erdogan

Pas ngjarjeve të 15 korrikut në Turqi nga shumë analistë, gazetarë dhe njerëz të politikës u ngritën dyshime për grushtin e shtetit dhe u përforcua bindja se tentativa ishte një skenar i organizuar nga vetë Erdogan. Një ushtarak mund ta lexojë situatën më në detaje nisur nga dinamika e ngjarjeve. Por edhe në këtë rast pikëpyetjet mbeten të shumta. Ish-atashehu ushtarak në Republikën e Turqisë në vitet 1993-2001 Hajro Limaj thotë për gazetën Shekulli se edhe pse ka Kaluar një javë nga minipuçi ushtarak në Turqi dhe shumë gjëra janë në errësirë, të paqartësuara.

Grushti i shtetit në Turqi po ravijëzohet qartë si sebepi i shkatërrimit final të asaj që mund të quhej shpresa e një demokracie në këtë vend. Ndonëse janë çështje që i përkasin autoriteteve turke, legjitime si të tilla, disa akte të fundit, shoqëruar me deklaratat e presidentit Reçep Tayyip Erdogan, kanë krijuar jo pak pështjellim.

“Stalini” brenda Erdoganit tashmë është zgjidhur nga zinxhirët. 

Presidenti turk, Reccep Tayyip Erodgan ka deklaruar në një intervistë për “Al Jazeera” se dy pilotët që rrëzuan avionin ushtarak rus, pak muaj më parë, mund të kenë lidhje me grushtin e shtetit. Ata po mbahen të arrestuar dhe po pyeten për lidhje me gulenistët. Sipas Erdogan pas lëvzjes së Gulen ka edhe shtete të tjera, apo edhe “një tjetë rmendje superiore”, çka lë shumë vend për diksutime. I pyetur për lirinë e shtyptit, ai tha se nuk beson se liria e shtypit duhet përdorur si armë.

Grushti i Shtetit në Turqi ka prodhuar pasoja reale edhe në politikën e jashtme të Ankarasë. Vetëm tri ditë pas përpjekjes për të ndryshuar pushtetin me dhunë, presidenti turk, Reçep Tayyip Erdogan, ka ndërmarrë hapin e parë që dëshmon zhvendosjen e politikës turke në raport me një krizë serioze si ajo e Sirisë. Agjencia ruse e lajmeve, “Sputnik” raporton se të hënën, Erdogan ka zhvilluar një bisedë telefonike me presidentin iranian, Hasan Rouhani, i cili nga ana e vet “ka vlerësuar pjekurinë e popullit turk që dëshmoi se taktikat dorës së fortë nuk kanë vend në rajonin tonë”.

Faqja online “tesheshi.com” raporton sot për një letër që ka mbërritur në adresë të Ministrisë së Brendshme nga Turqia. “Një letër zyrtare nga Ankaraja për depërtimin e gylenistëve në struktura të fshehta financiare shoqërore dhe politike në Shqipëri, ka mbërritur edhe në Tiranë, një ditë pas grushtit-shtetit ushtarak në Turqi.

Rexhep Tajip Erdogan nuk i mbajti lotët në funeralin e mikut të tij, Erol Ollçak, i cili u vra së bashku me djalin e tij gjatë tentativës për grusht shteti. Kreu i shtetit turk, i cili konsiderohet i përmbajtur në shfaqjet publike dhe nuk ka treguar se mund të humbasë kontrollin e ndjenjave të tij  shpërtheu në lot, teksa mbajti fjalimin në një xhami në anën aziatike të Stambollit.

Çfarë ndodh në Turqi është e rëndësishme. Ajo bën pjesë në G20-ën, në një pjesë të ndjeshme të botës dhe është në kufi me Irakun, Iranin dhe Sirinë. Turqia është një aset për aleatët e saj në NATO kur bëhet fjalë për të luajtur rol kyç në rajon. Mund të përbëjë përgjegjësi për ata, kur problemet e saj, si tensionet me popullatën kurde i kapërcejnë  kufijtë  e saj gjeografikë. Kështu ajo mund të kthehet në një lak në qafën e botës kur i duhet të vendosë, siç bëri ditën e premte, për të dëmtuar veten.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë reaguar pas insinuatave të ministrit turk të Punës, se pas grushtit të dështuar të shtetit, qëndron Washingtoni. Sekretari amerikan i Shtetit, John Kerry, i cilësoi këto insinuata si false dhe të dëmshme për marrëdhëniet mes dy vendeve. Por ndoshta një krizë diplomatike mes dy vendeve është duke u aktualizuar, pas deklaratave të zyrtarëve turq, se kush mbështet Fetyllah Gulenin, është në luftë me Turqinë. Ky i fundit është rezident në ShBA prej 15 vitesh dhe së fundmi kërkohet nga Ankaraja zyrtare si përgjegjës për grushtin e shtetit.

Erdogan mbeti në pushtet pas përpjekjes për ta rrëzuar me armë, por tani nis edhe faza më delikate e kthimit të Turqisë në normalitet. Pasi siç po duket dhe siç edhe presidenti turk paralajmëroi, pastrimi nga “tradhëtarët” do të jetë masiv. Autoritetet turke nuk kanë dhënë ende një version zyrtar për skemën e veprimit të organizatorëve të grushtit të shtetit, emrat e tyre, hierarkinë e organizimit etj.. Thjesht është bërë e qartë se ushtria do të sapstrohet nga një fraksion rebel. Dhe me ushtrinë Erdogan shtrin shumë pushtetin e tij. Por nuk është vetëm kjo.