sipri

Centralët bërthamorë të shekullit të 20-të ishin, në pjesën më të madhe, bisha të mëdha. Ndërtimi i tyre kërkoi disa miliarda dollarë dhe u desh një fuqi punëtore të konsiderueshme, e trajnuar mirë për t'i bërë të funksiononin. Për më tepër, me një prodhim energjie prej rreth 1000 MWe për reaktor që ishte norma, ata kërkonin një rrjet të gjerë elektrik, të aftë për të konsumuar në mënyrë rutinore sasitë e mëdha të energjisë që prodhonin. Këto karakteristika kanë bërë që centrale të mëdha bërthamore të ndërtoheshin pothuajse ekskluzivisht në vendet e industrializuara.

Lufta në Ukrainë ka katalizuar rivalitetin e njohur mes fuqive të mëdha në një antagonizëm karakteristik për Luftën e Ftohtë. 

Instituti i Stokholmit për Kërkimin mbi Paqen ka paralajmëruar se bota po hyn në një fazë të re të riarmatimit bërthamor. 

Ka shenja të qarta se reduktimi që ka karakterizuar arsenalet bërthamore globale që nga fundi i Luftës së Ftohtë ka përfunduar

Njerëzimi po hyn në një fazë të re rreziku. Instituti i Stokholmit për Kërkimin e Paqes, ka publikuar këto ditë një raport që qysh tani është bërë i shumëcituar. Klima, pandemia, lufta, uria, katër faktorë që kombinojnë dhe ushqejnë njëri-tjetrin në një botë që është në prag të shpalljes zyrtarisht si vend i pasigurtë.

Kapaciteti ushtarak bërthamor sot në botë përllogaritet në 13 400 armë. Një raport i Institutit të Stokholmit për Paqen raporton situatën e tanishme në botë në përhapjen e armëve bërthamore mes fuqive që i disponojnë ato.

Janë nëntë vendet që kanë armë të tilla: SHBA, Rusia, Britania e Madhe, Franca, Kina, India, Pakistani, Izraeli dhe Korea e Veriut. 

Shtetet e Bashkuara të Amerikës mbeten eksportuesi kryesor i armëve në botë. Ky fakt raportohet nga SIPRI-Instituti i Stokholmit për Paqen, sipas të cilit në krye të listë qëndrojnë edhe Rusia, Franca, Gjermania dhe Kina.