Tatime

Pak ditë përpara se të nisë aksioni i paralajmëruar kundër evazionit fiskal dhe informalitetit të biznesit, ministri i Financave, Shkëlqim Cani ka dalë në një konferencë për shtyp, ku ka dhënë disa sqarime. Ai ka folur hapur për situatën aktuale, duke bërë disa deklarata që gjithsesi paralelizojnë idenë e krijuar se goditja ndaj informalitetit dhe evazionit është problem i atyre subjekteve që i shmangen ligjit.

Kjo është një foto e sotme. Një foto e përurimit të aksionit kundër informalitetit dhe evazionit. Teknikisht, figura qendrore aty është Kryeministri i vendit, por simbolikisht duket se drejtoresha e Tatimeve, Briseida Shehaj, përbën lajmin dhe mban mbi vete vëmendjen. Ajo la pas kolegen Spiropali, e cila u largua nga doganat, një sektor ku ka mosrealizim të ardhurash. Shehaj nuk u lërgua, nuk dha dorëheqje; përkundrazi, sot merr gradën e “komandantit operativ” të aksionit ndoshta më të rëndësishëm të kësaj qeverie.

Mungesa e likuiditetit duket se është një ndër faktorët kryesorë të treguesve të krizës ekonomike, çka vihet re dhe në të dhënat më të fundit të publikuara nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve. Aty shihet qartë numri i madh i bizneseve që nuk kanë paguar detyrimet. Sipas shifrave zyrtare nga kjo drejtori, lista e bizneseve ndaj të cilëve ka nisur grumbullimi i detyrimeve me forcë është 13 119. “Tv Scan” raporton se ndaj këtyre bizneseve janë marrë masat e sigurimit mbi të gjithë pasuritë për ekzekutimin e detyrimeve dhe ka filluar procedura e mbledhjes me forcë të tyre.

Nëpërmjet një komenti në Facebook deputeti socialist Erjon Braçe ka reaguar mbi gafën e shënimit të gabuar të afatit 10 vjeçar në pasaportat e fëmijëve, afat që duhej të ishte 5 vjet. Braçe nuk e quan një gabim teknik, por një shkelje ligji që sipas tij u kushton shqiptarëve 11.6 milionë euro. Braçe thotë se kjo çështje, e cila po trajtohet si gabim teknik, ka ndodhur në harkun kohor Prill 2009-Korrik 2010, kur Ministrinë e Brendshme e drejtonte Lulzim Basha.

Nuk ka më asnjë dyshim që qeveria ka dështuar në disa plane me financat dhe ekonominë. Më e dukshmja, ajo s’ka mundur të realizojë të ardhurat fiskale, kryesisht për shkak të evazionit të lartë fiskal, korrupsionit të administratës fiskale dhe paaftësisë të pashembullt. Sjellja me tam-tame dhe largimi i paprecedentë i “Crown Agents” është qershia mbi këtë tortë të hidhur. Po ashtu, rritja ekonomike, sado të përpiqet INSTAT me “metodat” e reja apo marifete të tjera, duket pranë zeros, madje me shumë gjasa është negative, pra ekonomia është futur apo po rrëshqet në recesion.

Evazioni fiskal dhe krijimi skemave mashtruese i ka sjellë buxhetit të shtetit një dëm prej 122 milionë dollar ne harkuon kohor te dy viteve. Në një kronikë të trasmetuar nga “Ora News” thuhet se Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve ka ka bërë me dije se vetëm gjatë vitit 2015 abuzimi me tatimet ka sjellë një dëm prej 20 milion dollarësh, dhe se per te gjitha keto ka referuar ne prokurori 247 padi penale.

Me uljen e të ardhurave të pritshme në buxhet, në rreth 398 miliardë lekë, vlerësohet që të ardhurat në raport me prodhimin e brendshëm bruto do të zbresin në 26.7% të PBB-së. “Monitor” shkruan se pas rishikimit me ulje të buxhetit të vitit 2015, të ardhurat totale pritet të jenë 1.1 pikë përqindjeje më të ulëta në raport me prodhimin e brendshëm bruto, ndërsa qeveria edhe në buxhetin e ri afatmesëm 2016-2018 ngul këmbë që rritja ekonomike për këtë vit do të jetë 3%.

Ky i sotmi është fillimi i një komunikimi intensiv nga ana ime dhe nga ana e të gjithë ministrave me administratën për të kërkuar me insistim që administrata dhe në radhë të parë, ajo pjesë e administratës që i shërben drejtpërdrejt qytetarëve të ndërrojë fytyrë, të ndërroje sjellje, të ndërrojë në themel të marrëdhënies me qytetarët.

U deshën diçka më shumë se dy vite që ekstaza robinhudiane e taksës progresive të dilte me dhimbje koke të mëdha. Edhe pse që në fillim u tha nga FMN dhe aktorë të tjerë, se taksa progresive lidhet ngushtë me performancën e administratës tatimore, kryeministri aktual dhe canët që e këshillonin vijuan përpara. Ku jemi sot? Sot jemi në kushtet kur qeveria deklaron se mungojnë 134 milionë dollarë si pasojë e mosmbledhjes së të ardhurave dhe për pasojë, do të nisë aksioni i luftës kundër informalitetit. Kryefjala e tij: Burgu.