Gafë diplomatike në Londër

Në mungesë të një reagimi apo prononcimi nga pala angleze apo të ndonjë njoftimi nga zyra e Kamerunit, që faktikisht nuk gjendet në faqen online të Downing Street No 10, siç kishte për shembull për bisedën telefonike të Kryeministrit britanik me Presidentin iranian, Rouhani, në po të njëjtën mbrëmje që takoi Ramën, po i besoj versionit shqiptar të takimit, dhe po e quaj të suksesshëm takimin dhe s’kam arsye të dyshoj.

Vetë fakti që Kameruni e takoi Ramën në zyrën e tij, i pari Kryeministër shqiptar në mos gaboj, pas ‘92-shit, është shenjë e predispozicionit pozitiv dhe e dëshirës britanike për të qenë pranë Shqipërisë, por edhe e vlerësimit për Ramën, pa pikën më të vogël të dyshimit.

Besoj, të gjithë do duhet të mbajnë mend foton nga takimi zyrtar me Kryeministrin britanik, ku në palën shqiptare, ka një mungesë të rëndësishme; pikërisht prania e ambasadorit shqiptar në Londër.

Cilësorët e parë që më vijnë në mend janë; e pafalshme, joserioze dhe e paprecedent në protokollin diplomatik.

Në bazë të rregullave dhe protokollit diplomatik, ambasadorët janë fuqiplotë, pasi përfaqësojnë, Presidentin e Republikës, Kryeministrin, anëtarët e kabinetit, dhe siç është sanksionuar edhe së fundi, me të drejtë, edhe institucionin e kryeopozitarit.

Ambasadori i Shqipërisë në Britani të Madhe është Mal Berisha, diplomat karriere, i akredituar në disa shtete dhe institucione ndërkombëtare, padyshim një njeri shumë i afërt i ish-kryeministrit Berisha dhe pa mëdyshje, i afërt politikisht me të.

Kjo është një e vërtetë po aq e madhe, sa fakti që ai është zyrtarisht përfaqësuesi zyrtar i shtetit shqiptar në këtë vend, ku unë jetoj.

Nëse do të gjykojmë si partiak dhe në majë të gjuhës do na vijë mendimi se “është njeri i Berishës, dhe mirë ia ka bërë Rama që e ka shpërfillur”, druaj se është shprehje e palatueshmërisë demokratike dhe militantizmit kokëtrashë, që s’i hyn në punë as dreqit.

Në parantezë, personalisht, edhe pse kam bindje të kundërta politike me ambasadorin tonë në Londër, kjo nuk më ka penguar assesi, as mua e as atë, të kemi relata korrekte njerëzore dhe profesionale.

E vlerësoj, jo si njeri i Berishës, me të cilin kam pasur një kalvar të tërë problemesh personale, për shkak të angazhimit tim profesional, por e vlerësoj ambasadorin, siç besoj shumica e komunitetit shqiptar në Britani, si njërin nga diplomatët më rezultativë dhe më të suksesshëm të Shqipërisë në Londër.

Qoftë për përvojën diplomatike, qoftë edhe për lidhjet me të gjitha krahët e politikës ose njerëzve me influencë në shoqërinë britanike, të lidhur në një mënyrë a në një tjetër me Shqipërinë dhe Kosovën, aq më tepër kur dihet se eksponentë të së djathtës britanike, kanë qenë shumë herë më të lidhur me fatet e Shqipërisë sesa ata të majtë, historikisht. Për më tepër që janë edhe më të angazhuarit për çështjen shqiptare në tërësi.

Dhe Mal Berisha ka qenë jashtëzakonisht aktiv dhe ka bërë shumë për Shqipërinë dhe komunitetin shqiptar në Britani, ku një nga rezultatet e punës së tij, ka qenë shërimi sadopak i sëmundjes së vjetër të përçarjes së këtij komuniteti, pa harruar edhe vendosjen e bustit të Skënderbeut në Londër, ndër të tjera.

Ajo që ndodhi me vizitën e Kryeministrit Rama, ishte se ambasadori shqiptar, përfaqësuesi më i lartë i shtetit i akredituar pranë Mbretërisë, mungoi në protokollin e vizitës së Kryeministrit të ri.

Padyshim, që Mal Berisha nuk është i parapëlqyeri politik i Ramës, ose siç thonë anglezët ai nuk është “his cup of tea”.

Normale fare, dhe Rama nëse dëshiron, le të bëjë gjithë demarshet zyrtare te Presidenti që ta shkarkojë dhe zëvendësojë, edhe pse Presidenti për arsye të njohura nuk do ta pranojë, ose nuk e ka pranuar.

Por këtu po flasim për seriozitetin e shtetit shqiptar, në një vizitë të rëndësishme të kreut të ekzekutivit në një vend si Londra.

Pavarësisht nga preferencat politike, ambasadori është njeriu që ka atunë të kontaktojë dhe koordinojë gjithë punët e shtetit në relacion me vendin, ku është akredituar dhe ka paraqitur letrat kredenciale.

Është e pafalshme që ambasadori shqiptar në Londër i fillon dhe i mbaron puna si kryediplomat në marrjen e Kryeministrit nga aeroporti i Gatwick-ut, deri në hotelin, ku u akomodua delegacioni qeveritar, dhe kaq!

Është e pafalshme kur në takimin në BERZH, ambasadori i Shqipërisë nuk është pjesë e delegacionit, por i ftuar nga banka!

Është e pafalshme kur në takimin me drejtorin për Ballkanin dhe Zgjerimin në Forin Ofis, njeriu me të cilin merret rregullisht një ambasador si ai i Shqipërisë, apo Maqedonisë, etj., mungon në takimin me Kryeministrin e vendit të tij!

Edhe Sali Berisha, me sa më kujtohet, njeriu për të cilin personalisht, kam konsideratën më të ulët politike, kur ka shkuar në Nju Jork, edhe pse ka gjetur njeriun e Fatos Nanos si ambasador në OKB, Fehrit Hoxhën në mos gaboj, por sërish e ka pasur në krahun e djathtë në daljet politike dhe zyrtare.

Imagjinoni për një moment, sikur Kryeministri britanik Dejvid Kamerun, të vijë në Shqipëri, do Zoti, dhe në takimet zyrtare të mos ketë në krah ambasadorin britanik në Tiranë, apo kur ish-presidenti Bush të mos kishte kur vizitoi Shqipërinë, ambasadorin amerikan në Tiranë.

Kjo është e pakonceptueshme. Me siguri, që edhe Komisioni parlamentar për Politikën e Jashtme do të duhet ta ngrejë këtë çështje si çështje principialiteti dhe në kuadër të llogaridhënies institucionale.

Për të shmangur një gafë të tillë diplomatike, gjatë ditëve të vizitës së Ramës në Londër, më mirë do ishte të thirrej ambasadori në Tiranë për konsultim për një arsye banale, që të kishte formalisht një justifikim disi më të pranueshëm, edhe pse jo fort bindës, të mospranisë zyrtare të përfaqësuesit të shtetit tënd në vendin që e viziton. Do të ishte gjysma e së keqes, dhe shumë më mirë se ajo që ndodhi. Fundja, do të ishte më diplomatike.

Një shtet serioz mbahet dhe vlerësohet si i tillë, nëse di të jetë serioz në burokracinë shtetërore, në shërbimin sekret dhe në protokoll.

Në këtë të fundit, jam i bindur se Shqipëria çaloi keqaz në Londër, gjatë vizitës së Kryeministrit Rama. Nëse as formalisht nuk respektojmë veten, është e guximshme dhe iluzore të presim si shtet, që të na respektojnë të tjerët, të cilët dinë të konstatojnë, por edhe të nënqeshin.

Shqip