hena

Më shumë se dhjetë vjet punë e bërë nga mbi 100 studiues është finalizuar me atlasin e parë të detajuar të Hënës. I hartuar nga Akademia Kineze e Shkencave, atlasi është një hartë gjeologjike me rezolucion të lartë të Hënës, në shkallën 1:2 500 000.

Ai përfaqëson një hap të rëndësishëm përpara për eksplorimin dhe kërkimin e hapësirës, ​​sepse tregon detaje të reja të sipërfaqes hënore.

Një satelit i NASA-s, i hedhur në orbitën e Hënës, u shkëmbye me një tjetër satelit të lëshuar nga Instituti Korean i Kërkimeve Ajrore.

LRO i NASA-s (Lunar Reconnaissance Orbiter) ka qarkulluar prej 15 vitesh në orbitën e Hënës për ta studiuar atë.

Dy anijet kozmike, duke udhëtuar në orbita pothuajse paralele, kaluan pranë njëri-tjetrit në drejtime të kundërta midis 5 dhe 6 marsit 2024.

Shtëpia e Bardhë kërkon që agjencia amerikane e hapësirës NASA të zhvillojë një zonë të re kohore për Hënën - Koha e Koordinuar Hënore (CLT).

Koha lëviz më shpejt në Hënë për shkak të fuqisë së ndryshme të fushës gravitacionale. Në raport me Tokën ka një ndryshim prej 58.7 mikrosekonda çdo ditë. Mund të mos duket shumë, por ka ndikim të rëndësishëm kur përpiqesh të sinkronizosh një anije kozmike.

Qeveria e SHBA shpreson se zona e re kohore do të ndihmojë në koordinimin efektiv të përpjekjeve kombëtare dhe private për të arritur në Hënë.

Ndërsa gara hapësinore hënore sa vjen e nxehet, Shtetet e Bashkuara janë gjithnjë e më të shqetësuara se një sulm i mundshëm mund të vijë nga Hëna.

Dy ditë më parë Rusia lëshoi në hapësirë, Luna 25, me mission uljen e butë në polin jugor të Hënës. Lëshimi u bë nga kozmodromi i Vostochnyt dhe stacion në fjalë lëviz mbi shtratin e një rakete Souyz-2.1b.

Parashikimet janë që Luna-25 të hyjë në orbitën e Hënë më datë 16 gusht dhe aktualisht agjencia shtetërore ruse e hapësirës, Roscosmos, ka njoftuar se është bërë aktivizimi i pajisjeve shkencore brenda saj.

Ndryshe nga Toka, Hëna nuk ka “mburojë”. Është fjala për fushën magnetike, që satelitit të Tokës i mungon. Kjo do të thotë se Hëna është vulnerabël ndaj rrezatimit të dëmshëm diellor që mund të mbërrijë nga Dielli me shpejtësi mbi 1 000 kilometra në sekondë. Kjo ka lënë të habitur edhe shumë shkencëtarë, të cilët kanë besuar të kundërtën.

Rritja e shpenzimeve për eksplorimin e hapësirës do t’i japë mundësi Rusisë të çojë tre misione në Hënë. Presidenti i Akademisë së Shkencave të Rusisë, Alexander Sergeyev, tha se qeveria ka vendosur që të shpenzojë 15 miliardë rubla (195 milionë dollarë) në vit për programin federal të hapësirës.

Misionet që synojnë Hënën janë emërtuar Luna-25 këtë vit, Luna-26 në 2024 dhe Luna-27 në 2025.

Hëna është bërë objektivi i garës së re të fuqive të mëdha botërore. E para është ajo e vitit 1966-1976.

Rusia dhe Kina kanë nënshkruar së fundmi një memorandum mirëkuptimi për ndërtimin e një stacioni hapësinor të përbashkët hënor. Në një deklaratë të vetën, agjencia ruse e hapësirës, Roscosmos u shpreh se stacioni hënor parashikohet të jetë një kompleks i objekteve kërkimore eksperimentale në sipërfaqen dhe/ose në orbitën e Hënës.

Që para se misioni Apollo të zbriste në sipërfaqen e saj, Hëna mendohej si shkretëtirë në sipërfaqe, për shkak të temperaturave ekstreme dhe ashpërsisë së mjedisit hapësinor. Që nga ajo kohë, shumë studime kanë zbuluar ujë në sipërfaqen e Hënës, akull në krateret polare në hije, në shkëmbinjtë vullkanikë dhe depozita të papritura të hekurit të ndryshkur në tokën hënore. Pavarësisht nga këto gjetje, ende nuk ka një konfirmim të vërtetë për shtrirjen ose origjinën e ujërave sipërfaqësore hënore.

Më shumë se 100 000 kratere hënore deri më tani të panjohura janë identifikuar falë një sistemi të inteligjencës artificiale që ka studiuar të dhëna nga misioni kinez “Chang'e”. Metoda e re e analizës, e botuar në revistën “Nature Communications”, është rezultat i kërkimit të koordinuar nga Universiteti Kinez i Jilin, me grupin e Chen Yang, dhe i kryer në bashkëpunim me Akademinë Kineze të Shkencave. Rezultati është në princip një provë, e cila tregon se si i njëjti lloj analize është i zbatueshëm për eksplorimin e të gjithë sistemit diellor.