Cili është "hoxhisti" në rastin e Zogut?

Një vendim i tillë i Komitetit Shtetëror apo qeverisë, nuk mund të merrej pa miratimin e publikut në rastin e Ahmet Zogut. Por ky vendim është jo vetëm pa mandat popullor, por edhe pa mbështetje në faktet historike. Nostalgjinë për Zogun, nënën apo familjen e tij kushdo mund ta kultivojë në çdo kohë privatisht.

Pak muaj na ndajnë nga festimi i 100 vjetorit të Pavarësisë. Komiteti Shtetëror ka marrë vendimet përkatëse; sa keq që midis të tjerash, këtë Komitet së bashku me Kryeministrin e dëgjojmë të flasë, ndër të tjera, për një monument të Zogut dhe mauzoleun e “nënës mbretëreshë”!  Ky konsiderim për monumentet e sipër përmendur, në të vërtetë vendos në dritë paqartësitë e metodologjisë historike që ekzistojnë tek ne, por jo vetëm kaq.

Unë si studiuese i lejoj vetes ta kundërshtojë në mënyrë absolute gërshetimin e Festës së Pavarësisë me ngritjen e monumenteve Zogu / nëna mbretëreshë. Janë dy persona të cilër nuk kanë asnjë lidhje me Pavarësinë. Ahmet Zogu më 1912 ishte 17 vjeç dhe “nëna mbretëreshë” nuk njihej si e tillë nga askush në ato vite. Është absurde që askush nuk na ka shpjeguar deri më sot ç’lidhje ka ngritja e monumenteve për Zogun dhe mauzoleu i nënës së tij me festimin e 100-vjetorit të Pavarësisë?

Bëhet në kuadër të "nderimit në përgjithësi" të figurave të historisë"? Por ka një logjikë të dokumentuar historike, dhe sipas saj, Zogu nuk është një person që e nderon Shqipërinë. Ka fakte që tringëllojnë keq në veshët e kujtdo historiani të vëmendshëm. Nuk po zgjatem me rolin e tij në histori: me limit, sipas kushteve që lejon një artikull, tërheq vëmendjen tek kundërshtimi i ngritjes së monumenteve që përmenda pak më sipër.

Së pari, populli shqiptar a i dëshiron monumentet në fjalë? Së dyti, cilat janë dokumentet e reja që rehabilitojnë figurën e Zogut dhe familjes së tij në historinë e vendit? Kjo është e patolerueshme dhe unë nuk gjej fjalë të shpreh zhgënjimin personal. Shqipëria ka urgjenca të vërteta në aspektin kulturor. Komiteti dhe qeveria duhet ta kishin pritur 100 vjetorin e Pavarësisë me restaurime, me rimëkëmbje të objekteve kulturore që janë në gjendje të mjeruar.

Disa thonë që “mauzoleun e nënës së Zogut shteti e prishi, shteti duhet ta ribëjë”. Ç’është ky absurditet? Shteti shqiptar nuk ka asnjë detyrim historik ndaj Zogut apo familjes së tij. Përkundrazi.

Dhe së fundi, vetëshpallja e Zogut mbret është një argument i dokumentuar historik. As dje dhe as sot asnjë shumicë shqiptare nuk ka votuar për monarki dhe për familje mbretërore. Etërit tanë nuk kanë votuar asnjë mbret. Për këtë arsye themelore dhe kushtëzuese Shqipëria dhe populli shqiptar nuk ka sot “nënë mbretëreshë”, por ka ish-nëna mbretëreshë, sikurse ka dhe ishmbret dhe ish-princ; kjo është historia e saktë, e qartë dhe objektive.

Një ndërgjegje historike e shëndetshme kombëtare nuk duhet as ta pranojë propagandën e ulët dhe boshe që vazhdojmë të dëgjojmë këto ditë. As Zogu, as ndonjë pjesëtar i familjes së tij nuk ka akoma arsye historike që të meritojnë nderim kombëtar. Edhe pse z. kryeministër quan “hoxhistë” këdo që e kundërshton në këtë pikë, kujtoj gjerësisht që të tillë janë pikërisht ata që vendosin pa pyetur popullin, që tregojnë mungesë respekti për të dhe për historinë e tij. Dhe do trajtohen nga ndërgjegjja e shoqërisë, nga historia dhe historianët njëjtë me rastin e sipërcituar.