E djathta me dilema fashiste

E djathta në përgjithësi nuk ka dilema. Fitimi është qëllimi, restoja tjetër është në funksion të tij. Shumë zero në rradhë janë fitorja, the best është demokracia. Për të mbajtur në nivel ideologjik situatën dhe për t’i dhënë pamjen e të pranueshmes, janë shpikur situata sterile. Demokracia e të djathtëve shërbehet në termat e tolerancës e të edukimit të një brezi që nuk nxjerr zë, ndërkohë që sharjet nga gojët e tyre të shkolluara diku ku paguhet shumë për arsimin, janë të papranueshme. Ushqimi, megjithëse prej kohësh i modifikuar, duhet të jetë i besueshëm sipas tabelave që provojnë se është DOC, me origjinë të kontrolluar nga zotërinj që nuk përgjigjen për modifikimin. Në pamje të parë duket se me këtë model gjithçka shkon mirë. E pakundërshtueshme. Sidomos kur je në avantazh se i vendos vetë rregullat e lojës.

Nga ana tjetër, duke krijuar këto standarde, i ndryshmi, ai që duhet të përshtatet me modelin e ri të bashkëjetesës multikulturore, gjendet përballë sulmit të të djathtës ekstreme evropiane. Ai është i ndryshëm dhe kësisoj duhet të kthehet pas në kulturën e vet. Ky personazh i pasjellshëm, është detyrimisht prodhues i kulturës së neveritshme që duhet denoncuar dhe në kundërshtim me bindjen civile për tolerancë. Forca e lëvizjeve fashiste që po perceptohet si keqkuptim i mirësisë fillestare nga evropianët, qëndron në çuarjen me hap të sigurtë drejt “vetëmbrojtjes” civile ndaj kulturave jo civile. Forcat e ekstremit të djathtë, duke dalë të parat nga rutina dhe steriliteti i Evropës që lufton për vlera në kundërshtim me veten, i kthen ato automatikisht në opozitën e vërtetë dhe të vetme. Do të tolerohet vetëm i huaji që është si ne: I krishterë, me zërin në kufijtë e pëshpëritjes dhe në pranimin e vlerave për të cilën vetëm disa janë dakord. Ky klasifikim ka lënë jashtë preferencës myslimanët. Kjo, edhe kur ata janë të ngjashëm dhe konkurojnë me pjesën tjetër, të integruar dhe të “zbutur” me kohë e me vakt. E djathta në botë ka ngelur në dilemën e tolerancës fetare që çon në ngjyrosje të sistemit me ideologjinë e mirëqenies audiovizive, si dhe të qasjes më agresive në emër të vetëmbrojtjes. Edhe kjo ideologji e djathtë, e eksperimentuar me sukses në mes-shekullin e XX.

…

Në Tiranë, debati si shpesh herë është skizofrenik. E djathta shqiptare, e përfaqësuar nga politikanët e saj, mbrojti me zjarr ndërtimin e një xhamie, si dhe të një pallati 13 katësh, në një zonë të paracaktuar si të mbrojtur për arsye kulturore. Pallati me shumë kate, mbrohej i justifikuar nga toleranca dhe barazia fetare. Prishja e planit për ndërtimin e tij u pa si sakrilegj që do të çonte besimtarët myslimanë drejt faljes në rrugë të madhe. Debati zgjati mjaftueshëm. Pati akuza të lidhura me historinë e diktaturës, ku vendet e kultit ishin të nëpërkëmbura.

Po me të njëjtën lehtësi u trajtua dhe një foto e Edi Ramës ulur këmbëkryq në një sofër me kryeministrin turk Erdogan.

Para disa kohësh po ky kryeministër, i ngjashëm në sjellje me të tjerë kryeministra në aksionin politik, dukej më shumë se i pranueshëm, kur, në emër të demokracisë si model i adaptuar me ndonjë modifikim, shtypi me dhunë e zjarr mijëra protestues. Nuk pati asnjë dilemë për parkun apo për studentët që masakroheshin në ditët me diell apo netët me hënë. Gazetat e djathta u rreshtuan të parat në stisjen e argumentave për ngopjen e publikut me fjalë demokratike si “Shteti i të drejtës”, apo “e drejta e shtetit për t’u bërë ballë kundërshtuesve”. Tek dhuna ishim të ngjashëm. Të ngjashëm në fakt jemi dhe tek sofrat, që për hir të vërtetës janë shumë më të pranueshme se sa tavolinat e luksit, edhe kjo e keqkuptuar si kulturë evropiane aktuale. Ai luks që shqiptarët kanë në mendjet e tyre është karakteristik i viteve 1800. Po ky sigurisht është debat tjetër. Aty ku askush nuk na e sulmon dot bakllavanë.

Sofra dhe pecetat i dhanë shansin të djathtës që të marrë në mbrojtje shqiptarët. Në lojë u futën ndjesitë historike, momentet emocionale dhe kultura e ndikimit. Askush nuk shpjegoi se kjo tendencë për të gjykuar kulturat tradicionale është modeli tipik i fashizmit në rilindje. Një shqiptar mund të ndihet i rrezikuar nga modeli turk i mbrojtjes së interesave ekonomike të elitave të djathta, por kurrsesi i trembur dhe i kompleksuar nga ushqimi, muzika, ngjyrat dhe bota shpirtërore që tregohen pas tyre. Sjellja nuk është idiote, sjellja është kriminale. Në emër të votave dhe përfitimeve direkte, krijohet përshtypja se disa tradita janë më fisnike, ndërkohë që disa të tjera janë të frikshme. Po në këtë debat të ri duket se do përqëndrohemi tek etiketimi ndoshta i sinqertë e ndoshta i keqkuptuar, për të humbur në rreshta rrezikun e vërtetë të idelogjisë që krijohet prej mëditjes.

Po a është idiot gazetari që shpik sulme bedenash patriotike dhe mbron me penë të qetë vrasjet e njerëzve? Jo, është bashkëpunëtor në çdo akt që mbron në emër të rrogës. Ta quash idiot, është përfundimisht takt i tepruar.

Klan nr. 843