antikiteti

Iluminizmi kreditohet për shumë arritje, përfshirë edhe për rishikimin radikal të marrëdhënies së njëriut me religjionin. Është thënë se ateizmi zë fill me këtë periudhë duke i atribuuar njerëzimit fenë si “detyrim historik”, në çdo manifestim të saj, si botëkupim të vetëm për shpjegimin e botës, përpara kësaj periudhe. Mirëpo një autor, Tim Whitmarsh, i universitetit të Cambridge, mendon se ateizmi i ka rrënjët në antikitet, në Greqinë e Lashtë, ku dokumentphen shfaqjet e tij të para. Dhe kemi të bëjmë me një Greqi politeiste, pra me liri për të zgjedhur një perëndi.

Rituali Farmakos(pharmakos) ishte një lloj festivali apo ceremoniali, ku grekët e vjetër sakrifikonin më të shëmtuarit. Zakoni zuri vend sidomos gjatë periudhës së asaj që njihet si murtaja, për të cilin flasin shkrimet e vjetra të grekëve, gjatë shekujve 8-5 p.e.s. Çdo qytet zgjidhte më të deformuarit, të shëmtuarit dhe i likujdonte, dëbonte nga qyteti, apo edhe i hidhte nga ndonjë lartësi për t’i vrarë. Besimi me të cilin motivohej ky zakon që flet për prirjet eugjenike te grekët e vjetër ishte se bota e nëndheshme popullhej nga demonë, shpirtra që personifikonin frikën e njerëzve.

Ndoshta keni qenë në Muzeun Kombëtar, aty ku ruhen disa nga pasuritë e krijuara apo gjetura në hapësirën tonë. "Pasuri të një kombi", i quan Muzeu Kombëtar edhe gjetjet antike. Po përcjellim disa prej tyre me përshkrimin e bërë nga MK me shpresën se japin kënaqësi, por edhe janë të dobishme për njohjen e shumëkujt.