të protestave mësues, juristë, njerëz që punojnë në administratë, etj, dhe ne kishim harruar se kjo gjë mund të ndodhte. Deri dje, shkollat mbylleshin për t’i bërë nxënësit të dilnin e të prisnin e të brohorisnin të sëmurin, këtë herë u mbyllën për të dalë e për të protestuar kundër kryeministrit. Deri dje, nëpunësit e administratës nxirreshin me dhunë nëpër tubime, ku u duhej të bënin një fotografi si provë të pjesëmarrjes që pushteti ua kërkonte, ndërsa këtë herë e shkrepnin vetë një foto dhe e nxirrnin pa asnjë gajle, madje me mburrje, në profilin e tyre në facebook. Deri dje, pronarët e dyqaneve e të bizneseve private kishin frikë ta nxirrnin fytyrën në protestat kundër pushtetit, ndërsa këtë herë ata kërkonin një megafon për ta thënë fjalën e tyre po kundër pushtetit. Mos vallë ishte rëndësia e çështjes? Sigurisht, edhe kjo ishte. Por vdekja e 26 vetëve në Gërdec për shkak të një biznesi ilegal, ku qartazi ishte përfshirë i biri i të sëmurit, apo ploja që u bë në bulevard, në mos me urdhër, të paktën me bekimin e të sëmurit, nuk kanë qenë të parëndësishme.

Përveç kësaj, para 23 qershorit, pushteti ishte një bandë kompakte, me politikanë, deputetë, intelektualë, gazetarë, gazeta, televizione. Pushteti mund të bënte ç’të donte, e asnjëri prej bandës nuk nxirrte zë kundër. Përkundrazi, televizionet e gazetarët e pushtetit pushtonin hapësirën e komunikimit publik në mbrojtje të çdo zullumi, intelektualët e pushtetit bënin peticione kundër opozitës, e kështu me radhë. Ndërsa kjo protestë u bë e mundur edhe me pjesëmarrjen, madje me nismën, e njerëzve që kanë votuar ndryshimin më 23 qershor (ashtu si dhe denoncimi i ngjarjes së shëmtuar elektorale në Korçë u bë nga Top-Channel-i, “televizioni i Ramës”). Në protestat e këtyre ditëve më ka parë syri më së shumti socialistë të zhgënjyer nga ky vendim, të cilët kishin merak megjithatë që t’mos u bëhej protesta pis prej sharlatanëve të futur në protestë nga i sëmuri, dhe kjo gjë u verifikua edhe pardje, kur këtë të fundit e përzunë nga protesta.

“Ngjarja” e re nuk mbyllet këtu. Nuk kanë munguar as zërat kundër nga brenda maxhorancës. Një numër socialistësh nuk kanë nguruar të flasin kundër vendimit për të asgjësuar armët kimike në Shqipëri, dhe këtë e kanë bërë para se Rama të deklaronte se tërhiqej nga ideja e tij. Besnik Baraj u shpreh ndër të parët. Ndërsa dy  ditët e fundit kanë dalë kundër kryeministrit një numër  deputetësh, si Blushi, Dokle, Peza, etj.

Siç shihet, të gjithë ndihen më të lirë. Përsëris, në një masë të caktuar është dhe serioziteti i çështjes që ka bërë të vetën, por jam i prirur të besoj se në një masë më të madhe është Shqipëria që ka ndryshuar. Jam i prirur të mendoj se Rama nuk dallon nga i sëmuri kur vjen puna tek qasja korruptive ndaj pushtetit, e prandaj në këtë drejtim do na duhet të vigjilojmë ditë për ditë. Por Rama thjesht nuk është i sëmurë, si i sëmuri. Është absurde të kënaqemi me kaq pak, por kërcimi në thelb është cilësor. Pas 23 qershorit jetojmë në një vend, ku qytetarët janë të lirë t’i dalin zot punëve e halleve të tyre. Herë të tjera në të ardhshmen mund të mos i dalin zot prej padijes, apo prej pafuqisë së tyre civike, por ata janë më në fund të lirë ta bëjnë këtë. Dhe këtë herë e demonstruan në mënyrë shembullore.

Më vjen ta shoh këtë ngjarje si fillimin e një epoke të re.

Dita