genetika

Etruskët janë një entitet i historisë që ka mbetur në errësirën e enigmës që qarkon origjinën e tyre si popull, si gjuhë dhe si qytetërim. Etruskët ishin fqinjë të romakëve në gadishullin italik, u dhanë atyre shumëçka nga qytetërimi i vet, por është dokumentuar se gjuha e tyre, ende e padeshifruar plotësisht, nuk i përkiste grupit të gjuhëve indo-europiane. Kjo mospërputhje prish rendin e rindërtimit historik ku gjuha pajtohet me qytetërimin. Mirëpo në rastin e etruskëve enigma do të vijojë të mbetet lëndë e parë.

Një studim i gjerë mbi AND-në e banorëve të periudhës minoike dhe asaj mikenase, respektivisht në Kretë dhe në gadishullin grek, hedh dritë mbi origjinën e përbashkët të këtyre dy popujve, që ishin themelues të dy qytetërimeve të periudhës neolitike. 

Për Ballkanin thuhet se është një rajon me trazime të mëdha popullsish e për pasojë teorizimet për autoktoni dhe vijimësi genetike përherë vihen në dyshim. Mirëpo nuk ka rajon tjetër në histori që të ketë shërbyer si portë migratore për njerëzimin për mijëra vjet si Kaukazi. Arkeologjia ka dokumentuar ndryshime të mëdha kulturore në këtë rajon që përbëhet ndër të tjera nga Gjerogjia, Armenia dhe Azerbajxhani. Kakuazi është nyja që lidh Azinë me Europën, aty kanë kaluar të gjithë popujt që nga prehistoria e deri në shekujt e parë të erës së re. Prej aty cekën edhe mongolët dhe turqit.

Një artikull i publikuar disa ditë më parë në “European Journal of Human Genetics” jep një përgjigje polemizues ndaj disa qëndrimeve dhe konkluzioneve të Jacob Fallmerayer, historian gjerman iu shekullit të 19-të, sipas tyë cilit grekët e Peleoponezit janë zhdukur në mesjetë nga sllavët. Studimi mban titullin: “Genetika e popullsive të Peleoponezit dhe teoria e zhdukjes së grekëve peleoponezas” dhe është realizuar nga 14 autorë me në krye George Stamatoyannopoulos nga University of Washington.

Njeriu modern e ka origjinën nga Afrika, dhe nisi të përhapej në botë rreth 60 mijë vijë më parë. Teksa hyri në Azi dhe Europë, ai u takua me grupe të tjerë njerëzish antikë, që ishin vendosur në këto rajone, sikurse Neandertalët. Janë të shumta provat që dëshmojnë se këto grupe njerëzish herë pas here kan kryer marrëdhënie sekusuale mes tyre. Kjo lidhje pre-historike ka lënë gjurmë të vazhdueshme në sistemin tonë gjenetik.

Studimet e ADN-së hedhin dritë mbi një fakt që i jep siguri shkencore gjenealogjisë së homo spaiensit. Duke pranuar se paraardhësit tanë të parë kanë origjinuar nga Afrika dhe se para tyre Neandertali dhe njeriu Denisovian kishin nisur eksplorimin e botës, të parët homo spaines që e bënë këtë janë ata që sot i quajmë si Aborigjenët e Australisë. Të cilët kanë besuar gjithnjë se janë shoqëria më e vjetër në botë që vijon ekzistencën, çka tani ua konfirmon edhe shkenca.