Borxhi publik, siç thotë Berisha, në nivelin 57% të PBB-së, apo në tavanin ligjor 60%?

Berisha ka disa ditë që mburret se borxhi publik ka zbritur në nivelin 57% të Produktit të Brendshëm Bruto (PBB), dhe shton se këtë të dhënë e ka marrë nga publikime të institucioneve ndërkombëtare. Le ta zhbirilojmë pak sesi është e vërteta.

Ministria e Financave raportoi në fund të tremujorit të parë se borxhi publik ishte në nivelin 56,89% të PBB-së. Kjo shifër është marrë nga institucione të ndryshme ndërkombëtare dhe është raportuar e rrumbullakosur në nivelin 57%. Berisha tani i referohet ndërkombëtarëve, për ta bërë sa më të besueshme shifrën e vet.

Po si e ka llogaritur origjinalisht Ministria e Financave nivelin e borxhit? Po t’i referohemi buletinit të saj fiskal ( http://www.minfin.gov.al/minfin/pub/buletini_3_m_2012_3409_1.pdf ), shohim se totali i borxhit publik në fund të tremujorit të parë ishte 788,272 milion lekë. Që të mbërrinte te 56.89-përqindëshi i publikuar, duket se Ministria e Financave, totalin e borxhit e ka pjestuar me PBB që ajo ka parashikuar se do të realizohet në vitin 2012 (1,385 miliardë lekë; http://www.minfin.gov.al/minfin/pub/ekonomia_ne_fokus_prill_2012_3507_1.pdf ).

Por parashikimi i Ministrisë së Financave ka të trupëzuar në të një rritje reale të PBB-së prej 4.3%, ose një rritje nominale prej 5.4%. Ndërkohë, INSTATI-i raportoi se në tremujorin e parë, PBB-ja jo vetëm që nuk u rrit, por u tkurr me 0.2% krahasuar me vitin e vjetshëm. Ndërsa Ministria e Financave ka raportuar se ecuria e të ardhurave tatimore deri në fund të majit nuk ka qenë aspak e mirë.

Kështu, gjatë periudhës prill-maj të ardhurat tatimore (tatime, akciza, taksa doganore e pronësie, sigurime shoqërore etj.) ishin vetëm 49.2 miliard lekë, po aq sa ishin edhe një vit më parë. Pra një rritje 0%.  (http://www.minfin.gov.al/minfin/Treguesit_Fiskal_sipas_Buxhetit_te_Konsoliduar_59_1.php ) Dhe ky është një sinjal që na tregon se edhe në tremujorin e dytë, ndryshe nga ç’ka parashikuar në mënyrë optimiste Ministria e Financave, nuk do të jetë realizuar ndonjë rritje e PBB-së.

Në këto kushte, totali i borxhit publik duhet pjestuar me nivelin e realizuar të PBB-së, e jo me atë që parashikonte në mënyrë optimiste Ministria e Financave se do të realizohej. Duke mbledhur PBB-në e 4 tremujorëve të fundit të raportuar nga INSTAT-i (Prill 2011 – Mars 2012), rezulton një PBB-vjetore prej 1,314 miliardë lekë (jo 1,385 miliardë, siç ka parashikuar në mënyrë optimiste Ministria e Financave) Dhe duke i konsideruar të mirëqena shifrat e INSTAT-it, i bie që niveli i borxhit publik të jetë 60% e PBB-së dhe jo 57%, siç thotë Berisha.

Sipas legjislacionit shqiptar, tavani ligjor për borxhin publik është 60% e PBB-së. Ndërsa sipas FMN-së dhe Bankës Botërore, borxhi publik shqiptar duhet të jetë në intervalin 40%-50%.