mosha

Qelizat plaken bashkë me ne, duke akumuluar dëmet që pësojnë me kalimin e kohës. Por ajo që mbetet mister është se pse pasardhësit tanë nuk i trashëgojnë këto ndryshime.

“Kur lind, ti nuk trashëgon moshën e prindërve. Për disa arsye, e nis nga zero”, thotë Yukiko Yamashita, biolog në MIT.  

Kur presidenti i ardhshëm i SHBA të betohet në 20 janar 2021, ai do të jetë personi më i vjetër që ka bërë betimin në atë zyrë. Donald Trump, nëse rizgjidhet, do të jetë 74 vjeç; nëse zgjidhet Joe Biden, ai do të jetë 78 vjeç. (Rekordi i mëparshëm është vendosur në 1985, kur Ronald Reagan e mori mandatin e tij të dytë tre javë para se të mbushte 74 vjeç).

BBC-ja raporton se ministrja e Shëndetësisë në Britaninë e Madhe, Nadine Dorries, ka rezultuar pozitive me koronavirus dhe i është nënshtruar procedurës së vetëizolimit. Ajo bëhet kështu e para anëtare e Parlamentit britanik që preket nga virusi që po përhapet me shpejtësi në mbarë botën. 

Pak ditë më parë edhe kreu i Partisë Demokratike në Itali deklaroi se ishte pozitiv, pa lënë mënjanë rastet e konstatuara në Iran. 

Supozohet se gjasat e vdekjes së njeriut rriten vazhdimisht me kalimin e viteve. Pra, një njeri në moshën 90 vjeç, ka më shumë gjasa të vdesë se sa një 40-vjeçar. Por sipas një kërkimi të ri shkencor, nëse njeriu mund të arrijë 105 vjeç, atëherë shansi i vdekjes mbetet i njëjtë edhe sikur ai të jetë 110 vjeç. 

Një peshkaqen që besohet të jetë një nga qeniet e gjalla më të vjetra në botë është zbuluar nga peshkatarët në Atlantikun e Veriut. Peshkaqeni femër i Groenlandës me gjatësi 5.5 metra e gjatë vlerësohet se është 512 vjeç. Një ekip shkencëtarësh, i cili ka ndërmarrë studimin e jetëgjatësisë së kësaj kafshe përmes teknologjisë së karbonit ka analizuar sytë e 28 peshkaqenëve të tillë, të cilët japin informata më të besueshme për moshën e tyre.

Gazeta “Shekulli” sjell në vëmendje disa ndryshime që rrjedhin nga ligji në fuqi për personat që dalin në pension në vitin 2018. Sipas një shkrimi me autor Neritan Gjergon, në vitin që vjen pëson rritje si mosha e daljes në pension, ashtu edhe kohëzgjatja e viteve të siguruara. 

Jupiteri është planeti më i vjetër i sistemit tonë diellor. Një grup kërkuesish nga Laërence Livermore National Laboratory dhe Universiteti i Münster në Gjermani kanë studiuar izoitopet e tungstenit dhe molibdenit në hekurin e meteoriteve duke ardhur në përfundimin se meteorët janë krijuar nga dy mjegullnaja të ndryshme që bashkëekzistonin veçmas në një kohë nga 1 milionë deri në 3-4 milionë vjet pas formimit të sistemit diellor.

Në shtator të vitit 2015, kërkuesit në Afrikën e Jugut njoftuan zbulimin e një lloji të ri brenda hominidëve, që u quajt Homo Naledi(http://www.respublica.al/2015/09/10/zbulim-i-madh-n%C3%AB-afrik%C3%ABn-e...). Zbulimi u cilësua shumë i rëndësishëm, nisur nga fakti se hominidi në fjalë përbënte një hallkë të re në skemën njerëzore që ka populluar planetin.

Gillo Dorfles, kritik i njohur arti në Itali, 106 vjeç i jep një intervistë gazetës së njohur “Corriere della Sera”. Më shumë sesa për punimet e tij, intervista ndalet te përvoja e një jetë kaq të gjatë, te pleqëria, ndjesia e ikjes së kohës, te brengat, aspekte kaq ekzistenciale dhe thelbësore në jetën e një njeriu. Më poshtë intervista me disa shkurtime:

Ka një mënyrë për t’u plakur siç duhet?

Nuk e kam gjetur akoma.

Si ndjeheni me 106 vitet tuaja?

Jam i detyruar t’i mbaj.

Para viteve ’90 Shqipëria kishte një moshë mesatare shumë të re, 27 vjeç duke qënë në këtë mënyrë dhe popullsia me moshë mesatare më të re në Evropë. Por vit pas viti ajo ka ndryshuar, për të ardhur në 2015 me 8 vjet rritje. Plakja e popullsisë është një fenomen shqetësues në pjesën më të madhe të botës.