vjosa

Lumenjtë mund të duken si një zgjidhje e pastër dhe e lehtë për Shqipërinë dhe vendet e tjera të uritura për energji. Por djalli fshihet në detaje. Kështu e nis shkrimin  www.outsideonline.com duke iu referuar ndwrtimit tw disa digave pwr hidrocentaralet qw parashikohet tw ngrihen mbi lumin Vjosë.

Pas 20 vitesh qeveria rikthen ndërtimin mbi lumin Vjosë të hidrocentralit të Kalivaçit. Vepra është menduar të ketë një kapacitet prej 110 megavat orë dhe do të kushtojë 125 milion euro.

Bashkimi i dy firmave “Ayen Enerji” dhe “Fusha” , fituese të tenderit, duhet të përfundojnë brenda 30 muajsh ndërtimin e HEC-it. Qeveria shqipatre prishi përpara 6 muajsh kontratën me kompaninë Hidro srl, e cila zotëronte aksionet e shoqërisë Kalivaçi Green Energy, në pronësi të Françesko Beketit dhe rihapi garën për dhënien me koncesion për 35 vjet të hidrocentralit. 

Ka disa vite që qeveria e Tiranës planifikon të ndërtojë 27 hidrocentrale mbi lumin Vjosë dhe degët e tij, nga të cilat dy tanimë kanë filluar. Për ndalimin e projekteve të ndërtimit në këtë zonë madje qeverisë në Tiranë i është bërë thirrje më 2015 përmes një rezolute edhe nga Parlamenti Europian. Ky sinjal erdhi në një kohë kur shoqatat ekologjiste europiane, ato shqiptare e grupe të shoqërisë civile, personalitete të kulturës dhe artit në Shqipëri dhe banorë nga rajonet, ku kalon lumi Vjosa filluan të kërkojnë me këmbëngulje që ai të shpallet Park Kombëtar.

Ndërtimi i hidrocentralit në Poçem shihet nga shkencëtarët gjermanë dhe ata austriakë si kërcënimi më i madh për shkatërrimin e biodiversitit të rrallë natyror që shtrihet përgjatë lugines së lumit Vjosë. Gazeta greke "To Vima" ka ndjekur nga afër ekspeditën e një grupi shkencëtarësh të Agjencisë Mjedisore Riverwatch në Vjenë dhe EcoAlbania në Tiranë.

Qeveria ka humbur betejën e parë ligjore që prish planet e saj për ndërtime hidrocentralesh mbi lumin Vjosë.Gjykata Administrative vendosi  ndalimin e punimeve për hidrocentralin e Poçemit, duke u dhënë të drejtë banorëve që protestuan. Hideocentrali i Poçemit është i dyti që ndërtohet mbi lumin Vjosë pas atij të Kalivaçit. 
Në korrik, kur qeveria shpalli shpërblimin me bonus të dy shoqërive turke, hasi në kundërshtimin e disa shoqatave të ambientalistëve, që kërkojnë pezullimin e planeve për ndërtim hidrocentralesh në këtë zonë.

Ambientalistët vijojnë të këmbëngulin për mosndërtimin e hidrocentralit të Poçemit mbi Vjosë. Rreth 30 shkencëtarë nga universitetet më të njohura evropiane nga Vjena, Gjermania, Sllovenia, së bashku me kolegë nga Shqipëria janë rikthyer për të vijuar studimet mbi lumin Vjosa dhe kanë vetëm një rekomandim.

Rreziku i shkatërrimit të lumit Vjosa përmes projektit të Poçemit është sjellë në qendër të vëmendjes së Parlamentit dhe Komisionit Europian gjatë konferencs të  organizuar nga zëvendëspresidentja e grupimit të gjelbër të Parlamentit Europian, Ulrike Lunaçek me titull “Lumenjtë e Ballkanit, një trashëgimi natyrore europiane në rrezik .

Shqipëria, një vend ku 70% e territorit është mal, dhe ajo që ngelet është kodra, tokë e rrëshqitur, tokë nën erozion. Ajo që mbetet është tokë urbane. Në total, vendit tonë i  ngelet 10%  tokë buke, gjysma e së cilës po gllabërohet nga biznesomania e HEC-eve. Në këtë vorbull është futur HEC-i i Poçemit, që para se të prodhojë energji, do të nxjerrë nga faqja e dhèut, dhèun historik të trevës Kut, Çorrush, etj.

“Pa bujë dhe pa krenari, në një cep të faqes së vet të internetit, Ministria e Energjisë dhe Industrisë shpalli rezultatin e tenderit për hidrocentralin e Poçemit, një nga koncesionet më të mëdha të dhëna në sektorin e energjisë elektrike përgjatë viteve të fundit.

Në mledhjen e djeshme të Parlamentit Europian, grupi i të gjelbërve kërkoi mbështetjen për amendamentin lidhur me hidrocentralin në Parkun e Vjosës. Eurodeputeti, Igor Soltes, tha se edhe pse bëhet fjalë për një projekt të energjisë së gjelbër ai nuk mund të cënojë standardet mjedisore.
« Ka një amendament për mbrojtjen e standarteve mjedisore në lumin Vjosa. Eshtë amendamenti 134 dhe ne duam mbështetjen kolegevë për këtë. Ne e mbështesim energjinë e gjelbër, por jo me çdo çmim"- deklaroi eurodeputeti.