Mesdheu, motorr kaosi klimatik

Përgjatë këtij viti, Evropa Jugore përjetoi valë të nxehti, thatësia, ciklone e përmbytje, duke konfirmuar se zona e Mesdheut është në ballë të një transformimi që rrezikon të bëhet normalitet.

Evropa është kontinenti që po ngrohet më shpejt: në pesë vitet e fundit ajo ka regjistruar një rritje mesatare të temperaturës prej 2.3°C krahasuar me epokën para-industriale, shumë mbi mesataren globale prej 1.3° (të dhënat e Copernicus).

Pas Arktikut, zona e Mesdheut është më e prekura nga ndryshimet klimatike. Mesdheu nxehet 20% më shpejt se të gjithë të tjerët.

“Kemi hyrë në një fazë të përshpejtimit eksponencial të ndryshimit të ekosistemit, deri në atë pikë sa nuk e dimë më se çfarë do të ndodhë”, thotë për Corriere Grammenos Mastrojeni, zëvendëssekretari i përgjithshëm i Unionit për Mesdheun.

“Ne kemi ndryshuar bilancin energjetik të sistemit të Tokës me këtë mbulesë gazesh serë që lejon rrezatimin diellor të hyjë, por nuk e lëshon më në hapësirë ​​kur planeti do ta kthejë atë, duke ruajtur një sasi të madhe energjie çdo ditë: në shkallë globale, niveli është më i lartë se shpërthimi i 400 000 bombave si ajo e Hiroshimës në ditë."

Në Evropë, kjo tepricë energjie thyen bioritmet në bazën e ekosistemit mesdhetar dhe, në prani të kushteve të caktuara meteorologjike. “Duke qenë një stabilizues i klimës, i cili lejoi revolucionin e madh bujqësor, Mesdheu është kthyer në një motor kaosi dhe paqëndrueshmërie”.

“Që nga fillimi i viteve 1980, Deti Mesdhe është ngrohur me rreth 0,4°C në dekadë, që është më shpejt se mesatarja globale e oqeanit. Kjo po çon në valë më të shpeshta dhe të rënda të të nxehtit detar, veçanërisht në 20 vitet e fundit”, shpjegon Giulia Bonino, studiuese në Qendrën Euro-Mesdhetare për Ndryshimet Klimatike (Cmcc). Temperaturat më të larta të sipërfaqes së detit rrisin energjinë e disponueshme për proceset atmosferike, duke i bërë më të mundshme fenomenet ekstreme të motit.

Një kërcënim po aq serioz është rritja e Detit Mesdhe. “20 centimetra më shumë llogariten në 15 vitet e ardhshme, mbi një metër deri në fund të shekullit”, konfirmon Mastrojeni. “Njëzet centimetra nuk kërcënojnë vetëm qytete si Venecia apo Aleksandria në Egjipt. Është ujë i kripur që depërton në tokat bregdetare, ku qëndron pjesa më e madhe e sigurisë sonë ushqimore, dhe pika të brishta destabilizuese si deltat e lumenjve. Fermerët përreth lumit Po apo Nilit e kanë parë mirë këtë”.

Edhe malet pranë fushave bregdetare e humbasin funksionin si kulla uji, shpërndarës të rregullt të ujit të ëmbël në rrjedhën e poshtme, sepse privohen nga bora dhe akullnajat. Kjo bllokon një tjetër mekanizëm, me pasoja të paparashikueshme.

/ Corriere.it /