materia e erret

Një hartë e shpërndarjes së materies së errët në univers është krijuar nga një ekip ndërkombëtar studiuesish.

Rezultatet janë befasuese sepse ato tregojnë se materia e errët është më e përhapur sesa parashikojnë teoritë më të mira aktuale.

Vëzhgimi duket se i shpëton teorisë së relativitetit të Ajnshtajnit - duke paraqitur një enigmë për studiuesit.

Rezutatet janë publikuar nga Dark Energy Survey Cooperation, raporton BBC.

"Zbulimi" i materies së errët

Mund të bëjmë njëfarë llogarie sa materie ka universi duke parë lëvizjet e yjeve. Në vitet 1920, fizikantët që u përpoqën ta bënin këtë zbuluan një mospërputhje dhe arritën në përfundimin se duhet të ketë më shumë materie në univers sesa mund të zbulohet. Çfarë do të thotë kjo?

Shkencëtarë të universitetit të Oksfordit pretendojnë se kanë gjetur shpjegim për një nga misteret më të mëdha të fizikës moderne: materien e errët dhe energjinë e errët. Material e errët është një formë hipotetike e materies që mendohet se përbën 95% të materies në univers.

Një ekip astronomësh nga universiteti i Yale ka zbuluar një klasë të re galaktikash të përbëra thuajse plotësisht nga Materia e Errët. Dragonfly 44 ndodhet në konstelacionin Coma dhe ka përmasën e Rrugës së Qumështit.

“Shumë shpejt pas zbulimit ne kuptuam se kjo galaktikë duhet të ishte diçka më shumë sesa ajo që dukej.  Ka aq pak yje saqë do të duhej të shpërbëhej vetëm nëse diçka e mbante”, thotë astronomi Pieter Dokkum.

Astronomët në Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) në Kili kanë zbuluar së fundmi një galaktikë të përbërë vetëm nga Materia e Errët, e cila përbën ¾ e materies së universit. Mbi këtë të fundit nuk dihet thuajse asgjë dhe ajo është e padedektueshme përmes valëve elektromagnetike, radioaktivitetit apo edhe dritës. E vetmja mënyrë për të vëzhguar prezencën e saj është deformimi që shkakon ajo përmes gravitetit. Edhe zbulimi i fundit u bë nga vëzhgimi i një deformimi të vënë re në imazhet e një galaktike, SDP.81, e cila qarkohej nga një zonë pa yje.

Nga vijmë? Kjo është një pyetje që do shoqërojë njerëzimin deri në perëndimin e vet. Një pyetje themelore, ngacmuese dhe ekzistenciale. E dyta për nga rëndësia dhe shqetësimi që shkakton pas pyetjes: Pse ekzistojmë. Hipotezat për origjinën njerëzore janë disa, ndonëse më kryesoret janë ato që ndahen mes kreacionizmit dhe evolucionit. Mirëpo një shkencëtare nga universiteti i Harvardit hedh një hipotezë të re për origjinën e njeriut, apo më saktë kushtet e daljes së tij në skenë.