Negociatat me Rusinë, Carpenter: Të gjitha opsionet janë në tryezë

Ambasadori Michael Carpenter, aleat i ngushtë i presidentit amerikan Joe Biden, mori detyrën si përfaqësues i përhershëm i SHBA-së në Organizatën për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë më 29 nëntor 2021 dhe shumë shpejt iu desh të angazhohej në një aktivitet diplomatik kompleks, për shkak se nisi kriza me Rusinë. Carpenter mori pjesë në një raund negociatash me Rusinë javën e kaluar në Vjenë, ku mbetën dallimet midis Moskës dhe Perëndimit.

Në një intervistë për greken “Kathimerini”, ai nënvizon se Shtetet e Bashkuara duan të shmangin konfrontimin dhe të ndjekin diplomacinë, por nga ana tjetër ai beson se duhet mbrojtur rendi ndërkombëtar i bazuar në sovranitetin e kombeve dhe zgjedhjet e tyre të lira për të marrë pjesë në aleancat gjeopolitike.

Carpenter paralajmëron se, në rast pushtimi, do të garantohet zgjerimi i sanksioneve pasi "asgjë nuk është jashtë tryezës".

Rusia është nën sanksione që nga viti 2014. Tani duket se ajo po planifikon të pushtojë Ukrainën si një mënyrë për të detyruar Kievin të premtojë se nuk do të anëtarësohet në NATO. Ky premtim mund të kërkohet në këmbim të një armëpushimi dhe tërheqjes së trupave ruse përsëri në Rusi. A mundet NATO ta bllokojë këtë strategji vetëm duke kërcënuar me më shumë sanksione?

Për sa i përket pasojave që do të rrjedhin nga një përshkallëzim ushtarak në Ukrainë, mendoj se nuk po flasim vetëm për më shumë sanksione financiare; Mendoj se po flasim për sanksione ekonomike me bazë të gjerë në shumë sektorë të ndryshëm. Po shikohet mundësia e hapave shtesë politikë dhe diplomatikë që do të impononin kosto për Rusinë. Asgjë nuk është jashtë tryezës. Ne po shikojmë pasojat dramatike ushtarake në lidhje me atë që NATO është e gatshme të bëjë për të ndryshuar pozicionin e saj të forcës, veçanërisht në krahun lindor të aleancës – dhe hapa shtesë. Shpresojmë që të mos shkojmë në atë pikë. Por nëse ndodh, kjo do të jetë një përpjekje gjithëpërfshirëse për të imponuar kosto shumë të rënda të një lloji që nuk e kemi parë ende.

Pra, ajo që dëshiron Rusia është që Ukraina të mos anëtarësohet kurrë në NATO.

Sa i përket dëshirës së deklaruar të Rusisë që Ukraina nuk do të anëtarësohet kurrë në NATO, unë them se para së gjithash, ne nuk mund të kthejmë përmbys të gjithë sistemin ndërkombëtar, i cili bazohet në të drejtën sovrane të shteteve për të zgjedhur aleancat e tyre. Barazia sovrane e kombeve parashtrohet shprehimisht në Aktin Final të Helsinkit dhe në Kartën për Sigurinë Evropiane që u miratua në 1999, të cilën, meqë ra fjala, e nënshkroi presidenti rus në atë kohë. Kjo shprehimisht thotë se çdo shtet sovran në OSBE ka të drejtë të zgjedhë aleancat e veta dhe të ardhmen e tij gjeopolitike. Nuk ka asnjë dëshirë, asnjë dëshirë për të përmbysur sistemin ndërkombëtar. Kështu ne ndjekim rrugën e diplomacisë, por jo rrugën e minimit të parimeve tona thelbësore.

Në rast pushtimi, çfarë mund t'i kërkohet Greqisë si kontribut në përpjekjen e përbashkët?

Unë mendoj se një sërë gjërash. Unë mendoj se diplomatikisht ne do të përpiqemi të dënojmë rusët dhe të sigurohemi që ata të paguajnë një çmim diplomatik për përshkallëzimin ushtarak në Ukrainë. Mendoj se do të kërkonim solidaritet dhe unitet mes partnerëve dhe aleatëve perëndimorë përsa i përket imponimit të kostove ekonomike dhe financiare. Ne duhet të shikojmë se si mund të përforcojmë qëndrimin tonë parandalues ​​së bashku me miqtë tanë grekë. Dhe, ju e dini, Souda Bay nuk është sekret, një nga asetet kryesore strategjike që ne mund të përdorim. Ka shumë gjëra të tjera që ne bëjmë. Dhe për sigurinë energjetike bashkëpunojmë ngushtë. Çdo krizë në Ukrainë ka të ngjarë të jetë edhe një krizë energjetike, kështu që ne duhet ta koordinojmë edhe këtë. E gjithë kjo do të jetë në tryezë në rast krize. Le të shpresojmë se nuk do të arrijmë atje.

Kohët e fundit është folur për forcimin e statusit ushtarak të portit të Aleksandoupolit. Ministri i Jashtëm rus, Sergej Lavrov, iu referua pak kohë më parë. A do të përdoret edhe ky port?

Alexandroupoli ka qenë një nyje kyçe në rrjetin e energjisë në Evropën Lindore dhe Evropën Juglindore. Nuk kam asgjë për të shpallur në lidhje me Aleksandoupolin, por Greqia dhe SHBA janë të lidhura ngushtë në kaq shumë fusha të ndryshme për sa u përket forcave ajrore, forcave detare dhe forcave tokësore. Mund të flasim për një partneritet shumë, shumë të fortë. Nëse zotit Lavrov nuk i pëlqen, epo na vjen keq, por ne e vlerësojmë vërtet këtë partneritet. Ai nuk synon asnjë vend tjetër. Ai synon të na afrojë në aleancën tonë mbrojtëse, që është NATO.

A është NATO e bashkuar? A është Turqia në të njëjtën faqe me pjesën tjetër të NATO-s, pavarësisht marrëdhënieve të saj të ngrohta me Moskën?

Mund t'ju them se Turqia ka marrë pjesë aktive në diskutimet në Bruksel. Ata kanë marrë pjesë aktivisht në diskutimet këtu në OSBE dhe në fakt kanë folur mjaft hapur për pasojat e ri-pushtimit të Ukrainës nga Rusia. Tani, padyshim, në të njëjtën kohë ka raporte në media për sistemin raketor S-400 dhe çështje të tjera. Pra, padyshim që ne kemi shqetësime për disa nga sjelljet e fundit të Turqisë, por Turqia është një aleate e NATO-s dhe ne po punojmë me ta shumë ngushtë. Unë jam duke punuar shumë, shumë ngushtë me homologun tim turk këtu në Vjenë për t'u siguruar që të jemi në të njëjtën gjatësi vale.

Ju thatë se pushtimi i mundshëm i Ukrainës do ta shndërronte krizën në krizë energjetike. Gjermania ka thënë se është e gatshme të paguajë çmimin e përballjes me Rusinë. A është SHBA gati të ndihmojë Evropën të mbulojë nevojat e saj energjetike nëse Rusia ndalon rrjedhën e gazit në Evropë? A ka një plan emergjence?

Këto diskutime janë në proces për sa i përket mënyrës sesi të përgatitemi për çdo eventualitet të mundshëm, duke përfshirë reduktimin e furnizimit me naftë dhe gaz në Evropë. Dhe ne po shikojmë një sërë masash dhe po koordinojmë shumë ngushtë, si me furnizimin, ashtu edhe me tranzitin. Meqë ra fjala, ne gjithashtu duhet të jemi të përgatitur në aspektin humanitar, sepse ri-pushtimi i Ukrainës do të jetë gjithashtu një katastrofë humanitare.