spanja

Herën e fundit që qesh takuar me një zyrtar spanjoll në Madrid ishte me ministrin e atëhershëm të Jashtëm, Moratinos. Ky ishte takimi i dytë me të dhe vinte pothuajse një vit pas atij të parit, kur Kosova përgatitej ta shpallte pavarësinë. Tash, me Kosovë të pavarur, biseda nuk ishte më në suazat e “çka do të ndodhë nëse (apo kur) Kosova e shpall pavarësinë” (me të gjitha spekulimet për ikjen masive të popullatës serbe pas valëve të dhunës, e të ngjashme), por në suazat e veprimeve të mëtejme: si do t’ia bënte Spanja me këtë realitet të ri që nuk deshi ta njihte fillimisht.

Qeveria e majtë e Spanjës kanjoftuar se do të zhvendosë eshtrat e ish-Diktatorit Francisco Franco nga mauzoleumi shtetëor në periferi të Madridit. Është një vendim që është shtyrë disa herë, por kësaj radhe Madridi zyrtar ka dhënë si datë konkrete 10 qershorin 2019.

Franco do të zhvarroset dhe do të hiqet nga vendprehja në Luginën e të Rënëve për t’u rivarrosur pranë varrit të së shoqes, Carmen Polo në varrin familjar në Mingorrubio El Pardo që ndodhet në një varrezë shtetërore.

Në një artikull të publikuar në portalin e qeverisë spanjolle, moncloa.com(https://www.moncloa.com/espana-reconocimiento-kosovo/) paralajmërohen zhvillime diplomatike që duket se nxisin një marrëveshje mes Serbisë dhe Kosovës, që nga ana e saj kushtëzon zhvillime të tjera në planin ndërkombëtar.

Spanja duhet të hedhë pas krahëve të shkuarën nën diktatorin Franko. Kështu shprehet shkrimtari katalanas, Eduardo Mendoza, në një intervistë për “Avvenire” në Itali. “Ne jemi një popull që nuk reflekton”, thotë ai duke iu referuar debateve që hapen herë pas here për luftën civile dhe eshtrat e diktatorit spanjoll.

Mendoza ndodhet në Mantova për të prezantuar në Festivalin e Letërsisë romanin e tij “Qyteti pezull – Madrit 1936”, me të cilin ka fituar çmimin prestigjioz “Planeta 2010”.

 Katalonja dhe Kosova. Spanja duket se po sillet njësoj si Rusia, kur për një problem të vetin të brendshëm sjell në vëmendje një precedent ndërkombëtar, të zgjidhur në mënyra dhe kushte të tjera. Qëndrimi i Spanjës favorizohet edhe nga paaftësia e plotë e BE-së për t’iu përgjigjur sfidës katalonjase, ndërkohë që në kontekstin e një debati, çështja ngjan më e qartë për t’u trajtuar.

 Shpallje e pavarësisë nga njëra anë, heqje autonomie nga ana tjetër. Situata në Spanjë është thuajse absurde dhe komplikohet nga lëvizjet reciproke të Barcelonës dhe Madridit zyrtar. Ndonëse ngjan një zhvillim për shkak të  inercisë, pavarësia e Katalonjës ka gjeneruar një pikë tensioni në një vend të stabilizuar të Bashkimit Europian që i përmbahet qëndrimit se “Spanja mbetet i ventmi interlokutor i yni”. Çka do të thotë se deri më tani pavarësia e Katalonjës nuk do të njihet nga Brukseli. Por kjo mund të mos jetë përfundimtare.

Shpërbërjen e parlamentit katalanas dhe zgjedhje të parakohshme më 21 dhjetor  shpalli kryeministri i Spanjës, Mariano Rajoy pas vendimit të Katalonjës për të shpallur pavarësinë.

"Vendosa të njoftoj zgjedhjet e parakohshme dhe të lira. Është thelbësore që qytetarët e Katalonjës të rifitojnë zërin e tyre për t'u kthyer përsëri në një shtet demokratik.

Parlamenti i Katalonjës shpalli pavarësinë e rajonit autonom nga pjesa tjetër e Spanjës, ndërsa qeveria qendrore në Madrid u përgjigj me aktivizimin e nenit 155 i cili pezullon kompetencat e rajonit.

Propozimi i pavarësisë, i paraqitur nga partitë separatiste u miratua me 70 vota pro, 10 kundër.

Katalonja votoi në masën 90% pro shkëputjes nga Spanja dhe pavarësimit të saj. Ndonëse Madridi zyrtar nuk e njeh referendumin, gjatë të cilit mbetën të plagosur rreth 840 persona dhe ku dhuna policore ishte prezente, katalonjasit shpresojnë se pavarësia është afët. Lideri i tyre, Carles Puigdemont citohet të jetë shprehur se vota e njerëzve përcakton rrugën drejt pavarësimit të plotë. Sipas tij 90% e 42.3% të zgjedhësve që morën pjesë u shprehën pro.

Katalonja zhvilloi sot referendumin për pavarësinë. Kërkesa për pavarësi e një komuniteti është çështje shumë komplekse, ku ngërthehen faktorë historikë, socialë, politikë, ekonomikë, humanë, racorë dhe fetarë. Pavarësimi pra është një kërkesë e brendshme që nuk mund të arsyetohet me përfitimet e një sistemi politik. Nga kjo pikëpamje, zgjidhja që sot Spanja demokratike i jep krizës së saj të brendshme, është miope dhe priret të acarojë situatën edhe kështu të ndezur.