Pse Ismail Kadare duhet të jetë fitues i Nobelit për Letërsinë 2013

Postuar në 15 Gusht, 2013 11:53
Nina Sabolik

Unë duhet ta urrej Ismail Kadarenë. Duhet ta urrej sepse jam maqedonase, kurse ai është shqiptar, ndërsa dy popujt tanë kanë qenë armiq për shekuj me radhë dhe kanë luftuar mes tyre jo më larg se një dekadë më parë. Duhet ta urrej sepse në një takim të kohëve të fundit të qendrave ndërkombëtare PEN, në Bled të Sllovenisë, ai ishte i vetmi që refuzoi të nënshkruante një peticion që kërkonte njohjen e Maqedonisë me emrin e saj kushtetues, peticion që u nënshkrua nga të gjithë shtatëdhjetë shkrimtarët anëtarë të PEN-it, ndër të cilët edhe pesë shkrimtarë të tjerë shqiptarë. Duhet ta urrej Ismail Kadarenë sepse është e dukshme që ai ka bashkëpunuar me regjimin e Enver Hoxhës, dhe nuk protestoi aq sa duhej kundër mizorive të komunizmit, mizori shumë të ngjashme me ato të Jugosllavisë komuniste, të cilat kanë lënë pasoja të pashlyeshme edhe në familjen time për më shume se tre breza. E megjithatë, pasi kam lexuar romanet dhe shkrimet e tij, jo vetëm që unë nuk e urrejë atë, por dua që ta shpall si kandidat për Çmimin Nobël për Letërsinë 2013. Më lejoni të shpjegohem se pse.

Kadare ka lindur në vitin 1936 në Gjirokastër, një qytezë e vogël si në përralla, diku mes maleve të jugut të Shqipërisë, e cila ka shërbyer si mjedisi ku zhvillohen ngjarjet e disa prej romaneve të tij, përfshirë romanin “Kështjella” (1970) (Angl. The Siege, 2008). Kjo qytezë ka edhe famën unike dhe ironike e të qenit vendlindja e Enver Hoxhës, diktatori që sundoi për një kohë të gjatë në Shqipëri. Kadare ishte gjithashtu pjesëtar i kuvendit popullor komunist për më shumë se pesëmbëdhjetë vjet, para se më në fund të kërkonte azil politik në Francë në vitin 1990-pesë vjet pas vdekjes së Hoxhës dhe në prag të shkërmoqjes së komunizmit në 1991. Ai ishte kryetari i një organizate kulturore që mbikqyrej vazhdimisht prej Nexhmije Hoxhës, të shoqes dhe krahut të djathtë të diktatorit. Ai madje botoi romanin “Dimri i madh” (1977) një glorifikim i vendimit udhëheqës të Hoxhës për shkëputjen e Shqipërisë nga Rusia staliniste në vitin 1961.

Nga ana tjetër, disa prej librave të tij u ndaluan gjatë tridhjetë viteve që ai jetoi si shkrimtar në Shqipërinë komuniste. Ndër to renditet edhe romani që mendohet si më i miri i tij, “Nëpunësi i pallatit të ëndrrave” (1981; Angl. The Palace of Dreams, 1990), i cili heq një paralele të dukshme mes regjimit të Hoxhës dhe një vendi të trilluar ku ëndrrat shqyrtohen për të gjetur tek to shenja të disidencës politike. Prapëseprapë, në sajë të fuqisë së mendimit të tij të lirë, Kadare jo vetëm mbijetoi, por shkëlqeu si shkrimtar në një vend ku shkrimtarët zakonisht merrnin rrugën e ekzilit, burgoseshin ose ekzekutoheshin për sulme shumë më të vogla ideologjike.

Me qenë shkrimtar në Shqipërinë komuniste duhet të ketë qenë pak a shumë si me qenë kronikani i romanit “Kështjella”, roman i cili sikurse disidenca e Kadaresë, përbën një alegori të alegorisë. Në thelbin e vet, nuk është thjesht një kritikë e komunzimit por edhe një refleksion mbi relativitetin kulturor të përfaqësim historik. Njëlloj si në fabulën e romanit “Kështjella” dhe po kështu-njëlloj sikur ka ndodhur në familjen time, në të cilën komunistë të vijës së ashpër, pjesë e klasës punëore, socialistë liberal pjesë e borgjezisë, dhe antikomunistë konservatorë përziheshin dhe lidhin martesa mes tyre-jeta politike e Kadaresë nuk shpërfaq një kufi të qartë mes komunistëve “të këqij” dhe disidentëve “të mirë”. Në vend të kësaj, në prozën e tij letrare, Kadare përdor thjerrëzat e historisë për të shenjuar natyrën e ndërlikuar të kundërshtimit politik në përgjithësi,. Kronikani i “Kështjellës”,një oportunist politik, për shembull, rrëfen historinë e përplasjes mes ushtrisë otomane dhe armikut shqiptar, histori e cila shndërrohet nga ana tjetër prej kritikëve bashkëkohorë në një rrëfim për përplasjen midis komunistëve dhe kundërshtarëve të tyre. “Kështjella”, sikurse disidenca e Kadaresë, është një alegori e alegorisë. Në thelb, nuk është vetëm e vetëm një kritikë ndaj komunizmit, porse një refleksion mbi relativitetin e përfaqësimit historik në një ushtri të madhe të Lindjes në kohën e Perandorisë Otomane.

Protretizimi që i bën Kadare Tursun Pashës, komandantit të ushtrisë otomane tek “Kështjella”, portret simbolik i Enver Hoxhës dhe diktatorëve ushtarakë kudo në botë, është shumë domethënës në këtë aspekt. “Nata ishte shtatzanë dhe ai ishte në barkun e saj, krejt i vetëm” është, për shembull, mënyra se si kronikani përshkruan gjendjen shpirtërore të Pashait në prag të rrethimit. Një personazh shumështresor në muzg të jetës së vet, i shqetësuar për tatëpjetën që ka marrë karriera e tij ushtarake, Tursun Pasha ndihet i shtypur peshës se detyrës vetjake dhe qytetërimit që përfaqëson, detyrë të cilën ai synon ta përmbush. Në barkun e mëdyshjeve të tij, ai përballet me vlerën e jetës së tij të kaluar si shërbëtor dhe shestues i një perandorie rishtare dhe mizore. Në fund të vrojtimit të tij sogjetar, qielli i përflakur që shfaqet kah Lindja është ogur i një rrethimi të përgjaktë, dhe vdekja e tij është i vetmi çlirim prej kufijve të perandorisë . Kësisoj, “barku i errët i natës” luan funksione të shumëfishta simbolike-ai është rravgimi i brendshëm i një njeriu që kërkom të shpëtoj prej peshës shtypëse të historisë, zgjedhës së një perandorie gjigande e cila shtrihet në drejtim të perëndimit, dhe, kjo nënkupton në mënyrë të pagabueshme, perandorinë komuniste të Stalinit. Vetvrasja e Tursun Pashës në fund të rrethimit thekson kuptimin e njëmendtë të kësaj metafore, vdekjen e tij e cila kthehet në “një lloj vendi të askundgjetshëm, i cili është jashtë pushtetit të ligjit, jashtë botës dhe Perandorisë.”

Një element tjetër i kritikës së Kadaresë ndaj regjimit të Hoxhës është sulmi i tij ndaj idesë së çkombëtarizimit, e cila tek “Kështjella” e ka zanafillën tek Padishahu, ose me një fjalë tjetër Sulltani, ide e cila ishte kaq e parapëlqyer në perandorinë më të vonë komuniste. “Padishahu i Madhërishëm” na rrëfen kryemjeshtri “ka caktuar të tjerë për t’u marrë me çëshje të kësaj natyre. Ata të gjithë janë ustallarë të çkombtarizimit. . . ustallarë në kalbjen dhe gërryerjen e kombeve.” Këta “zanatçinj” kryejnë “rrënimin e kombeve përsëbrendshmi, rrënim që ka si pikënisje dhënien e ofiqeve të larta, eh, bash kështu, kjo është e keqja që mund t’i ul [kaurët] në gjunjë.” Me fjalë të tjera, është ideologjia shumë më shumë se lufta ajo që mund të thyej një komb: “Nuk mund ta quash një komb të pushtuar derisa të kesh pushtuar shpirtin e tij.” Njësoj si komunizmi, i cili lindi e u përhap prej revolucioneve të përgjashkme, për të dështuar më pas, ushtria otomane nuk i thyen dot luftëtarët atdhembrojtës shqiptarë vetëm me anë të forcës; janë mendjet dhe zemrat e njerëzve ato që janë kështjellat e njëmendta të një kombi.

Kadare i kthehet kësaj teme në romanin e tij më të fundit “Aksidenti” (2010; angl. The Accident), në të cilin gjurmohet ndikimi zvetënues i vlerave të shformuara perëndimore në Evropën Juglindore post-komuniste. Tek romani “Aksidenti”, megjithatë, armiku nuk është një diktator komunist, por mësymja ideologjike e vlerave të pamëdyshta perëndimore, të cilat, në emër të lririsë, kanë shprishur thelbin moral të Shqipërisë post-kommuniste.” Ndryshe nga autorët disidentë të regjimeve të ndryshme diktatoriale, Kadare nuk sheh dritë në fund të tunelit të historisë. Nuk ka shpëtim prej ciklit të përjetshëm të konfliktit dhe pajtimit. Lufta vazhdon, në mënyra shumë të ndryshme. Nuk ka kurrfarë shpëtimi në anën tjetër të kufirit, dhe as në pararojën e një revolucioni të fisëm. Në këtë kuptim, rrethanat e Shqipërisë së Kadaresë i sfidojnë ato të Josif Brodskit se ekzili, qoftë ai fizik apo mendor, është i vetmi reagim i arsyeshëm ndaj një regjimi shtypës. Për Kadarenë, mënyra e vetme për t’i rezistuar një diktature, qoftë ajo komuniste, koloniale, apo neokoloniale, është që ta luftosh atë, sërish e sërish pa pushim, nga brenda, që nga thellësitë e shpirtit që e mban gjallë. Ekzili nënkupton një besim naiv në epërsinë morale të një pale ndaj një pale tjetër. Dhe këtu gjen shpjegim kundërshtimi i Kadaresë për të nënshkruar peticionin e delegacionit maqedonas për të njohur emrin e Maqedonisë-si një gjest politik, peticione të tilla kërkojnë në mënyrë të pashmangshme që të pozicionohesh në një anë: “Ose jeni me ne, ose jeni me [ta],” sikurse thoshte Xhorxh Bushi. Roli i një shkrimtari nuk është të zgjedh njërën prej kaheve ideologjike që përplasen, t’u shërbej interesave të njërit apo tjetrit kah, por të angazhohet një nyjëtimin e një kritike të sinqertë dhe të gjithanshme të secilës sosh, dhe më së mbrami, të tërheq vëmenendjen tonë kah ajo që ne të gjithë kemi të përbashkët-humaniteti ynë.

Të gjitha vërejtjet kryesore ndaj kandidimit të Kadaresë për Çmimin Nobël e kanë zanafillën tek i njëjti burim: paaftësia e receptuesve perëndimor për të hedhur pas krahëve provincializmin e tyre kulturor dhe për të vlerësuar një shkrimtar i cili nuk i përshtatet stereotipit të letërsisë botërore, që James English e përshkruan si një mélange shumë-kulturore me aromë lokale. Më e para ndër këto vërejtje, është ideja që Kadare në një farë mënyre nuk ishte disident aq sa duhej dhe bashkëpunoi me regjimin e Hoxhës, ide e cila buron prej një klisheje tipike perëndimore për disidentët anti-komunist si personalitetete të shquara të tipit Solzhenicin që botojnë veprën e tyre disidente në rrethana të jashtëzakonshme, dhe më pas emigrojnë në perëndimin shkëlqimplotë dhe të lumtur-një version hollivudian ky për disidentin e Evropës Lindore. Kadare, nga ana tjetër, i përket aradhës së të padukshmëve që i rezistuan regjimeve diktatoriale nga brenda, një sipërmarrje shumë më shumë shkurajuese dhe heroike. Kadare mbijetoi për më shumë se dyzet vjet duke botuar romanet e tij të pabujshme në shpalljen e tyre disidente porse kryekrejet anti-komuniste dhe nën hundën e diktatorit staalinist Enver Hoxha. E vetmja gjë që do t’i jepte më shumë përmasat e një heroi Kadaresë, do të ishte vdekja prej persekutimit (një mundësi që gjithmonë ekzistonte) dhe nëse do të kishte botuar shkrimet e tij heretike duke i shpallur si t tilla mu në vetë botën komuniste.

Vërejtja e dytë, që lidhet thjesht me orakullin e shijes letrare, është nyjëtuar prej kritikut të gazetës “The New Yorker” James Wood, dhe ka të bëjë me romain më të fundit të Kadaresë “Aksidenti”, për të cilin Wood mëton se “ka letrsi me tepri dhe shpesh shpesh është i fuqishëm, por është deri diku tepër letrar, andaj dhe fijet e alegorisë jan tepër të dukshme, me një dallueshmëri të dhimbshme.” Ndërkohë që nuk është synimi i kësaj eseje të bëjë në thellësi analizën e këtij romani, është e qartë nga eseja e Wood-it se subjekti paraqet “një alegori të ngasjeve dhe vargonjve të tiranisë së re post-komuniste, lirisë.” Kadare ka guxuar të sulmojë shenjtërinë e të gjithë ideologjisë imperiale perëndimore-lirinë. Ai pati kurajon të tregonte se liria që pasoi komunizmin nuk ishte një fund i lumtur, siç e ka paraqitur shtypi perëndimor; në fakt, ka gjasë të dalë të jetë fund edhe më i keq se vetë komunizmi. Shtypi perëndimor, që e kishte problem të lëvdonte virtytet e prozës së Kadaresë ndërsa ai minonte në heshtje armikun e tyre ideologjik-dhe madje e kritikoi atë që ishte më shumë i heshtur se sa duhej, dhe tepër i sofistikuar në sulmet e tij-befas tani mendon se alegoritë e tij janë tepër të dukshme dhe jo shumë të sofistikuara. Del qartë në kritikën e Wood-it që kjo është çështje ka të bëjë më shumë me përplasjen ideologjike se sa me meritën letrare.
Vërejtja e fundit, që gjeti jehonë në “New York Sun” në vitin 2005, ishte ideja se vepra e tij është tepër e hijedritshme dhe tepër e veështirë për t’u përkthyer, vendi i tij është tepër larg dhe me nam jo të mirë për audiencën perëndimore madje edhe për ta kuptuar (e jo më për ta vlerësuar)-buron nga i njëjti egocentrizëm perëndimor që e bën të vështirë ta imagjinosh Kadarenë si një kritik shumëpërmasor të ideologjive konfliktuale. Temat e romaneve të Kadaresë-alegoritë e tij për perandoritë e vjetra dhe të reja; çështja e historisë dhe kuptimit të saj; besimi i tij i pabujë dhe megjithatë i përhershëm në qëndresën e shpirtit njerëzor-të gjitha këto shkojnë përtej kohës dhe kufijve. Konteksti i rrëfimeve të tij nuk është thjesht Shqipëria në pika të ndryshme të historisë së saj, jemi ne-lexuesit, dhe botërat që ne krijojmë në mendjet dhe zemrat tona. Gjuha e tij, poetike dhe në të vërtetë e vështirë për t’u përkthyer me të gjithë përshkënditjen e saj të shkëlqimtë, ruan fuqive e vet edhe pas përkthimit prej një gjuhe të dytë, si në rastin e përkthimit të romanit “Kështjella” (Angl. The Siege), roman që është përkthyer në gjuhën angleze nga frëngjishtja, dhe jo prej gjuhës origjinale, gjuhë shqipe. Të lexuarit e letërisë, sikurse kontakti me dikë që është ndryshe nga ti, kërkon gjithherë njëfarë përpjekjeje intelektuale për të mos e braktisur një shkrimtar vetëm e vetëm se ai është i huaj, çka do të ishte jo vetëm një akt dembelizmi porse po ashtu një humbje për ne si dhe qenie dhe bashkësi njerëzore.

Së fundi, që të kthehemi tek çmimet Nobël, këta Oskarë të botës letrare, çfarë kuptimi ka për to idealizmi apo “një vepër letrare me kah idealist” sot? Idealistët nuk janë njerëz që jetojnë në një kullë të fildishtë, që hedhin sytë ç’prej dritares së tyre të ngushtë drejt një qielli të stolisur me gjethe palme, për të përfytyruar një botë të qetë, në paqe dhe të lumtur. Idealistët janë shpesh kundërthënës dhe nganjëherë krejtësisht përçmues. Për ta, një qiell i stolisur me gjethe palme ka më shumë gjasë të shprehë vezullimin dhe zbehtaninë e ngjyrave teknologjike të kulturës bashkëkohore pop se sa një oaz të ndritshëm të së ardhmes. Për Kadarenë, të vazhdonte të shkruante kritika të errëta porse të sigurta për një kohë komuniste tashmë të perënduar do të kishte qenë më e lehta rrugë; ai do ta kishte çimentuar autoritetin e tij si shkrimtar i madh i Evropës Lindore që ka kritikuar komunuistët e ligj. Në vend të kësaj, ai zgjodhi rrugën më të parehatshme, si për të edhe për ne; zgjodhi të ngrejë pyetje më shumë se sa të gjejë përgjigje për to; pyetje që nuk gjejne përgjigje në të tashmen, dhe ndoshta, nuk do të gjejnë përgjigje asnjëherë edhe në të ardhmen. Ky është idealizëm. Dhe kjo është arsyeja se pse ai duhet të fitojë Çmimin Nobël për Letërsinë në vitin 2013.
 

*Referencat
English, James. The Economy of Prestige: Prizes, Awards, and the Circulation of Cultural Value. Cambridge: Harvard University Press, 2005.
Kadare, Ismail. The Siege. New York: Canongate, 2008.
Kirsh, Adam. “Mystery of Man: Just Who Is Ismail Kadare?” New York Sun, June 27, 2005.
Wood, James. “Chronicles and Fragments: The Novels of Ismail Kadare.” The New Yorker, Dec. 20 & 27, 2010.

**Autorja Nina Sabolik është doktorante e letërsisë angleze në Arizona State University. Ajo është në procesin e përgatitjes së disertacionit për efektet e emigrimit tek nacionalizmi në veprat e shkrimtarëve emigrant jugosllavë në Evropën Perëndimore dhe Shtetet e Bashkuara.

Comments

Submitted by kastriot (not verified) on

<p>Nuk u lodhen keta njeres xhanem qe kane mbi 20 vjet, qe shkruajne e shkruajne mendimet e tye personale lidhur me&nbsp;arsyet qe kadare duet te mare cmimin&nbsp;Nobel? BOLL me! BOLL me! Ne si i&nbsp; jepet cmimin kadarese kjo varet nga Stokholmi, te cilet e marin vendimin jo te nisur&nbsp; nga qindra shkrime qe bejne dashamires te Kadarese (apo dhe te paguar!) shkrime te cilat ata, antaret e Komisionit, nuk e besoj se i lexojne ndonjehere!</p><p>Lereni Komisionin te beje punen e vet. Shkrimet e kesaj natyre nuk meren dhe s&#39;ka pse te meren ne konsiderate nga Stokholmi.</p><p>Ata e dine vete punen&nbsp; etyre!</p>

Submitted by Meço Kapterri (not verified) on

<p>&nbsp;Shkrim marramendes, pa le perkthimi , kush e ka perkthyer ne shqip,kush<span style="font-size: 1.2em; line-height: 1.7em;">?</span></p>

Submitted by Perkthyes eshte... (not verified) on

<p>Perkthyes i hartimit te kesaj maqedona-ses, qe u ndjeka armike me shqiptaret, kur ne as qe i kemi</p><p>ne pafille, s&#39;ka pse t&#39;i urrejme nese nuk na duan, por e respektojme njeri tjetrin sic jemi, aty ku kemi lindur.</p><p><span style="font-size: 1.2em; line-height: 1.7em;">Ja,lexojeni me vemendje: eshte fraza e theksi e theksimi mendor i vete Ismail Kadarese.</span></p><p><span style="font-size: 1.2em; line-height: 1.7em;">Eshte e pamundur qe nje vajzurine e merguar prej sllavishtes drejt anglishtes te kete </span></p><p><span style="font-size: 1.2em; line-height: 1.7em;">nge te lexoj nje&nbsp;</span><span style="font-size: 1.2em; line-height: 1.7em;">autor prej &quot;armiqve&quot; te saj. kur, nisur nga kualiteti i shqipes se saj, nuk duhej pritur njohja e vleresimi i thelbit te Kadarese prej leximit anapodha te librave te tij,</span>&nbsp;<span style="font-size: 1.2em; line-height: 1.7em;">ose ajo </span></p><p><span style="font-size: 1.2em; line-height: 1.7em;">eshte nje derro-shqiptare, qe e ka te stisur &quot;armiqesine&quot; e rreshtave te para per qellime</span></p><p><span style="font-size: 1.2em; line-height: 1.7em;">elektorale nobeliste!!!</span></p>

Submitted by Edi (not verified) on

<p>&quot;Kjo qytezë ka edhe famën unike dhe ironike...&quot;. Që Gjirokastra të ketë famë ironike, pasi aty paskësh lindur Enver Hoxha, këtë edhe mund ta kuptoj; por me këtë famën <em>unike</em> si t&#39;ia bëjmë? Sepse siç e dini - edhe Nina e di - njerëzit zakonisht lindin në dy ose më shumë vende; shpeshherë lindin në fshat, por njëkohësisht edhe në qytet, ose në qendër dhe periferi. Ndërsa Enveri, ky qerrataj paskësh lindur vetëm në një vend... i poshtri!</p><p>A do i thotë njeri kësaj goces se Tursuni nuk është nga tanët, por nga ata çunat sovjetikë?</p>

Submitted by BUNKER (not verified) on

<div>Ja se cfare shkruante shkrimtari yne i famshem ne Le Monde me rastin e kritikave te ngritura nga gazetaret e saj kundrejt sistemit diktatorial komunsit dhe udheheqesit te saj...</div><div>&nbsp;</div><div>E kote te them se se pak eshte makabre. U rrofte &quot;truku&quot; dhe demokracia. Dmth qenka e vertete se njerezit ndryshojne...</div><div>&nbsp;</div><div>***</div><div>&nbsp;</div><blockquote><div>A propos d&#39;Enver Hodja</div><div>LE MONDE |&nbsp;</div><div>26.04.1985 à 00h00 &bull; Mis à jour le 26.04.1985 à 00h00 |</div><div>ISMAIL KADARE (Tirana).</div><div>&nbsp;</div><div>Abonnez-vous</div><div>à partir de 1 &euro; Réagir Classer Imprimer EnvoyerPartager facebook twitter google + linkedin</div><div>&nbsp;</div><div>Il était de mon devoir de vous écrire cette lettre après avoir lu dans le journal le Monde les articles publiés ces derniers jours à l&#39;occasion du décès du dirigeant du peuple albanais, Enver Hodja.</div><div>&nbsp;</div><div>(...) Assurément, vos journalistes ont le droit d&#39;avoir leur opinion sur l&#39;ordre sociald&#39;un pays, sur les idées qu&#39;il défend et sa politique. Toutefois, il me semble qu&#39;il est indigne d&#39;offenser un peuple à des moments de deuil et de douleur, comme cela arrive dans les articles de votre journal. Le peuple albanais a une longue histoire semée d&#39;embûches, c&#39;est pourquoi il sait fort bien pour quelle raison il éprouve de la douleur, comment il la manifeste et pour qui il doit être en deuil. Le nom d&#39;Enver Hodja est indéfectiblement lié aux fondements, à l&#39;histoire et à l&#39;édification de la nouvelle Albanie. Voilà ce qui détermine les dimensions de sa figure et, conséquemment, l&#39;ampleur du deuil.</div><div>Nous avons trouvé étrange, mes confrères et moi, que le journal le Monde (...) ait inséré à cette occasion la déclaration d&#39;un criminel comme le fils de l&#39;ex-roi Zog, de ce fantasme ridicule qui veut instaurer à nouveau la monarchie en Albanie, cette monarchie que votre France a renversée deux siècles auparavant, ce dont elle est à juste titre fière. Seuls les gens mal intentionnés peuvent désirer fairefaire marche arrière à l&#39;histoire de l&#39;Albanie.</div><div>ISMAIL KADARE (Tirana).</div></blockquote>

Submitted by Daj Ceni (not verified) on

<p>Nuk ka kalama qe nuk dhjet ne breke, por kete nuk ua kujtojne me kur behen burra......</p>

Submitted by BUNKER (not verified) on

<p>Daj Ceni, mos njihemi qe prej peshkut ne, biro...?<br /><br />Se ai qe dhjet ne brek akoma me dukesh ti mua... ngase une vi ketu, me te njejtin koment, vetem e vetem sepse atje me kane kufizuar komentet, pasi durova edhe sharjet e nje qelbesire qurravece, te cilit nuk po ia permend emrin.<br /><br />&nbsp;</p>

Submitted by Daj Ceni (not verified) on

<p>BUNKER, me gjithe respektin per nje njeri qe nuk e njoh, me fal qe po te them po ose je konfuz, ose flet me shifer qe une nuk e marr vesh. Cfare dmth &quot;Daj Ceni, mos njihemi qe prej peshkut ne, biro...?&quot;</p><p>Dhe nuk e kuptoj pse te dukem sikur dhjes ne breke akoma? Shprehja qe kam perdorur une i refereohet I.K qe kur ishte &quot;i vogel&quot; shkruajti ate gjene qe ke sjelle ti ne forum, dmth dhjeu ne breke, tani qe eshte i rritur nuk ia vlen t\ia kujtosh ate. Kaq.</p><p>Mesa kuptoj une ty te eshte dukur sikur une ne njefare menyre une kam thene qe &quot;i dhjeri je ti&quot; dhe je nevrikosur. Jo mor bir se une nuk e kam pasur ndermend nje gje te tille, se ti dukesh qe je absolutisht nga ata qe jo vetem nuk dhjesin ne breke, po nga ata qe nuk dhjesin fare, dmth jane kaps tere jeten, me gjithe problemet shendetsore qe mund te sjelle kjo.</p><p>Sa per ate &quot;qelbesiren qurravece&quot; nuk po them gje se nuk e marr vesh fare ku rref ti me kete kombinim gjenial fjalesh.</p>

Submitted by BUNKER (not verified) on

<p>Mir Ceni, na dhe kete, te ca viteve me vone... kur ishte burre...</p><blockquote><p><br /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify; font-weight: bold;">2. Një pasdite me shokun Enver Hoxha</span><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify; font-weight: bold;">, 1988</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Tani që udhëheqësi ynë nuk është midis nesh, kujtimet për të marrin një përmasë e vlerë të veçantë. Ato janë pjesë e veprës së tij monumentale, por një pjesë sui generis, që nuk përfshihet në librat, fjalimet, ditaret, porositë e letrat e tij, por është e shpërndarë në qindra, në mijëra nje&not;rëz. E megjithëse e tillë, kjo pjesë e veprës, këto kujtime që ai ka lënë, biseda, fjalë, gjeste, pamje, gjendje shpirtërore, janë një pasuri e tërë që ndihmojnë për të plotësuar e ndriçuar anë të tëra të personalitetit të tij si udhëheqës, burrë shteti, mendimtar marksist, filozof, shkrimtar dhe njeri.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Kujtimet për të nuk kanë nevojë për zbukurime, ato kanë nevojë vetëm për saktësi, sepse duke qenë të sakta ato e kanë vetvetiu brenda edhe bukurinë dhe thellësinë dhe pe&not;shën e vërtetë. Prandaj ata që kanë pasur fatin të kenë kuj&not;time me të, janë të ndërgjegjshëm se ç&#39;thesare të çmuara mbajnë në duar, thesare, pasurinë e të cilave duhet t&#39;ua zbu&not;lojnë të gjithëve.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Në verë të vitit 1961 klima letrare në vendin tonë ishte sa e gjallë edhe e komplikuar. Të angazhuar në luftën e madhe që bënte populli e Partia për përballimin e bllokadës së re revizioniste, që porsa kishte filluar, forcat krijuese ishin. në një aktivitet të plotë. Ishte e natyrshme që në këto kushte, kur kërkoheshin rrugë të reja zhvillimi për ta bërë letërsinë tonë edhe më shumë të lidhur me problemet e kohës, të ki&not;shte mjaft debate e polemika, disa herë të mprehta.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Klima letrare u komplikua nga disa keqkuptime që lin&not;dën gjatë debateve lidhur me traditën dhe novatorizmin në letërsinë shqipe të realizmit socialist. Polemika, e cila shpërtheu edhe në shtypin letrar, kishte rrezik të çonte drejt ndar&not;jes artificiale të shkrimtarëve në të rinj e në të vjetër, gjë tepër e dëmshme, sidomos në kushtet ku po ndodhej vendi ynë, kur më tepër se kurrë kërkohej forcimi i unitetit.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Në një atmosferë të tillë, në korrik të vitit 1961 në Tiranë u organizua një mbledhje e madhe e gjithë forcave krijuese. Mbledhja do të ishte vendimtare për t&#39;i dhënë zgjidhje apo një zhvillim të mbarë debatit që po vlonte prej kohësh. Por mbledhja merrte një rëndësi edhe më të madhe, sepse në të asistonte shoku Enver Hoxha.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Mbledhja u bë në një nga sallat e Universitetit të Tiranës. Në një pjesë të materialeve të saj u pasqyruan ato keqkup&not;time e teprime që ishin shfaqur gjatë polemikës së deri atëhershme. Duhet thënë se për ne, shkrimtarët e rinj, gjendja ishte jo pak e vështirë. Nga disa autoritete të kritikës e të le&not;tërsisë u bënë shkrime disa herë të pamerituara ndaj nesh. Kishte rrezik të thellohej ndarja artificiale në &ldquo;të rinj&rdquo; e &ldquo;të vjetër&rdquo; dhe zhvillimi i letërsisë sonë të ngadalësohej prej koncepteve konservatore.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Shoku Enver, i cili asistoi në të gjitha seancat, dëgjonte me vëmendje diskutimin e secilit.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Në një nga pushimet, një shok, që ishte në presidium më tha:</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">- Përse nuk flet askush prej jush? Me sa kuptova unë nga biseda e tij në pushim, shoku Enver dëshiron t&#39;ju dëgjojë edhe ju të rinjve.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Këto fjalë sikur më hoqën në çast një farë mpirje që më kishte zënë gjatë kësaj mbledhjeje. Nxora një letër dhe fi&not;llova të përgatitem me shpejtësi.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Në seancën e pasdites kërkova fjalën. Isha i pari që po flisja nga &ldquo;të rinjtë&rdquo; dhe merret me mend që auditori priste me interes se si do t&#39;u përgjigjeshim ne shumë kritikave që u , bënë.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Në kohën që zura vend për të folur përpara mikrofonit, shoku Enver, i cili me siguri e kishte kuptuar tronditjen shpir&not;tërore të shkrimtarëve të rinj në këtë mbledhje, tha:</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">- Ja, tani t&#39;ju dëgjojmë edhe juve. Jeni të rinj, por jeni të pjekur.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Fjalët e tij ma dhjetëfishuan guximin dhe unë jo vetëm e lexova diskutimin me zë të vendosur, por aty për aty, i nxitur nga inkurajimi i tij, shtova mjaft fraza që nuk i kisha, të shkruara.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Pas meje folën edhe të tjerë. Shoku Enver vazhdonte të dëgjonte me vëmendje çdo diskutim. Tani ai dhe gjithë mble&not;dhja kishin dëgjuar të dy palët polemizuese. Duhet thënë se teprime e keqkuptime kishte nga të dy anët, edhe nga ne &ldquo; të rinjtë &rdquo;, por, megjithatë, nuk mund të thuhej se të dy palët kishin të drejtë ose të dy palët kishin gabim. Dikush kishte në thelb të drejtë e dikush jo.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Ishte pikërisht ky thelb që kapi në mënyrë të shkëlqyer shoku Enver në fjalimin e tij që pritej me padurim. Ai i bëri një zbërthim të thellë marksist-leninist problemit, foli për raportin dialektik midis traditës dhe novatorizmit, shpjegoi se shkrimtarët e rinj s&#39;ka si të kenë interesa të tjera nga ato të popullit e të Partisë, se ata janë të lidhur me vendin e me kohën, dhe se ndarja në &ldquo; të rinj &rdquo; e &ldquo; të vjetër &rdquo; nuk i shërben askujt.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Fjala e shokut Enver pati një efekt të jashtëzakonshëm në gjithë jetën letraro-artistike. U shpërndanë menjëherë keqkup&not;timet që kishin lindur gjatë debatit, u lanë mënjanë etiketat e kota që i kishin vënë njëri-tjetrit, u kuptuan se shumë probleme të ngritura në valën e polemikës ishin fiktive dhe se gjithë shkrimtarët, të rinj e të vjetër në moshë, punonin për një qëllim.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">E çliruar kështu, në sajë të ndërhyrjes së Udhëheqësit prej një tensioni të kotë e të dëmshëm, letërsia jonë njohu menjëherë një zhvillim të ri e të vrullshëm, në kundërshtim me profecitë e zymta të hrushovianëve që prisnin shkatërrimin e saj. Takimi dhe fjalimi i shokut Enver me shkrimtarët e artistët në korrik të vitit 1961, hyri kështu në historinë e letërsisë shqipe. Mund të thuhet me bindje se gjithë brezi i shkrimtarëve të viteve &lsquo;60 ia detyron lancimin e tij këtij fjalimi.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Kam pasur fatin ta takoj disa herë shokun Enver, në raste të ndryshme, në ditëlindje, në pushime mbledhjesh solemne apo midis dy seancash të Kuvendit Popullor. Megjithëse të shkurtra, ato më kanë mbetur të pashlyera në kujtesë, por veçanërisht i tillë më ka mbetur takimi i gjatë me të në vitin, 1971, në shtëpinë e tij.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Në një ditë marsi, bashkë me time shoqe dhe vajzën e vogël, u ndodhëm atje për vizitë. Na priti shoqja Nexhmije, me vajzën. Shoku Enver nuk ndodhej në shtëpi dhe ne nuk e dinim në do të kishim fat ta takonim apo jo.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Ishim duke biseduar gjallërisht, kur u hap një nga dyert e sallonit dhe në të, i gjatë dhe i qeshur, u duk shoku Enver. Meqenëse unë isha përballë derës, e pashë i pari kur hyri dhe, u ngrita menjëherë në këmbë, duke i habitur për një grimë bashkëbiseduesit, të cilët me siguri kanë thënë me vete: &ldquo;ç&#39;pati ky&rdquo;? .</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Pastaj të gjithë kthyen kokat andej nga kishte hyrë shoku Enver.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">- Të vij dhe unë? - tha ai duke qeshur. - S&#39;besoj se ju prish muhabetin.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Megjithëse disa herë gjatë kohës që po bisedonim dhe sa herë që më dukej se dëgjoja zhurmën e ndonjë makine, për&not;fytyroja se si mund të vinte, asnjëherë nuk mund të përfytyroja një ardhje më të natyrshme, të gëzueshme e njerëzore.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Ai u ul midis nesh, duke krijuar aty për aty një atmosferë jashtëzakonisht të përzemërt. Na pyeti me radhë për shënde&not;tin, e mori në prehër vajzën tonë 6 vjeçe dhe i tha, duke përdorur një fjalë të vjetër gjirokastrite:</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">- Ngalasëm ti, të të ngalas edhe unë (përqafomë ti, të të përqafoj edhe unë).</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Shoku Enver më pyeti se ç&#39;kisha në dorë kohët e fundit dhe unë i thashë se kisha në shtyp një roman për Gjirokastrën me titull &ldquo;Kronikë në gur&rdquo;.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">- Do ta lexoj me kënaqësi, - tha ai. - Gjirokastra është pasionante dhe këtë e themi jo se jemi andej, - shtoi, duke vështruar me një buzëqeshje, ngacmuese të tjerët, - por se kështu është vërtet. Apo jo? Por në mos gaboj, ti ke botuar një tregim me këtë subjekt.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">-Po - iu përgjigja. &ndash; &ldquo;Qyteti i Jugut&rdquo;, por mendova ta zgjeroj e ta shndërroj në një roman.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">-Mirë ke bërë. - Ai heshti një grimë, pastaj vazhdoi: &not;-Kam edhe unë nja njëqind e ca faqe shënime për Gjirokastrën.-Ta dija që po bëje një roman, mund të t&#39;i jepja t&#39;i shfrytëzoje, se unë s&#39;besoj se do të kem kohë ta shkruaj atë libër (Ishte fjala me sa duket për librin &ldquo;Vitet e vegjëlisë&rdquo;, që e mbaroi dhe e botoi disa vite më vonë).</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">S&#39;dija me ç&#39;fjalë ta falenderoja për besimin si dhe për fisnikërinë e këtyre fjalëve, sepse duhej të ishin tepër të rralla rastet në botë kur një autor të dhuronte aq bujarisht librin e tij të pabotuar për ta shfrytëzuar dikush tjetër.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Kur shoku Enver më pyeti me se po merresha aktualisht iu përgjigja se po shkruaja diçka për prishjen me sovjetikët.,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Në të vërtetë kisha filluar punën për romanin &ldquo;Dimri i madh&rdquo;, por në përgjigjen time, në vend të fjalës &ldquo;roman&rdquo; thashë &ldquo;diçka&rdquo; dhe këtë e bëra pa menduar, si një mbrojtje instiktive nga që ende s&#39;isha i sigurt se do ta përballoja temën e madhe së cilës i kisha hyrë.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Për fat, apo ndoshta nga që unë i thashë fjalët nëpër dhëmbë, shokut Enver nuk i tërhoqi vemendjen ky detaj.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">- Hm, sovjetikët, - tha ai. E ke lexuar në azhanse ç&#39;ka thënë ditët e fundit Radio-Moska për ty? - dhe qeshi me të madhe.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Unë e kisha lexuar dhe ishte vërtet për të qeshur. Midis marrëzive të tjera, Radio-Moska në një nga emisionet e saj kishte thënë se gjithë shkrimtarët seriozë shqiptarë e kishin bojkotuar letërsinë dhe nuk shkruanin më në shenjë mallëngjimi dhe proteste për prishjen me sovjetikët. Për të mbush boshllëkun e krijuar, vazhdonte Radio-Moska shteti shqiptar kishte nxitur ca pseudoshkrimtarë të rinj si një farë I. Kadare me shokë, që të shkruanin e të botonin veprat e tyre që ishin aq skematike e pa kurrfarë vlere artistike, sa që u ngjanin kryeartikujve të gazetave.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Nuk më kishte shkuar mendja se kjo mendjelehtësi e Radio-Moskës do të më bënte një shërbim të madh e të pa pritur: hapjen prej shokut Enver të bisedës se çfarë kish ndodhur në Moskë dhjetë vjet më parë.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Pas të qeshurës, ai u mvrenjt dhe tundi kokën ngadalë, si të thërriste një kujtim jo të këndshëm.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Pastaj ndërsa pinte kafenë, filloi të fliste me një ton ndryshëm nga ai që kishte folur gjer atëherë, të rëndë e menduar. Ai foli për udhëtimin e tij në Moskë atë dimër pa harruar dhe për disa nga takimet e tij me &ldquo;hrushovianët&rdquo; duke bërë krahasimin e tyre me takimin e parë me Stalinin. Pastaj tregoi një episod me Kosiginin në darkën e Kremlinit në prag të mbledhjes dhe kalimthi diçka për vilën ku ish rezidenca e delegacionit tonë, për &ldquo;vizitat&rdquo; e mysafirëve të natës, Mikojanit, Torezit e të tjerë.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Do të dëshiroja që ai të fliste me orë të tëra për këtë, po për fat të keq ëndrra ime për të dëgjuar sa më tepër hollësi nga ngjarja monumentale, personazh qendror i së cilës ishte ai vetë, qe e shkurtër. Shoku Enver hapi një bisedë tjetër, dhe unë s&#39;pata guxim ta pyesja për Moskën.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Më vonë, gjatë procesit të punës për romanin unë shfrytëzova gjallërisht arkivat, u njoha me dokumentet e Partisë, me procesverbalet e Mbledhjes së Moskës, si dhe me dëshmitë e ndryshme të personelit, sidomos të fjalimit të shokut Enver, të porosive, shënimeve të tij në marxhinalet e faqeve, të kurbua&not;ra lart ose poshtë për arsye të ngushticës së vendit, të cilat u ngjanin degëve të lisave që i lëkund stuhia. Dhe vërtet në të gjitha ato fjalë, replika, rreshta e shënime ndihej fuqishëm stuhia e kohës.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">E megjithatë duhet ta them se biseda e rastësishme e sho&not;kut Enver më dha mua si shkrimtar diçka të pazëvendësueshme &not;nga asgjë tjetër për romanin që po shkruaja. Krejt atmo&not;sfera e pjesës së dytë të veprës me nëntitullin &ldquo;Mysafirë në kështjellë&rdquo;, vizioni i përgjithshëm i saj, ngjyrat, simfonizmi, tragjizmi dhe pesha e saj, e kanë zanafillën e tyre te ajo bisedë e udhëheqësit. Në bisedën e tij kishte një kolorit të jashtëzakonshëm: me një frazë apo një nënvizim ai jepte rrë&not;zëllimin e llampadarëve të festës mbi darkën e Kremlinit, apo detajet tinzare mbi fytyrën e Mikojanit, qetësinë monumentale darkës me Stalinin apo komicitetin e figurës së Hrushovit. Dhe mbi të gjitha biseda e tij, sado e rastit të ishte, ngër&not;thente fuqishëm gjithë dimensionet e dramës.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Më vonë, kur puna për romanin po avanconte, disa shokë të mi shkrimtarë më sugjeruan të kërkoja mundësinë për një takim me shokun Enver, por unë nuk guxova ta bëj këtë; kisha gjithmonë druajtjen se mos nuk e mbaja dot premtimin për të realizuar një vepër që të ishte e denjë për ngjarjen e madhe, kisha dhe një arsye tjetër, edhe më të rëndësishme. Unë kisha punuar në shtypin letrar dhe e dija se shoku Enver e kishte ndaluar në mënyrë të prerë të shkruhej për figurën e tij. Në qoftë se unë do të arrija të realizoja një takim me të për veprën që po shkruaja, ç&#39;do të ndodhte sikur ai, gjatë bisedës, të merrte vesh se unë e kisha atë personazh qendror historik në romanin tim? Ai do ta ndalonte një gjë të tillë dhe kjo do të ishte një katastrofë për romanin tim.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Po le të kthehem te takimi me shokun Enver.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Pas bisedës për Moskën, ra fjala për fuqinë shpirtërore të popullit tonë dhe për lashtësinë e tij. Më pyeti nëse e kisha lexuar një libër të francezit Zaharia Majani për etruskët dhe gjuhën shqipe, dhe kur unë i thashë se e kisha dëgjuar, por nuk e kisha lexuar më tha se do të ma jepte. Dërgoi dikë ta merrte, duke i thënë:</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">- E kam lënë sipër oxhakut.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Biseda u bë prapë e lirë dhe e gëzueshme dhe në një çast u kthye përsëri te Gjirokastra, te Sokaku i të marrëve, qe ishte ndoshta rruga e vetme në botë me këtë emër dhe që ne e njihnim aq mirë, si edhe te plakat e mençura, në kundërshtim me emrin e sokakut, të shtëpive gjirokastrite.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">- Vetëm nga tregimet e tyre për mënyrën e ndriçimit të shtëpive, për futjen e vajgurit apo evoluimin e llampave mund të nxjerrësh përfundime interesante të karakterit social- ekonomik, - tha shoku Enver.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">I habitur dëgjova të fliste për to, në një mënyrë që nuk e kisha lexuar asgjëkundi.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">(Pasi u ktheva në shtëpi dhe shënova në një fletore gjithçka që dëgjova prej tij për ngjarjen e Moskës, në një flete të veçantë shënova &ldquo;Projekt për një novelë. Në formë kronike. Vajguri, kripa, jetët, vdekjet, gjyqet, ekonomia, breznitë&rdquo;. Ishte bërthama e novelës që shkrova më vonë &ldquo;Breznia e Han&not;konatëve&rdquo;, e cila ishte veçanërisht e dashur për mua, veç të tjerash, edhe për historinë e gjenezës së saj).</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Kishim ardhur për një vizitë të shkurtër pasdite dhe ora po shkonte 8.30. Megjithëse kishim dëshirë të madhe të rrinim ende, ne morëm leje të largoheshim. Para se të iknim shoku Enver na dhuroi gjithashtu librin e Zaharia Majanit &ldquo;La fin du mistère etrusque&rdquo;.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Ishim në këmbë në çastin që do të ndaheshim kur ai i tha shoqes Nexhmije:</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">- Shko në bibliotekë dhe zgjidh diçka tjetër.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Shoqja Nexhmije u kthye pas pak me veprat komplete të Balzakut në frëngjisht.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">- O, e mbushe me Balzak! - bëri shaka shoku Enver.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Ishte shakaja e hollë e njeriut të informuar në mënyrën më të plotë për diskutimet që bëheshin kudo në botë lidhur me ra&not;portin midis letërsisë realiste të shekullit XIX dhe asaj ba&not;shkëkohore, diskutime në të cilat Balzaku ishte në qendër të kundërvënieve dhe që nuk kishin kaluar pa një farë jehone edhe te ne.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Duke e falënderuar për librat e dhuruar, unë i thashë shokut Enver se pavarësisht se isha shkrimtar bashkëkohor, e pëlqeja shumë Balzakun.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">- Po si do t&#39;i ngrini gjithë këto libra? - tha shoku Enver kur po ndaheshim. Ai iu drejtua shoqes Nexhmije: -&not;Shiko për një makinë për t&#39;i çuar mysafirët gjer në shtëpi.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Këto ishin çastet e fundit nga ky kujtim i paharruar.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><strong><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Ismail Kadare</span></strong><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;"><strong>(Nxjerrë nga libri &ldquo;Kujtime për Enverin&rdquo; 1988)</strong></span><br /><br /><br />&nbsp;</p></blockquote><p><span style="font-family: Verdana, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.890625px; text-align: justify;">Kjo jo per Nobelin ore, se te gjithe urojme qe ta mari. Kjo eshte nje pjese e Kadarese dhe une nuk kuptoj se perse njerezit merziten kur del ne shesh... jo po fajin e ka ai qe thote te vereten dhe jo ata qe nuk duan qe kjoe vertete te dal ne shesh...</span></p>

Submitted by Daj Ceni (not verified) on

<p>Shume ne rregull BUNKER, por ketu ka dhjere nga frika..... dhe keto gjera nuk eshte se nuk dihen....fiziologjia e njef qe njerezve mund t&#39;iu shpetoje per arsye te ndryshme, por kjo nuk i ben detyrimisht dhjeramane, frikacake po, por jo DHJERAMANE.</p><p>Une e shof qe ti e ke me shume zell kete demaskimin e Kadarese, por duhet ta kuptosh qe me keto qe sjell ketu ti vecse hap nje dere qe eshte hapur me mijera here, qe nuk eshte e panjohur dhe qe vete IK i&nbsp; ka dhene pergjigje. Me ate pergjigje ka qe jane dakort. ka qe s&#39;jane, ka qe e pranojne, ka qe nuk e pranojne. Ky lloj debati mund te vazhdoje pa fund si puna e lagu, s&#39;e lagu.</p><p>Ti, ose ndonje tjeter po te jeni te zote te sillni ndonje fakt qe nuk njifet dhe qe provon qe IK nuk eshte se dhjeu ne breke kur ishte kalama, apo i shpetoi ca here nga frika, atehere me madheshti do t&#39;ju njifet autoresia e proves qe IK eshte dhjeraman.</p>

Submitted by BUNKER (not verified) on

<p>Ore trumcak, se per cfare kam une zell e per cfare jo as ti nuk mund ta dish.<br />Ti e percepton si demaskim... Ashtu te lumte,perceptimi yt biro, Unë thjesht vendosa dy pjese te shkruara nga mister Kadareja.&nbsp;<br />I njoh shume mire debatet qe jane bere une, madje kam qen edhe protagonist. Paçka se tani komentoj me nofken Bunker, jam aq i vjeter ne blogosfere saqe keta bijt e nenes e te babes qe shetisin sot neper blogosfere i njoh nga koka tek kemba...&nbsp;<br />Madje njoh edhe ata qe mbrojne Kadarene, ne aspektin e jetes personale, le te themi, ngaqe artin nuk ka tager t&#39;ia gjykoj njeri brenda shqiperise, minimalisht nuk jane te shumte... pra po thoshja se ata qe mbrojne Kadarene ne keto aspektet e relatave te tija me diktaturen komuniste nuk dine cfare te thone, e madje jane nga ata qe nuk rrine dot pa idhuj. Dje kishin Enverin dhe Memetin... por me te rene keta zgjodhen Nanon, Berishen dhe sot Ramen.</p><p>Kadareja duket se misheron idhullin e tyre ne fushen artisike, dhe pefaqeson nder te tjera edhe nje individ arritjet e te cilit, qofte 100% personale qofte te favorizuara nga diktatura, do te perpiqen te shiten si pjelle e sistemit komunist. Llapaqenet dhe apologjetet e krimit komunist nuk mbaroje kurre. Kadareja natyrisht nuk ka lidhje me krimin, te pakten nga sa dime.&nbsp;<br /><br />Une nuk kuptoj se perse ngjall reagim dhe ekziston kjofare ndjenje per te mbrojtur pastertine &nbsp;morale te Kadarese apo ato cka ai ka bere gjate diktatures. Apo me mire te &nbsp;them se si eshte sjell... Kjo thjeshte tregon se, sipas kuti moral te Nordikeve apo vendeve te emancipuara, shkrimtari yne i madh, nuk eshte gje tejter vecse nje kamaleont. I cili ne vitin 1988 i ngrinte elozhe te ketilla nje kufome.<br /><br />Sikur te kishim te njejtin zell, neve, edhe keta qe gjasme me apologjine &nbsp; e tyre bastarde te tipit &quot;te bashkevuajtjes&quot; duan te hedhin klor mbi figuren morale t<span style="line-height: 1.7em; font-size: 1.2em;">ashme te djegur &nbsp;te Kadarese, dhe te luftonim e pse jo te kerkonim dicka me shume per ata qe ndryshe nga mister Kadareja e dhane jeten per idealet e tyre... mbase edhe keta te perndjekurit &nbsp;fetarë, ideologjikë, politike ose jo mund ta kishin marre nje Nobel per paqen, meqe deri me sot, ky popull &quot;heroik&quot; nuk ka ditur t&#39;i respektoj dhe shperblej per ate qe kane perfaqesuar dhe perfaqesojne akoma sot...<br /><br />Por kjo eshte teme e gjate, dhe une nuk kam ndonje detyrim t&#39;i shpjegoj nje anonimi se cili moral <strong>me ben mua te preferoj te verteten para nje Nobeli</strong> (i cili as nuk i jepet popullit!),per me teper qe tani edhe nese i jepet Ksdarese do te ngjaj me lodren qe i jepet femijes per te mos qare me...</span></p>

Submitted by Daj Ceni (not verified) on

<p>E shof mer BUNKER (prej letre) qe te paska ngel hatri qe une te kam vene ne dukje zellin dhe ne inat e siper me ke quajtur trumcak. Ani&#39;. Gjithashtu e shof qe si profesionist bloqesh s&#39;ke te share, madje aq shume te ka mbytur profesionalizmi, saqe ne rastin me te mire mund te dukes konfuz, kurse ne rastin me te keq, s&#39;po e them se me siguri do te ma prishi moderatori, po ti me pak fantazi mnd ta marresh vete me mend.</p><p>Nejse, une s&#39;kam kohe te humb me teper me kete subjekt, ti vazhdo te shkruash dhe te kontribuosh ne zgjidhjen e enigmes Kadareane. Shnet e te mira BUNKER. (Meqe ra fjala, une kujtoja se ju atje ne Shqiperi i kishit rrafshuar Bunkeret si simbol i idiotesise qe shkoi).</p>

Submitted by anticensurë (not verified) on

<p>daj ceno,</p><p>ti i kërkon bunkerit :&quot;<strong>Ti, ose ndonje tjeter po te jeni te zote te sillni ndonje fakt qe nuk njifet </strong>dhe qe provon qe IK nuk eshte se dhjeu ne breke kur ishte kalama, apo i shpetoi ca here nga frika, <strong>atehere me madheshti do t&#39;ju njifet autoresia e proves qe IK eshte dhjeraman.</strong>&quot;</p><p>nuk është problemi në është <strong>dhjeraman</strong> apo jo!!pak a shumë 99.99% e shqiptarëve në një formë a në tjetrën ka qënë dhjeraman!!ajo pak përqindje o kanë qënë super trima o budallenj!!</p><p>problemi tek ismaili nuk është frika e tij!këtë e ka thënë dhe vetë!rasti i dhurimit të dorshkrimit të &quot;dimri i fundit&quot;,nexhmije hoxhës.</p><p>problemi i madh i molit është se u tregua aq i ulët sa pas thënjes së tij &quot;të jashtëqitjes së kombit&quot; u jashtëqit dhe vetë!!prap ky është problemi i vogël,thjeshtë brekdhjerje në burrëri.problemi i madh është se ai pas jashtëqitëzimit të tij tha se të gjithë poshtërsitë e regjimit komunist ai i dinte!!</p><p>dmth se na kishte gënjyer gjatë gjithë kohës,se tërë ato ditirambe të tij për enverin dhe sistemin kishin qënë një gënjeshtër e madhe!ashtu si gënjeshtër e madhe është dhe disidenca e tij me romanet shumë kuptimshme të tij!!&quot;pallatin e ëndërrave&quot;mund ta interpretosh ashtu si është shkruar,për turqinë,për enverin,për berluskonin,nanon,bushin,berishën,klintonin,elisabetën e parë bile dhe për obamën!!janë thjeshtë interpretime!!</p><p>isamili gënjeu një popull të tërë!!e ngriti enverin më shumë se 100 veprat e tij,më shumë se propaganda e medias partiake,më shumë se instituti ML që drejtohej nga e shoqja.dy romanet e tij,dimri i madh dhe koncert në fund të dimrit e kanë ngritur atë shumë më lart!!</p><p>ai pasi u këthye në &quot;disident të hapur&quot;,nuk pati përunjësinë të thoshte MË FALNI për çfar ju kam gënjyer!!ose më falni se dhe unë&nbsp;nuk &nbsp;dija më tepër se ju!ose më falni se dhe unë kisha frikë njësoj si ju!ose dhe unë besoja njësoj si ju!!</p><p>këto nuk i bëri!!</p><p>ai dhe pas konvertimit në disident të hapur,PATI FRIKË!!</p><p>ashtu si ka frikë dhe sot!ai fshihet pas indiferencës së shkrimtarit,për të mos dhënë mendimin e tij për mbarvejtjen e shqipërisë,atdheut të tij!!</p><p>ai luan rrolin e një dokumentaristi që nuk ndërhyn në dokumnetarin e tij për faunën!!</p><p>ps:dy pyetje për BUNKERIN!</p><p>-me çfarë pseudonimi ke shkruar më parë në diskutimet për molin?</p><p>-arsyen se përse ndërron pseudonimin?</p><p>BUNKER,përgjigjia është fakultative!!!!</p><p>&nbsp;</p><div class="links">&nbsp;</div>

Submitted by Daj Ceni (not verified) on

<p>anticensure, me fal po ke dy gabime te renda ne xhevapin tend:</p><p>1. Shqiptaret nuk kane qene ne ato perqindje qe thua ti dhjeramane. Une nuk mund te quaj dhjeraman nje njeri qe edhe pse nenshtrohet, sepse nuk ka cfare te beje tjeter, te pakten nuk tregohet i zellshem. Ne kete kuptim, jo te gjithe ata qe thua ti duhen quajtur dhjeramane. Ti mesa duket e ke pasur baben oficer (ose ke qene vete, sipas moshes qe ke), pra ke bere pjese ne te zellshmit, pra ne dhjeramanet. Keshtu qe te vjen mire qe t&#39;i fusesh edhe te tjeret ne ate kallep. Me ate punen e supertrimave dhe/ose budallenjve jam dakort. Nuk fillohet nje beteje qe e di qe ne fillim qe do ta humbasesh.</p><p>2. Ate punen e &quot;jashteqitjes se kombit&quot; IK e ka shkruar ne romanin &quot;Nentori i nje kryeqyteti&quot; (shko dokumentohu) dhe u referohet atyre qe po largoheshin bashke me okupatorin. Kjo shprehje u riperdor ne kontekstin e atyre qe hyne ne ambasada, nga i ndrituri Kiço Blushi ne mitingun krah Xhelil Gjonit.</p><p>Nje pyetje e kisha une per ty, pergjigja fakultative, çfare anticensuron ti, ate qe kane censuruar te tjeret me pare, apo i merr mbare çfare te del perpara?</p>

Submitted by anticensurë (not verified) on

<p>daja i cenit o ceni i dajës ska rëndësi!!</p><p>i fortë je! ju afrove shumë me babën tim!!nuk ka qënë oficer ishte polic,kurse unë isha guzhinjer te menca e kombinatit.</p><p>më fal për gabimet e rënda,por duke qënë se nuk jam një institut studimesh si ti ja futa ashtu duke e rrumbullakuar!!</p><p>ke të drejtë po të bëjmë një ndarje të bindjeve popullore do të kemi nënndarje të ndryshme:</p><p>-të bindurit se ajo mënyrë drejtimi e shtetit ishte e drejtë(një pjesë e të zellshmëve të tu)</p><p>-ata që përdornin atë mënyrë drejtimi të shtetit për përfitime vetiake(pjesa tjetër e të zellshmëve të tu)</p><p>-ata që ishin kundër asaj mënyre të drejtimit të shtetit,për shkak të armiqësis së vjetër,bashkpunimin me nazifashistët dhe persekutimin e mëvonshëm!!</p><p>-ata që me ndërgjegje e kishin kuptuar se ajo mënyrë e drejtimit të shtetit nuk ishte e drejtë,o nuk do të na çonte përpara sa dëshironim!!</p><p>etj,etj.....!!mund të vazhdojmë në pafundësi(pothuaj)</p><p>për mendimin tim moli hyte tek grupi i atyre që në fillim ishte i bindur e më pas,kur ngjiti shkallët dhe pa brënda,tek ata që e panë se nuk mund të shkohej ashtu përpara!!pastaj ndëroi grupin dhe kaloi tek ata që përfituan nga ai regim për të ndërtuar karrierën e tyre!!e ndërtuan me gënjeshtra!!thjeshtë se na mashtruan ne të tjerëve!!si mua çunit tirons dhe bir polici,edi ishte çun skluptori dhe ai çun tirone!</p><p>si e thash dhe më lart,shkrimin e djeshëm,të ishte vetëm dhjeraman nuk ishte gjë e madhe,por e keqja është se ishte mashtrues,gënjeshtar,përfitues dhe mbi të gjitha i paskrupullt!!këtu e kisha tërë qëllimin tim!!</p><p>ti fajin e molit e skualifikove në një dobësi njerëzore,nqs ndjenjën e frikës do ta quanim dobësi!!për mua nuk është e tillë!!ai ishte fajtor dhe u bë dyfish më pas!!</p><p>sa për &quot;jashtëqitjen e kombit&quot;,kujtesa time më thotë se ai e ka thënë në mitingun pas 2 korrikut &#39;90!?kanë kaluar shumë vite dhe ndoshta gabohem,por kështu e mbaj mënd!!nqs ti thua se e ka thënë kiçua ta besoj,me pak mëdyshje!!</p><p>pyetjen tënde nuk e kuptova,ose më mirë të them se është aq e interpretueshme sa kam frik se mos përgjigjia time del si fundi i pyetjes tënde,pas presjes deri tek pikpyetja!!</p><p>kështu o daja i cenit,ma sqaro më hollë këtë pyetjen dhe unë do të përpiqem të të përgjigjem,gjithnjë fak ultative!</p><p>shtroje pyetjen&nbsp;në mënyrë të tillë sikur unë të isha 2 vjeç(thënje e denzel uashingtonit në rrolin e gazetarit hetues në filmin &quot;operacioni pelikan&quot;)</p>

Submitted by Daj Ceni (not verified) on

<p>Anticensure, ta pata nisur nje pergjigje po e shof qe nuk ka arritur.&nbsp; Nejse, shkurt:</p><p>1. Kategorizimi qe ben ti per njerezit ne kohen e diktatures, ndonese nuk eshte i vetmi i mundshem, eshte i pranueshem. Gjithesesi perfshirja ne ndonjeren nga ato kategori e IK eshte pak e veshtire per vete kompleksitetin e personit. Une nuk kam ndonje interes te vecante per personin IK, jeta e tij private ose karakteri i tij dhe i familjareve te tij nuk perben objekt studimi e diskutimi per mua.</p><p>2. IK per mendimin tim eshte shkrimtari me i talentuar shqiptar dhe njeri prej shqiptareve me te njohur ne bote, ne mos me i njohuri, prandaj mua me duket se ne si shqiptare, edhe pse mund te kemi te drejte per gjerat qe thuhen rreth IK, nuk na takon ta pergojojme. Kemi aq pak figura te njohura ne Bote, saqe mua nuk me duket i justifikueshem mazokizmi ne kete rast. E verteta nuk eshte gjithmone ne sherbim te se drejtes. Po te mendosh qe ka shqiptare qe pergojojne deri Nene Terezen......kjo e ben te duket pak si sporti kombetar i shqiptareve denigrimi me ose pa te drejte i figurave shqiptare, prej shqiptareve.</p><p>3. Te garantoj qe &quot;jashteqitja&quot; origjinalisht eshte e IK, por ne romanin &quot;Nentori.....&quot;, mund ta verifikosh kollaj, mjafton te shfletosh romanin. Atje shprehja eshte perdorur per ata shqiptare qe po linin vendin se bashku me okupatorin. Madje, rruga neper te cilen kalonte autokolona cilesohet si &quot;Zorra e trashe neprmjet te ciles kombi po nxirrte jashteqitjen e tij&quot;.Shprehja u &quot;huajt&quot; dhe u perdor ne nje kontekst tjeter prej Kiços ne mitingun famekeq per 2 Korrikun. IK kurre nuk e ka perdorur me vone ate shprehje.</p><p>4. Pyetja ime ishte si per shaka, sa per te te ngaterruar pak. LOL.</p><p>Respekte, Daj Ceni</p>

Submitted by anticensurë (not verified) on

<p>si dhe e kam shpjeguar më parë nuk vë në diskutim shkrimin e molit,vetëm karrakterin dhe nuk ja vlen më të diskutojmë për të!!</p><p>punën e &quot;jashtqitjes&quot; po e pranoj apriori sepse nuk kam ndërmënd të lexoj gjë prej tij!!</p><p>gjëja që më bëri përshtypje dhe më bëri të të drejtohem me një pyetje.</p><p>shpesh e shoh që përdoret fjala(shpresoj që të jetë një fjalë)&nbsp;&quot;LOL&quot;!po të ishim duke biseduar do të kisha thënë se shumë e mbajnë në gojë këtë LOL,dikush të gjatë looooooool dikush të shkurtër vetëm lol,si puna tënde,por duke qënë se jemi duke komunikuar me shkrim po them se e mbani shpesh në gishta!!</p><p>për herë të parë e kam parë në shkrimet e &quot;rani&quot;(shpresoj të mos gaboj)që e mbante të gjatë,kurse të shkurtër e mban raimondi më duket!ka dhe shumë të tjerë që e përdorin!</p><p>o daja i cenit&nbsp;çodo të thotë kjo fjalë &quot;lol&quot;??</p>

Submitted by Daj Ceni (not verified) on

<p>anticensure, LOL jane iniciale te shprehjes anglisht &quot;Laughing Out Loudly&quot; qe pak a shume dmth qesh me ze te larte, ose qesh fort ose dicka te ngjashme. Eshte nje nga shkurtimet qe perdoret ne komunikimin neper chat-room ose kur njerzit kembejne mesazhe ne celulare (texting).</p><p>Shnet anticensure....</p>

Submitted by anticensurë (not verified) on

<p>flm</p><p>njeriu mëson gjithnjë e më shumë,kur pyet!!</p><p>shnet paç</p>

Submitted by Paul Tedeschini (not verified) on

<p>Te lumte BUNKER, qe e gjete kete deshmì rreth dyftyrshit komunist Ismail Kadarè.</p>

Submitted by Hithri (not verified) on

<p>Po perktheje o bunker, mos u bej trim si ismaili, se nuk dine te gjithe frengjisht!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!</p>

Submitted by RP (not verified) on

<p>I.K.duhet ta marre(jo t&#39;ia japin)çmimin Nobel sepse keshtu Shqiperia do hyje automatikisht ne Evrope,pa kushte fare,rrezik dhe pa shqiptare brenda.Qeveria do gezohet shume e do rrise rrogat sa ua do qejfi punonjesve,po ashtu do gezohen pronaret e pallateve dhe do themelojne njeqind universitete private.Per te gjithe shqiptaret do serviret buke falas per nje vit dhe kafenete do aplikojne formulen 1+1,njera me leke e tjetra falas.Natyrisht shqiptaret do pijne kafen e dyte,te paren e paguan Evropa,siç ka bere nga halli keto 400-500 vjet me Afriken,Azine dhe Ameriken Latine.I.K.-se do i dhurohet nje hidrocentral me digen mbushur me uje mbi nivelin e sigurise per te vaditur Shkodren ne rast nevoje e panevoje dhe presidenti Nish-tulla do i jape te gjitha urdherat e medaljet me Skenderbej,Zogolle dhe Lek Pleper,gjersa medaljet dhe urdherat te peshojne me shume se I.K.dhe te vije nje vinç per ta spostuar nga presidenca.</p><p>P.S.Ka rrezik qe po fitoi I.K.Nobelin,ne shqipot do hapemi aq shume sa mund te nisim luften e trete boterore.N&#39;a takon,se nuk i thone pak.Ndersa po fitoi I.K.me gjithe mend(dhe ia uroj perzemersisht)lutem te dhuroje ndonje shume te vogel nga mallopi(1 milion eu)per te lyer ndonje shkolle,se ben sevap.</p>

Submitted by anticensurë (not verified) on

<p><strong>RP</strong></p><p>kishe të drejtë për meron!!</p><p>u bënë 5 shkrime që nuk i boton!</p><p>kuptohet janë kritika për atë që ai mbështet!!si duket opozitarizmi i meros ishte vetëm për qeverinë e shkuar!!të ardhmen e ka në mbrojtje!!shpresojmë që&nbsp; të mbetet tek mediet opozitare e jo tek ato pro pushtet!!</p><p>të shpresojmë se është e tmerrshme të fillosh e të komnetosh tek 55sa!!do të jetë për të vënë kujen!!&nbsp;</p>

Submitted by RP (not verified) on

<p>anticensure,e vertete per M.B.,por ka merita ne keto dy-tre vjet.Kur hyra tek TemA ishin pak,tani ka aq shume sa Meron do ta perkedhelin reklamuesit,por si i thone,Shqiperia eshte vend malor,ku pas çdo te perpjete ka tatepjete e serish avazi.Megjithate me replikove diku,por une nuk jam full time ne komente se kam pune.Me pelqen te lexuarit dhe debati,gjasme jap ndonje mendje,por jemi te gabueshem te gjithe,eshte normale.Mua me duket e arsyeshme qe per çdo forum te kem nick tjeter,qe te mos bezdis si vaji ne lakra,por aq,tre,ose rralle kater dhe asnjehere ne dy forume i njejti koment.Me kujtohet nje patrioti jot qe vinte nick-un dhe emrin bashke qe e keshilloja ti futej politikes,se kishte tamam brum demagogjik,do jete mekat sikur te mos kete gjetur ndonje cep tek Rilindja,se Edi eshte i gjate dhe sakaq te ulet ti fshije kepucet vete do gjendet gjithmone ndonje shkurtabiq t&#39;a mundi ne kohe.Dikur une mendoja qe I.K.(meqe jemi ketu)duhej te mos ikte,se vendi pat nevoje,etj,por tani mendoj se Parisi ia vlen gjithmone t&#39;a jetosh,siç e ka thene Hemingway,&quot;Parisi eshte nje feste mobile&quot;.Ne kohen kur luanet jane duke shqyer nje gazele,ka pak kohe per art,megjithese sot largesia eshte anulluar nga mjetet e informacionit.Por I.K ka interesa dhe e mbajti mire me Berishen,me Edin e ka grure;shiko kur Edi t&#39;a propozoje per president,se Edi i ka merak fasadat,si ata qe e duan buken te bukur ne vitrine,pavaresisht se nuk dine te bejne brumin.Duhet ta pranojme qe I.K.ka lindur me kemishe,biles me kemishe te kuqe(dyfish me fat),sadoqe une,po te kisha nje vote do t&#39;ia jepja Paulo Coelho-s,po te kisha dy,tjetren do ia jepja I.K.Here tjeter,pershendetje</p>

Submitted by anticensurë (not verified) on

<p>patriot timi mos është ai që deshte të blinte vota me projekte??më kujtohet propozimi tënd por jo pseudonimi tënd!!dhe unë kam punë për të bërë,nuk është e ndërtuar si tëndja,kam shpesh kohë të lirë deri sa të mbarojë procesi.</p><p>parimi tim për pseudonimin është i ndryshëm!!një pseudonim për kokë!!ndryshe nuk ke si e vlerson tjetrin!!ne jemi të gjithë pothuajse anonim,po të kemi dhe shumë emra të ndryshëm anonimiteti këthehet në rrëmujë!!rrëmujë deri në tallje!!</p><p>sa për paulo coelho,nuk jemi të të njëjtit mendim!!një shoku tim mbiemrin ja bën kohones,është tmerrësisht i palexueshëm!një shok më dhe një libërth të tij me një titull &quot;luftëtari i dritës&quot; në mos gaboj,deshte mendimin tim për të!!nuk munda të shkoj në gjysëm të tij,nuk e di a i kishte 30 faqe të tëra!!e gjitha ishte shkatërrim kohones!!</p><p>molin nuk e duroj dot për karrakterin e tij,por sa për shkrim i heq kapelen!!nqs dhe unë si ti do të kisha mundësinë e dhënjes së çmimit,do tia jepja molit,kohones asnjëherë!!por për fat të keq ai çmim nuk jepet vetëm për shkrimin,ai jepet për të mirat që i ka sjellë njerzimit!!këtë moli se ka bërë!!ndoshta si e thotë kjo shkrimtare që &quot;duhet të ishte armike e tij&quot;për periudhën e fundit të tij!!kritikën për &quot;parajsën e sotme&quot;,zhgënjimin e sotëm!!për vete nuk e lexoj më!!e kam bojkotuar që kur e kuptova që tallte byçën me tanët!!</p>

Submitted by reformer (not verified) on

<p>dimensionet kulturale te Ismailit jane paksa mbinjerzore. te gjithe ata qe mundohen ta masin nga ana politike, ideologjike ose madje edhe si nje fenomen perifik-ekzotik i nje bote te dores se dyte do te gabojne gjithmone.</p><p>ne panteonin e letersise nuk ka vende te dores se dyte, sepse kultura eshte nje fenomen global dhe mund te jesh i madh edhe pse ke lindur ne Gjirokaster, ne kundershtim me dike tjeter qe ka lindur ne New York ose ne Paris, por qe nuk e kane bekuar muzat.</p>

Submitted by Paul Tedeschini (not verified) on

<p>Dhjeraman o laraman jane treguar shume shqiptar qyshe mbas vdekjes se Gjergj Kastriotit/Skenderbeut e kendej. Keshtu nuk ka ma sensibilitet per te denuar laramanet, sepse laramanet i kemi me shumice ne mes nesh tash 600 vjet. Ha,ha,ha.</p><p><strong>Laramanlliku eshte bere norme morale nder shqiptar.</strong></p>

Submitted by anticensurë (not verified) on

<p>ti o pulë hyn tek normalja,laraman!kuptohet laraman në drejtimin tënd!ti bën pjesë tek laramanët e krishterë!!nuk do askënd tjetër,pavarsisht se ka të njëjtin gjak me ty!!ti pranon të jesh i njëjtë me filipinasin,angolezin,indiosin bile dhe me sërbë e gërk vetëm me shqiptarin që ka besim tjetër jo!!sa për ateist as që bëhet fjalë!!</p>

Submitted by Paul Tedeschini (not verified) on

<p>Laraman?! Natyrisht ish te krishter, ish katolik dhe ish ortodoks te cilet e perzjene gjakun e tyre me truq e gjithfare afroaziatikesh. Ha,ha,ha.</p>

Submitted by Myrteza (not verified) on

<p>&quot;Skenderbeu eshte turk.Buzuku eshte derr katolik,Frasherllinjte jane po turq,te tjeret jane spiuna,tradhtare,sherbetore&nbsp; .....&quot; po kush jane patriotet dhe vlerat e ketij kombi:Paul Tedeschini,Gjoni,Bunkeri,anticensura dhe ca te tjere?</p><p>Ngelet duke vjell vrerr per te gjithe!</p><p>&nbsp;</p><p>&nbsp;</p>

Submitted by Paul Tedeschini (not verified) on

<p>Jo orè Myrteza! Trathtare jane ata katolik dhe ato ortodoks qe kaluen ne krahun e pushtuesit turk-osman dhe bashkepunuen me turkun dhe shtypen vllezrit e tyre katolik dhe ortodoks shqiptar.&nbsp;<strong><span style="font-size: 1.2em; line-height: 1.7em;">A e ke te qarte tani?</span></strong></p>

Submitted by anticensurë (not verified) on

<p>pule,</p><p>po ata që u bashkuan me nazifashistët,çar i qu ti me lale???</p><p>apo nuk të punon disku për atë periudh!?</p><p>dhe të tutë ishin në krah të italo gjermonve,kundër shqipove që luftonin kundër tyre!?apo këtu sprish punë,ata shqipo ishin kamunista???</p><p>si mendon or mëndje pulë!!??</p>

Submitted by anticensurë (not verified) on

<p>myrto,</p><p>unë i dua njerzit ashtu si janë.duke lënë jashtë të tjerët deri tek naimi po flas për molin!</p><p>moli nuk është as më i mirë as më i keq se gjithë ne të tjerët!!në pamje të parë.është thjeshtë njeri me të mirat dhe të këqijat e tij!!normalisht nga të këqijat më të mëdha tek njeriu është gënjeshtra!moli&nbsp; shkret e ke me bollëk,bile me tepricë!!disa herë e kam thënë,po të jetë për përdorimin e gjuhës së shkruar është i pa arritshëm,të paktën deri më sot nga shkrimtarët tanë,sa për karrakterin është në kallkandollap,në temperatura minus!!nuk ka marrë asnjë herë guximin të kërkoj falje,gjithnjë ka gjetur një gënjeshtër të re,si është skuqur faqja fare!!</p><p>sa për ne të tjerët dua të të them se njerzit,përfshi dhe veten duhet ta parqesim me të mirat dhe të këqiat!!është e pa mundur që njeriu të jetë i pastër ose pa cene!!mohimi i të metave dhe trumbetimi i të mirave është një mungesë karrakteri!!mungesë objektive vlersimi!!</p><p>skënderbeut i vlersojmë legjendën e tij,vetë ai si gjergj ishte një njeri i asaj kohe dhe ai jo i lindur nga zoti!buzuku po ashtu,e vlersojmë për atë që bëri dhe jo për njeriun privat o fetar!!ka pasur e do të ketë shumë të tillë,por ishte ai që shkroi &quot;mesharin&quot;!naimin e vlerësojmë për ndihmesën që dha në rilindjen shqiptare.e kështu me rradhë kristoforidh e pashko vasën!!</p><p>sa për tedeskinin nuk ke ç&#39;flet!ai do të ishte i lumtur në një botë të krishterë!të gjithë të tjerët duhen konvertuar,po s&#39;qe e mundur konvertimi,mjaftohet dhe me skllavërimin e tyre,shumë shumë i do të vdekur të gjithë!!i shkreti është i lumtur në batakun e tij.</p>

Submitted by Rrushit Bilbil ... (not verified) on

<p>Per te gjithe ata komentues qe mundohen te denigrojne figuren e I.Kadare,</p><p>sa per fillim nuk me lidh as gje me Kadarene dhe ate e njoh vetem nga veprat. Por ajo qe me shtyn te komentoje eshte se ka pasur ne periudhen socialiste dhe vazhdon edhe sot nje tendence per t&#39;a defiguruar me c&#39;do lloj argumenti madje duke i hyre deri tek breket e tija apo te gruas tij. I vetmi argument qe qendron formalisht eshte se ai ka shkrojtur per regjimin socialist ose e thene me sakte diktaturen. Them formalisht se as nje kundershtar politik i te gjithe profesioneve dhe per me teper shkrimtaret nuk i kane mbijetuar diktaturave te cdo kohe. Ju kujtoj se ajo e jona ishte nga me te egrat e hitorise e te gjithe kombeve.&nbsp;</p><p>Madje po t&#39;i hedhesh nje sy biografive te gjenive qe ka nxjerre kjo bote do te shikosh se ata pa perjashtim i kane &quot;sherbyer&quot; rgjimeve perkatese. Dhe shembuj ka plot; Francisko Goja tere jeten e tij u perpoq te behej piktor i oborit te mbretit dhe ia harriti ketij qellimi, as nje nuk e di se cili ishte ky mbret!; Bethoven tere jeten e kaloj i vetem pa miq e shoke mbasi ishte mizantrop sa edhe gruaja e ndau; Vangog i semure ,bashkejetonte me nje prostitute qe kishte nje tufe femije pa ja ditur atesine ,preu veshin e tij, vdiq i helmuar nga tubetat e ngjyrave etj,etj.</p><p>Te gjitha veset e gjenive mbeten nje kulture paratheniesh per ndonje studjues ndersa veprat e &nbsp;tyre njihen pothuaj nga te gjithe dhe ato jane te pavdekshme</p><p>Ju, kundershtaret e Kadarese kerkoni qe ai te luftonte hapur kunder nje rregjimi diktatorial dhe te azgjesohej nga ai.</p><p>Ne kete rast ne do te kishim nje hero me shume dhe nje gjeni me pak.</p><p>Une te gjithe juve ju shtroj nje pyetje: &nbsp;Perse ju apo ndonje nga te afermit tuaj nuk u veteflijua dhe me qene nuk ishit te zote te linit vepra dhe sot do te ishit heroj!?</p>

Add new comment

Plain text

  • No HTML tags allowed.
  • Web page addresses and e-mail addresses turn into links automatically.
  • Lines and paragraphs break automatically.