bujqesia

Klima dhe ndryshimet e saj po bëhen tanimë problem real edhe për ekonomitë e vogla. Mediat në Turqi raportojnë se një numër përherë e më i madh fermerësh po aplikojnë për sigurim nga thatësira që provokon pasoja ekonomike serioze.

Vetëm në tre muajt e parë të vitit 2022, primi i sigurimit në bujqësi shkoi në 3 miliardë lira, pjesa më e madhe e të cilit për thatësirën. Kërkesa për sigurim ndaj thatësirës u rrit me 300%

Pas rënies drastike të turizmit vitet e fundit, Egjipti i ka kthyer sytë nga bujqësia. Qeveria ka një projekt për krijimin e një delte me sipërfaqe mbi një milion fedanë (në total 4 miliard e 200 milionë metër katrorë). Plani në fjalë do të përfundojë zbatimin pas dy vitesh.

Zona do të kultivohet me grurë, misër dhe perime, pasi më parë janë kryer studime laboratorike në terren.

Ish-ministri i Bujqësisë, Edmond Panariti, e konsideron qesharak buxhetin prej 10.8 miliardë lekë, i akorduar për Ministrinë e Bujqësisë për këtë vit. I ftuar në studion e Tema TV, Panariti pohoi se bujqësia nuk po merr vëmendjen e duhur nga shteti dhe se buxheti i vënë në dispozicion është shumë herë më i ulët krahasuar me fondet e rajonit.

“Është qesharak për një bujqësi, e cila kontribuon në PBB me 20%, merr në raport me këtë prodhim 0.05 %. Kjo është e padëgjuar dhe ka bërë që ndërmarrjet bujqësore të mos jenë më të efektshme”, tha Panariti.

Edhe pse fondet që jep Bashkimi Europian në fushën e bujqëisë janë në vlera të konsiderueshme, ato rrezikojnë të mos përpthithen nga të gjithë. Shkak për këtë është fakti që granti i dorëzohet fermerit pas përfundimit të investimit.

Nga ana e saj Minsitria e Bujqësisë kërkon marrëveshje me bankat që ato që ato të marrin si kolateral marrëveshjen e femerit me Agjencinë e Zhvillimit Rural Buqjësor. Kjo e fundit del përfitues i IPARD dhe në këto kushte investimi do të bëhej me paratë që merren nga kredia dhe ajo të shlyehej me grantin e BE-së

Eksperti i Ekonomisë, Koço Broka gjykon se skema e mbështetjes financiare të fermerëve nuk do të jetë efikase për shkak të disa elementeve pengues. Sipas tij, Kritere të tilla si eliminimi i dokumenteve apo aplikimi online, nuk reflektojnë zgjidhje për fermerët, ndërsa e quan të nxituar vendimin për shkrirjen e drejtorive bujqësore.

Në seancën plenare të së enjtes deputeti socialist, Erion Braçe, njëherësh edhe kryetar i Komisionit të Ekonomisë nga ngritur shqetësimin për situatën thuajse të falimentuar ku ndodhen bujqit, për shkak të mungesës së rregullatorëve që u lejon tregtarëve të diktojnë çmimet e produkteve bujqësore.

Në verën e vitit 1993 Bardha Begaj, me profesion agronome por e mbetur e papunë,vendosi që të ngrejë fermën e saj në Fier. Për të kjo ishte e vetmja zgjidhje që jo vetëm ajo të kishte mundësi të ushtronte profesionin, por edhe të prodhonte të ardhura për familjen. E nisi si të gjithë fqinjët e saj duke mbjellë domate e kastravecë.

“E kam nisur nga a-ja, e vetme fare. Vishja çizmet në mëngjes dhe i hiqja në darkë. Burri nuk e donte fermën, lekë nuk kisha, se kisha ngelur pa punë dhe të gjithë ishin të bindur se po i bëja gropën familjes,” kujton Begaj.

Bujqësia është shtylla kurrizore e ekonomisë shqiptare, de facto dhe de jure. Ndonëse statistikisht ajo përbën vetëm 20 për qind të GDP, ka të punësuar rreth gjysmën e popullsisë së vendit. Por në këto 27 vite ekonomi tregu, sektori i bujqësisë ka mbetur më i pazhvilluari, pse jo dhe më i paintegruari, ku shumica dërrmuese e fermerëve shqiptarë vazhdojnë të prodhojnë, deri-diku, sipas mënyrës kooperativiste të tipit leninist. Njëlloj si në periudhën e para 46-ës, duke zhvilluar një prodhim miks për nevojat e vetushqimit dhe vetmbajtjes së familjes fshatare.

Teoria më e pranuar për krijimin e Saharasë është tërheqja e akullnajave. Por një kërkim i fundit sjell në vëmendje një rol të njeriut në krijimin e shkretëtirës më të madhe në Tokë, e cila deri para 6000 vjetësh ishte një vend me gjelbërim, ujë dhe jetë të pasur. Arkeologu David Ëright mendon se shkaku për tharjen masive të kësaj zone ishte aktviteti njerëzor që zuri fill dikur te 8000 vjet më parë. Në këtë periudhë nis ai që quhet Revolucioni Neolitik lindur si pasojë e krijimit nga njeriu të bujqësisë dhe blegtorisë.

Gjobat ndaj biznesit që janë regjistruar nga sistemi e-tax do të fshihen. Kështu thotë ministri i Financave, Arben Ahmetaj, gjatë një interviste për Vizion Plus. Është e çuditshme gjithsesi, arsyetimi i minitrit.

“Rasti i 33 mijë gjobave të vëna sipërmarrjes, nuk ishte për faj të sistemit, por sepse bizneset nuk njihnin sistemin e ri”, thotë ministri, ndërkohë që nga bizneset ka pretendimet se afatet për regjistrimin e NIPT-it në sistem janë më të vogla sesa njohja e regjistrimit si administratorm duke krijuar një pamundësi për zbatimin e ligjit.