Relacioni i projektligjit mbi TVSH-në.

Draft Projekt-Ligji “Për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar” është hartuar në kuadër të Projektit IPA 2007 (Mars 2010-Maj 2012) “Mbështetje për Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve” të Shqipërisë për përafrimin e legjislacionit vendas me Acquis Communitaire, të financuar dhe mbështetur nga Zyra Komisionit të Bashkimit Europian, Tiranë, në përputhje me kontratën e binjakëzimit Al/2007/IB/FI/01, në zbatim të komponentit 1, Harmonizimi i legjislacionit.

Me propozimin e këtij projektligji të ri “Për Tatimin mbi vlerën e shtuar” synohet harmonizimi i ligjit dhe përputhshmëria e tij me dispozitat e Direktivës së Këshillit 2006/112 datë 28.11.2006, “Për Sistemin e përbashkët të TVSH-së”, të konsoliduar.

2. Statusi i projektaktit në rendin ligjor

Ky projektligj propozohet në bazë të nenit 78 të Kushtetutës.

3. Objektivat e propozimit:

Objektivi i Përgjithshëm i hartimit të këtij ligji të ri “Për Tatimin mbi vlerën e shtuar“ është që të sigurojë përputhshmërinë e rregullave të aplikimit të tatimit mbi vlerën e shtuar në Shqipëri me vendet anëtare të BE-së, me qëllim mos shtrembërimin e kushteve të konkurrencës dhe mos pengimin e qarkullimit të lirë të mallrave dhe të shërbimeve duke eliminuar sa është e mundur faktorët të cilët mund të shtrembërojnë këto kushte jo vetëm në rrafshin kombëtar, por për t’i paraprirë edhe atij komunitar.

Bazuar në:
Në nenin 70 të Marrëveshjes ëe Stabilizim Associmit, brenda fazës së parë të përcaktuar në nenin 6 të kësaj marrëveshje, Shqipëria ka aderimin e përafrimit të legjislacionit në fushën e taksave indirekte, konkretisht Tatimit mbi vlerën e shtuar me acquis në këtë fushë.

Në nenin 98 “Tatimet të MSA” është qartësisht i përcaktuar detyrimi se “Bashkëpunimi do të marrë parasysh në mënyrën e duhur fushat prioritare që lidhen me acquis e Komunitetit në fushën e tatimeve dhe të luftës kundër konkurrencës së dëmshme të tatimeve”.

Në rekomandimet e Progres Raporteve të vitit 2010, 2011 dhe 2012, në seksionin e Tregut të Brendshëm” struktura e Komisionit Europian kanë evidentuar detyrimin e Shqipërisë për përafrim të legjislacionit në fushën e taksave me acquis në këtë fushë.

Me qëllim përmbushjen e detyrimeve të parashikuara për Shqipërinë në Marrevshjen e Stabilizm Associmit është hartuar ky ligji i ri i TSVH-së në përpuhje me acquis në këtë fushë.

Miratimi i këtij projektligji nuk do të shoqërohet me ndryshimin e ligjeve të tjera në fushën fiskale.
Ky projektligji do të shfuqizojë ligjin ekzistues për tatimin mbi vlerën e shtuar dhe akteve nënligjore të dala në zbatim të tij.

Institucioni që do të zbatojë këtë ligj është Ministria e Financave dhe Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, ndërsa Drejtoria e Përgjithshme e Doganave është përgjegjëse për të vlerësuar, ngarkuar, kërkuar dhe mbledhur TVSH-në në importe, eksporte dhe në lidhje me regjimet e tjera doganore sipas këtij ligji.

- Përshkrimi i hapave të ndërmarrë:

a) Projekt Ligji është konceptuar dhe strukturuar në përputhje me strukturën e Direktivës 2006/112/EC datë 28.11.2006 të Këshillit Europian të konsoliduar me ndryshimet apo shtesat e bëra me Direktiva të mëpasshme të Këshillit të Europës.
Konkretisht :
Direktiva 2006 / 112 / CE e Këshillit, datë 28 nëntor 2006, mbi sistemin e përbashkët të tatimit mbi vlerën e shtuar, FLZ nr. 347, datë 11 / 12 / 2006, faqe 0001 – 0118, Celex No. 32006L0112
Amenduar nga:
►M1 Direktiva e Këshillit 2006/138/EC of 19 Dhjetor 2006 Gazeta Zyrtare No L 384, pg 92, datë 29.12.2006, Celex No 32006L0138

►M2 Direktiva e Këshillit 2007/75/EC of 20 Dhjetor 2007 Gazeta Zyrtare No L 346, pg 13, datë 29.12.2007, Celex No 32007L0075

►M3 Direktiva e Këshillit 2008/8/EC of 12 Shkurt 2008 Gazeta Zyrtare No L 44, pg 11, datë 20.02.2008, Celex No 32008L0008

►M4 Direktiva e Këshillit 2008/117/EC of 16 Dhjetor 2008 Gazeta Zyrtare No L 14, pg 7, datë 20.01.2009, Celex No 32008L0117

►M5 Direktiva e Këshillit 2009/47/EC of 5 Maj 2009 Gazeta Zyrtare No L 116, pg 18, datë 09.05.2009, Celex No 32009L0047

►M6 Direktiva e Këshillit 2009/69/EC of 25 Qershor 2009 Gazeta Zyrtare No L 175, pg 12, datë 04.07.2009, Celex No 32009L0069

►M7 Direktiva e Këshillit 2009/162/EU of 22 Dhjetor 2009 Gazeta Zyrtare No L 10, pg 14, datë 15.01.2010, Celex No 32009L0162

►M8 Direktiva e Këshillit 2010/23/EU of 16 Mars 2010 Gazeta Zyrtare No L 72, pg 1, datë 20.03.2010, Celex No 32010L0023

►M9 Direktiva e Këshillit 2010/45/EU of 13 Korrik 2010 Gazeta Zyrtare No L 189, pg 1, datë 22.07.2010, Celex No 32010L0045

►M10 Direktiva e Këshillit 2010/88/EU of 7 Dhjetor 2010 Gazeta Zyrtare No L 326, pg 1, datë 10.12.2010, Celex No 32010L0088
Korrektuar nga :
►C1 Corrigendum, OJ L 335, 20.12.2007, p. 60 (2006/112/EC) 2006L0112 — EN — 01.01.2011 — 011.002
Direktiva 2006/79/CE e Këshillit, datë 5 tetor 2006, mbi përjashtimet nga tatimi fiskal të zbatueshme në importimin e mallrave objekt dërgimesh të vogla me karakter jo tregtar me prejardhje nga vendet e treta (versioni i kodifikuar) (Gazeta Zyrtare, Ligj nr.286 datë 17.10.2006, faqe 15).

Rregullorja (CE) n. 1798/2003 e Këshillit, datë 7 tetor 2003, lidhur me kooperimin administrativ në fushën e tatimit mbi vlerën e shtuar (Gazeta Zyrtare, Ligj nr.264 datë 15.10.2003, faqe 1). Rregullore e modifikuar së fundi nga Rregullorja nr. 885/2004 (Gazeta Zyrtare, Ligj nr.168 datë 1.5.2004, faqe 1).

Direktiva e Këshillit 2008/9/EC of 12 February 2008 “Për rregullat e detajuara të rimbursimit të tvsh-së, sipas Direktivës 2006/112/EC, për një person të tatueshëm jo të themeluar në shtetin anëtar të rimbursimit, por të themeluar në një tjetër shtet anëtar, 20.2.2008 EN Official Journal of the European Union L 44/23, Celex No 32008L0009.

Direktiva e 13 e Këshillit 86/560/EEC e 17 nëntorit 1986 “Mbi harmonizimin e ligjeve të vendeve anëtare për tatimin mbi qarkullimin – rregullimet për rimbursimin e TVSH-së për një person të tatueshem jo të themeluar në territorin e komunitetit, OJ L 326, 21.11.1986, p. 40–41, Celex No 31986L0560.

b) Përkthimi
Pjesë e projektit të IPA 2007 ka qënë përkthimi në gjuhën Shqipe të Direktivave të cilat janë përafruar në këtë projektligji. Bashkëlidhur lutemi gjeni një kopje të tyre.

c) Mbështetja dhe bashkëpunimi me ekspertizën e huaj
Projekt ligji është hartuar me asistencën e BE-së në kuadër të Projektit IPA 2007 në zbatim të komponentit 1, Harmonizimi i legjislacionit për Tatimet – nënkomponenti TVSH, në bashkëpunim të ngushtë dhe të shkëlqyer me ekspertë të Administratës Tatimore Franceze.
-Shkalla e synuar e përputhshmërisë me acquis

Ky projektligj është pjesërisht i përputhshëm me acquis “Për Tatimin mbi Vlerën e shtuar”, përafrim i cili ka qënë qëllimi i këtij projektligji dhe do të realizohet plotësisht me aderimin e Shqipërisë në BE. Për më tepër, lutemi referojuni Tabelës së Përputhshëmrisë, bashkangjitur.

- Arsyet për përputhshmëri të pjesshme.
Në këtë projektligj nuk është bërë përputhshmëri e plotë me:

a) Nenin 132DE 2006/112 CE “Përjashtimi i disa veprimtarive me interes publik””, (referuar nenit 51 të këtij projektligji)

Në këtë nen janë përfshirë të gjitha përjashtimet dhe kufizimet për to të parashikuara në nenin 132 të Direktivës. Përpos këtij transpozimi, në këtë nen janë shtuar disa përjashtime të cilat reflektojnë politikën e qeverisë në sektorë të përcaktuar. Konkretisht:

1. Në këtë nen është shtuar përjashtimi nga TVSH-ja, në interes të përgjithshëm, të barnave.
Arsyeja kryesore e mbajtjes së këtij përjashtimi është ofrimi i barnave me një çmim më të ulët te pacienti.
Sipas Direktivës barnat trajtohen me normë të reduktuar TVSH-je.

2. Përjashtimi nga tvsh-ja i furnizimit të mallrave dhe shërbimeve nga OJF që ushtrojnë aktivitet në interes publik është i kushtëzuar nga çmimi i ofrimit të këtyre mallrave dhe shërbimeve, i cili duhet të jetë më i ulët se 50%. Direktiva nuk e parashikon këtë kushtëzim.

b) Nuk është bërë përputhshmëri e plotë me nenin 135 DE 2006/112 CE “Përjashtimi i disa veprimtarive të tjera”. (Neni 53 Përjashtimi i disa veprimtarive të tjera” të projektligjit)

Përputhshmëria është jo e plotë për arsye se në këtë nen janë mbajtur disa përjashtime të cilat janë në ligjin ekzistues të TVSH-së, dhe më konkretisht:
a. Furnizimi i shërbimeve të shtypshkronjave për gazetat, furnizimi i gazetave, i revistave dhe i librave të çdo lloji.
Mbajtja e këtij përjashtimi bëhet në funksion të politikës së qeverisë për promovimin e kulturës së librit. Në ligjin ekzistues në këtë pikë kanë qënë të përjashtuara edhe reklamat, të cilat nuk janë në përputhje me Direktivën dhe në këtë nen është hequr ky përjashtim.
b. Furnizimi falas, si ndihmë për situatat e përcaktuara, sipas ligjit Nr. 8756 datë 26.03.2001 “Për emergjencat civile”
Sipas ekpertëve francezë, ky lloj furnizmi nuk është i tatueshëm për efekt të tvsh-je, por për arsye të eleminimit të keqinterpretimeve nga administrata tatimore, është lënë i përjashtuar.
c. Furnizimi i kartave të identitetit për shtetasit.
Arsyeja e vetme për mbajtjen e përjashtimit nga tvsh-ja të kartave të identitetit lidhet me ruajtjen e politikës sociale, të ofrimit të kartave të identitetit me çmim 20% më të ulët tek qytetari.
c) Nuk është bërë përputhshmëri e plotë me Nenin 143 DE 2006/112 CE (Neni 56 Përjashtime të veçanta në import)

Në këtë nen janë transpozuar të gjitha përjashtimet e veçanta në import të përcaktura në Direktivën e BE, me përjashtim të pikës (l) të nenit 143 për përjashtimin në import të energjisë dhe gazit. Përpos kësaj, në këtë nen, janë shtuar disa përjashtime të ligjit ekzistues të TVSH-së, në të cilat reflektohen politikat e qeverisë për stimuj fiskal në sektorë të ndryshëm të ekonomisë. Konkretisht:
d) Janë mbajtuar përjashtimet nga tvsh të makinerive dhe pajisjeve sipas ligjit aktual në fuqi (neni 26 g-gj-h-i), megjithëse DE nuk ka përjashtime të tilla.
e) Është mbajtur skema e shtyrjes së tvsh-së së makinerive dhe pajisjeve;
f) Importimi i mjeteve, të cilat ndihmojnë në integrimin në jetë të invalidëve paraplegjikë dhe tetraplegjikë, përfshirë këtu dhe autovetura të përshtatura për përdorim prej tyre.

d) Nuk është bërë përputhshmëri e plotë me nenin 176 të Direktivës (referuar nenit 74 të projektligjit)

Sipas nenit 176 të Direktivës, rregullat dhe kufizimet përcaktohen me kusht që të përjashtohen nga e drejta e zbritjes shpenzimet që nuk kanë një karakter ngushtësisht profesional, si shpenzime luksi, të argëtimit apo të përfaqësimit. Kufizime të cilat na përputhen edhe me përcaktimet e ligjit aktual. Kjo shtesë bëhet për të kufizuar të drejtën e kreditimit për shërbimet për jashtë sipas nenit 25/9 të ligjit aktual, por nuk është në përputhje me direktivën.

Përputhshmëria e plotë e neneve të mësipërme do të bëhet me anëtarësimin e Shqipërisë në Bashkimin Europian.

4. Tabela e përputhshmërisë.
Bashkëlidhur këtij projektligji është Tabela “ Tabela e Përputhshmërisë”

 
STRUKTURA DHE PËRMBAJTJA E PROJEKT- LIGJIT TË RI “PËR TVSH-NË”.

Ky draft ligj është strukturuar në 12 kapituj, të cilët janë ndarë në seksione dhe këto të fundit janë ndarë në nënseksione. Pra ligji përbëhet nga 12 kapituj, 31 seksione dhe 4 nënseksione, të cilat në total përbëjnë 155 nene, pa përfshirë kapitullin e fundit i cili ka të bëjë me dispozitat kalimtare dhe të fundit, kapitull i cili do të hartohet përpara se ky ligj të hyjë në fuqi, për të përcaktuar rregullimet kalimtare nga ligji i vjetër në ligjin e ri, për dispozitat të cilat pësojnë ndryshime.
Në këtë draft-ligj nuk janë përfshireë dispozitat për territorialitetin dhe transaksionet intrakomunitare të mallrave dhe shërbimeve, pasi është hartuar një ligj i cili synon përputhshmërinë me Direktivën edhe për aktualitetin.

Konkretisht Ligji i ri “Për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar” është strukturuar si më poshtë:

KAPITULLI I OBJEKTI DHE FUSHA E ZBATIMIT………………………………….

KAPITULLI II PERSONAT E TATUESHËM………………………………………………..

KAPITULLI III OPERACIONET E TATUESHME…………………………………………
Seksioni 1 Furnizimi i mallrave………………………………………………………………….
Seksioni 2 Furnizimi i shërbimeve………………………………………………………………
Seksioni 3 Importimi i mallrave……………………………………………………………………..
Seksioni 4 Të tjera dispozita për operacionet e tatueshme……………………….

KAPITULLI IV VENDI I OPERACIONEVE TË TATUESHME………………………
Seksioni 1 Vendi i furnizimit të mallrave………………………………………………………
Seksioni 2 Vendi i importimit të mallrave………………………………………………………
Seksioni 3 Vendi i furnizimit të shërbimit………………………………………………………

KAPITULLI V LINDJA E TATIMIT , KËRKUESHMËRIA…………………………….
Seksioni 1 Lindja dhe kërkueshmëria e tatimit për furnizimet e mallrave dhe shërbimeve…………………………………………………………………….
Seksioni 2 Lindja dhe kërkueshmëria e tatimit për importimin e mallrave………………

KAPITULLI VI VLERA E TATUESHME…………………………………………………………
Seksioni 1 Furnizimet e mallrave dhe shërbimeve………………………………..
Seksioni 2 Importimi i mallrave………………………………………………………………….

KAPITULLI VII SHKALLA TATIMORE………………………………………………………….

KAPITULLI VIII PËRJASHTIMET, FURNIZIMET ME SHKALLË ZERO, EKSPORTET
Seksioni 1 Furnizime të përjashtuara……………………………………………………………
Seksioni 2 Përjashtime në import…………………………………………………………………
Seksioni 3 Furnizimet me shkallë tatimore 0% të TVSH-së
Nënseksioni 1 Eksportet, transporti ndërkombëtar dhe të tjera
Nënseksioni 2 Përjashtimi i veprimeve që lidhen me trafikun ndërkombëtar të mallrave, Magazinat doganore, magazinat e tjera përveç atyre doganore dhe regjime të njëjta dhe të tjera përjashtime
KAPITULLI IX ZBRITSHMËRIA………………………………………………………………………………
Seksioni 1 Origjina dhe rëndësia e së drejtës së zbritjes…….…………………………..
Seksioni 2 Zbritja e pjesshme e TVSH-së…………………………..……………………
Seksioni 3 Kufizime të së drejtës së Zbritjes ……………………………………………
Seksioni 4 Rimbursimi ………………….………………………………………………
Seksioni 5 Rregullimi i zbritjes së aplikuar të TVSH-së………………………………..

KAPITULLI X DETYRIMET E PERSONIT TË TATUESHËM DHE TË DISA
PERSONAVE JO TË TATUESHEM…………………………………………………..
Seksioni 1 Detyrimet e pagesës së TVSH-së dhe personat përgjegjës…………………..
Seksioni 2 Modalitetet e pagimit të TVSH-së……………………………………………
Seksioni 3 Identifikimi……………………………………………………………………..
Seksioni 4 Faturimi ……………………………………………………………………….
Seksioni 5 Faturat Letër dhe faturat elektronike………………………………………………………..
Seksioni 6 Deklarata……………………………………………………………………………………………..
Seksioni 7 Kontabiliteti………………………………………………………………………………………….

KAPITULLI XI REGJIME TË VEÇANTA ………………………………………………………………….
Seksioni 1 Regjimi i ndërmarrjeve të vogla……………………………………………………..
Seksioni 2 Regjimi i veçantë i agjensive të udhëtimit……………………………………….
Seksioni 3 Regjim i veçantë i zbatuar për shitjen e mallrave të dorës së dytë, punëve artistike, artikujve të koleksionit dhe antikuare
Nënseksioni 1 Skema e marzhit të fitimit ……………………………………………
Nënseksioni 2 Rregullat për shitjet me ankand publik…………………………..
Seksioni 4 Regjimi mbi prodhuesit bujqësor (skema e kompensimit të fermerëve)…………
Seksioni 5 Regjimi i veçantë për arin në investim……………………………………………………….

KAPITULLI XII DISPOZITA TË PËRGJITHSHME DHE KALIMTARE……………………….
Kapitulli i parë i ligjit “Objekti dhe Fusha e zbatimit” përbëhet nga 2 nene të cilat japin përkufizimin e TVSH-së si dhe fushën e zbatimit të saj.

Kapitulli i dytë “Personat e Tatueshëm” përbëhet nga 4 nene në të cilat jepen qartësisht nocionet e personit të tatueshëm, veprimtarisë ekonomike, ushtrimi i një veprimtarie në mënyrë të pavarur duke bërë dallimin e personave të lidhur me një punëdhënës nëpërmjet një kontrate punësimi apo çdo lloj mardhënie që krijon një lidhje punëdheënës-punëmarrës si dhe duke bërë qartë dallimin se kur entet publike nuk konsiderohen persona të tatueshëm dhe kur konsiderohen si të tillë për qëllime të këtij ligji. Gjithashtu është përcaktuar edhe një listë me veprimtaritë të cilat kur i kryejnë entet publike janë të tatueshme.

Në ligjin aktual këto nocione nuk kanë qenë të qarta dhe të mirpërcaktuara. Psh konsiderohej person i tatueshëm ai person i cili ka qenë i regjistruar dhe nuk është çregjistruar. Nuk kemi pasur një nocion të qartë për veprimtarinë ekonomike.

Kapitulli i tretë “ Operacionet e Tatueshme”, përbëhet nga 4 seksione konkretisht: Furnizimet e mallrave, shërbimeve, importet dhe të tjera operacione, në total janë 11 nene.

Është dhënë koncept më i gjerë dhe më i qartë për furnizimin e mallrave duke përcaktuar në ligj dhe trajtuar si mallra edhe të drejtat mbi pasurinë e paluajtshme, aksioneve që i japin mbajtësit të tyre të drejtën e zotërimit ose shfrytëzimit të pasurisë së paluajtshme.
Po ashtu transferimi i mallrave mbi bazën e një kontrate sipas së cilës komisionerit i paguhet komision për blerjen ose shitjen ndërkohë që ai është ose bëhet pronar i mallit sipas konceptit të furnizimit të mallit është furnizim malli.
Në ligjin aktual kemi vetëm një nocion për agjentin i cili vepron për kryesorin e tij pa bërë dallim kur ai sillet si agjent transparent, pra kur përfiton vetëm komisionin dhe shërbimin apo furnizimin e mallit e ofron kryesori si edhe kur ai është agjent i fshehur, pra e blen mallin për t’ ia shitur atij që e ka kërkuar atë duke marrë në zotërim mallin dhe duke u bërë pronar i tij dhe në këtë rast i gjithë furnizimi trajtohet si furnizim malli.
Në ligjin e ri trajtohet me gjerë dhe i detajuar për çdo rast “furnizimi i mallrave kundrejt pagesës”. Në këtë ligj ndryshe nga ligji aktual janë ndarë në 2 nene me vetë furnizmi i mallrave kundrejt pagesës nga furnizimi i shërbimeve kundrejt pagesës. Ka një dallim nga ligji aktual në lidhje me nocionin e dhuratave me vlerë të vogël. Sipas këtij ligji dhuratat me vlerë të vogël nuk konsiderohen furnizime kundrejt pagesës. Ministri i Financave ka të drejtë të përcaktojë me udhëzim se cilat do të konsiderohen “mostër” dhe vlerën maksimale të “dhuratave me vlerë të vogël.
Ndërkohë që në ligjin aktual çdo gjë që quhet dhuratë në e konsideronim furnizim kundrejt pagesës pavarësisht vlerës së tyre, madje edhe artikujt publicitarë dhe promocionalë me vlerë të vogël të cilat nuk i konsiderojmë si furnizim kundrejt pagesës, me udhëzim kanë të kufizuar të drejtën e zbritjes së TVSH-së në blerje.
Furnizimi i shërbimit është zgjeruar dhe pasuruar si koncept psh kalimi i pasurisë së patrupëzuar konsiderohet furnizim shërbimi, si edhe çdo operacion me aksionet, pjesmarrjet në shoqëri etj, kur nuk kanë të bëjnë me pasuri të paluajtshme përsëri janë përcaktuar si furnizime shërbimi.
Me tej është rikonceptuar vetëfurnizimi, transferimi i veprimtarisë ekonomike duke përcaktuar edhe një procedurë njoftimi nga tatimpaguesi pranë organit tatimor përpara transferimit të veprimtarisë ekonomike.
Neni 16 që ka të bëjë me transferimin e veprimtarisë ekonomike është saktësuar i sugjeruar nga ekspertët për të hequr disa kufizime të shkruara në këtë nen që e bënin atë jo në përputhje me DE. Kufizime të tilla duke u konsideruar të panevojshme janë përshtatur në nenin 16 të Ligjit të ri.
Kapitulli i “Operacioneve të tatueshme”, vijon llogjikisht me konceptet (kapitujt) që pasojnë dhe që na shërbejnë për teë përcaktuar tatimin dhe konkretisht me:
Vendin e furnizimit mallit/shërbimit/importit; (3 seksione dhe 13 nene)
Sipas ligjit të ri është detajuar vendi i furnizimit të mallrave me transport, pa transport si dhe në bordin e anijeve, aeroplaneve ose trenave, vendi i furnizimit të gazit natyror, energjisë nëpërmjet sistemeve të shpërndarjes duke bërë dallimin e një furnizimi për një person rishitës dhe të një furnizimi për konsum të këtij malli.
Vendi i furnizimit të shërbimeve në këtë ligj është përcaktuar qartësisht duke përcaktuar si koncept të përgjithshëm faktin që për furnizime të shërbimit që ofrohen nga një person i tatueshëm në Shqipëri për një person të tatueshëm jashtë Shqipërisë, vendi është në vendin e marrësit të shërbimit, ose anasjelltas.
Nëse shërbimi ofrohet kundrejt një personi të patatueshëm jashtë Shqipërisë, vendi është në vendin e furnizuesit të shërbimit, pra në Shqipëri.
Gjithësesi nga këto rregulla ka edhe përjashtime. Në të dy rastet për shërbime të caktuara që janë përcaktuar në këtë ligj psh për pasurinë e patundshme, transportin, ngjarje kulturore, sportive, artistike etj, shërbimet e restorantit, dhënia me qira e një mjeti transporti ku përcaktohet si vend i furnizimit të shërbimit vendi ku këto shërbime kryhen faktikisht. Gjithashtu në këtë ligj është përcaktuar edhe vendi i furnizimit të shërbimeve të furnizuara elektronikisht ndaj personave të patatueshëm.

Momentin e lindjes së tatimit dhe kërkueshmëria e tij për mallrat / shërbimet / importin; (2 seksione, 4 nene)
Është përcaktuar qartësisht momenti i lindjes së tatimit jo vetëm për mallrat dhe shërbimet por edhe për importin, apo daljen nga regjimet doganore.
Vlera e tatueshme e mallrave/ shërbimeve/ importit; (2 seksione, 11 nene)
Ndryshe nga ligji ekzistues në të cilin vlera e tatueshme përcaktohej në një nen të vetëm, këtu janë përcaktuar qartë nocionet e vlerës së tregut si për mallrat dhe për shërbimet. Është përcaktuar qartë vlera e tatueshme për çdo furnizimin të kryer kundrejt pagesës duke mos lënë hapesirë për asnjë keqkuptim siç ka pasur shpeshherë deri më sot. Ndërkohë janë përcaktuar të gjithë elementët që përbëjnë vlerën e tatueshme dhe ato që nuk përfshihen në vlerën e tatueshme.
Për të parandaluar evazionin apo shmangjet tatimore për transaksione midis personave të lidhur apo që kanë mardhënie familjare apo punëdhënës-punëmarrës është përcaktuar se cila do të konsiderohet vlera e tatueshme nëse konstatohen transaksione midis këtyre personave.
Përcaktohet gjithashtu edhe vlera e tatueshme e konvertuar për transaksione të kryera në monedha të ndryshme, pra jo me monedhën kombëtare si për furnizimet brenda vendit dhe për importin.
Vlerën e tatueshme të arit të përpunuar kemi mbajtur dispozitën që kemi në kushtet që direktiva në nenin 82 të saj dispozitën e parashikuar për vlerën e tatueshme për arin e kishte me “mund”.
Shkalla tatimore normale/ reduktuar; (2 nene)
Është përcaktuar nocioni i shkallës normale të TVSH-së që ne e kemi 20 % dhe sipas nenit 95 dhe 96 të DE shkalla normale e TVSH në asnjë rast nuk mund të jetë më e vogël se 15 %
Njëkohësisht për shkallën e redukuar sipas nenit 98/ 1 të DE kufizohet aplikimi i shkallëve të reduktuara, pra shtetet anetarë mund të aplikojnë 1 ose 2 tarifa të reduktuara dhe sipas nenit 99/1 të DE tarifa e reduktuar nuk mund të jetë më e vogël se 5%. Në nenin 49 të këtij ligji është përcaktuar aplikimi i shkallës së reduktuar vetëm për furnizimet e barnave, mjeksore dhe veterinare pasi furnizimet e shërbimeve shëndetësore që aktualisht i kemi me shkallë të reduktuar nuk janë në përputhje me DE, sipas së cilës shërbimet shëndetësore si shërbime në interes publik janë të përjashtuara nga TVSH.
Ndërkohë, Direktiva 2006/112 CE në shtojcat bashkangjitur, konkretisht shtojcën III ka përcaktuar listën e furnizimeve të cilat mund të trajtohen si furnizime me tarifa të reduktuara si dhe në shtojcën X ka përcaktuar listën e furnizimeve të cilat vendet anëtare mund të vazhdojnë ti tatojnë si edhe ato të cilat mund të vazhdojnë ti përjashtojnë. Shërbimet e stomatologëve psh janë të përfshira në këtë shtojcë si shërbime që mund të trajtohen me shkallë të reduktuar të TVSH-së.
Aktualisht në ligjin e ri ashtu si edhe në ligjin ekzistues nuk kemi frunizime mallrash apo shërbimesh me normë të reduktuar TVSH-je. Gjithashtu në këtë nen është përcaktuar edhe e drejta e zbritjes së TVSH-së pavarësisht shkallës së aplikuar (normale apo të reduktuar).
Pra, pasi janë trajtuar kapitujt që kanë të bëjnë me operacionet e tatueshme dhe gjithçka që lidhet me përcaktimin e tatimit, ligji vijon me Operacionet e përjashtuara (brenda vendit /import/eksport/transport ndërkombëtar/ të tjera me shkallë 0%, në të cilat janë trajtuar: (3 seksione, 2 nënseksione, 17 nene).
 Përjashtimet të cilat janë mbartur nga Direktiva në Ligjin e ri të TVSH-së nuk janë opsionale por janë të detyrueshme për t’u aplikuar.
Operacionet e përjashtuara sipas këtij ligji janë: Shërbimi publik postar sipas shërbimit universal postar, shërbimi privat postar nuk është i përjashtuar; Shërbimet shëndetësore dhe furnizimet e mallrave dhe shërbimeve të lidhura ngushtë me to, të kryera si nga institucionet shëndetësore publike dhe nga ato private por këto të fundit duhet të kryejnë shërbimin në kushte sociale të krahasueshme me ato publike që të përfitojnë nga përjashtimi. Në nenin 51, b për të shmangur përsëritjet sipas tekstit të mëparshëm të dërguar janë bërë disa përshtatje.
Shërbimet e mjekëve në kuadër të ushtrimit të profesionit të tyre, të licensuar nga autoriteti kompetent shëndetësor; Shërbimet e stomatologëve dhe laboranteve dentare në kuadër të ushtrimit të profesionit; Furnizimi i organeve, gjakut, qumështit njerëzor; Shërbimet dhe mallrat që kanë të bëjnë me ndihmën sociale, mbrojtjen e fëmijëve, të rinjve, furnizimi i shërbimeve sportive, kulturore kur këto shërbime kryhen nga organizata pa qëllim fitimi dhe me çmime të cilat nëse nuk janë të aprovuara nga institucionet përkatëse janë jokonkurruese. Këtu në kemi vendosur si kriter çmimet nën 50% të çmimeve të tregut siç e kemi aktualisht sipas VKM-së, pra që të rezultojë si masë e marrë për çmime që nuk janë konkuruese me subjektet me TVSH dhe nuk kanë për qëllim fitimin. Furnizime të vënies në dispozicion personeli për qëllime të ndihmës shpirtërore nga organizatat fetare. Furnizimet e shërbimeve të mesimdhënies shkollore dhe universitare sipas ligjeve specifike; Furnizimi i mësimdhënies shkollore apo universitare nga mësuesit në emër personal. Furnizimi i transportit të të sëmurëve apo të plagosurve me mjete të posaçme; Furnizimi i mallrave apo shërbimeve me rastin e manifestimeve për mbledhjen e fondeve. (Psh. Franca e ka shumën e arkëtuar në total për një vit jo më shumë se 60.000 euro dhe nr e manifestimeve 6); Veprimtaria e radiotelevizionit publik shqiptar, përveç veprimtarisë me karakter tregtar.
Pra sipas përjashtimeve të përcaktuara në nenin 132 të DE reklamat nga media e shkruar ose elektronike nuk janë të përjashtuara nga TVSH.
Ndërkohë, shërbimet financiare në përgjithësi me ndonjë ndryshim të vogël vazhdojmë ti kemi të përjashtuara në përputhje edhe me direktivën; pullat postare, pullat të taksës e të ngjashme; lojrat e fatit, bastet; furnizimi i ndërtesave; tokës , qiradhënia e ndërtesave me disa përjashtime.
- Furnizimet e shtypshkronjave, gazetave, revistave dhe librave, përveç reklamës, e kemi mbartur si të përjashtuar por theksojmë se DE nuk e ka të përjashtuar. Madje në shtojcën 3 i liston si furnizime që mund të trajtohen me shkallë të reduktuar.
- Furnizimi i kartave të identitetit po ashtu është specifike, pasi Direktiva nuk e ka një parashikim të tillë.
Përjashtimet e fundit janë ruajtur siç janë në Ligjin aktual dhe nga ekspertët janë konsideruar jo në përputhje me DE. Përjashtimi që ka të bëjë me furnizimin e mallrave falas në situata të emergjencave civile nga ekspertët është sugjeruar i panevojshëm.
Gjithashtu është hequr përjashtimi për furnizimin e hekurit, i klasifikuar në krerët 7213 dhe 7214 të NKM-së dhe çimentos, i klasifikuar në kodet 2523 29 00; 2523 30 00 dhe 2523 90 00 të NKM-së ndaj subjekteve ndërtuese të hidrocentraleve, të cilat, në bazë të marrëveshjes respektive, i përdorin si lëndë të parë për ndërtimin e hidrocentraleve, dhe,
Është hequr përjashtimi nga TVSH për furnizimet e shërbimeve të destinuara për realizimin e fazave të kërkimit dhe të zhvillimit të operacioneve hidrokarbure, të kryera nga kontraktorët ose nënkontraktorët që punojnë për realizimin e këtyre fazave si edhe furnizimi i mallrave që bëjnë kontraktorët për njëri-tjetrin ose nënkontraktorët për kontraktorët e tyre.
Përjashtimet që vendi anëtar i ka aktualisht në fuqi dhe kërkon që t’i mbajë si të tilla në momentin kur të jetë vend anëtar duhet t’i paraqiten Komitetit të TVSH-së në Këshillin Europian për të vendosur nëse do të mbahen si të tilla ose jo.
- Furnizimet e shërbimeve nga nënkontraktorët për mallrat joshqiptare të cilat i nënshtrohen regjimit të përpunimit aktiv në Shqipëri për t’u eksportuar, në ligjin aktual ne i kemi të përjashtuara pa të drejtë kreditimi të TVSH-së. Këtë dispozitë nuk e kemi mbartur në ligjin e ri pasi nga ekspertët francezë kjo dispozitë nuk është në përputhje me Direktivën. Furnizimet e shërbimeve ose të mallrave të cilat kanë për qëllim eksportin sipas DE mund të jenë furnizime të tatueshme me të drejtë për t’u rimbursuar eksportuesi i mallit.
Më tej në këtë kapitull në një seksion më vete janë trajtuar përjashtimet në import, rast pas rasti, parashikim të cilin nuk e kemi pasur deri më sot. Gjithashtu jemi konsultuar me Kodin doganor të Republikës së Shqipërisë në fuqi i cili i kishte disa nga këto përjashtime por jo të detajuara kaq hollësisht.
Operacione me shkallë 0 %/eksportet, transporti ndërkombëtar, të ngjashme me eksportet. Kryesisht janë detajuar të gjitha llojet e furnizimeve por të gjitha këto kanë të bëjnë me eksportet, transportin ndërkombetar dhe në lidhje me regjimet doganore, furnizimet për Naton, Organiztata ndërkombëtare, Trupin diplomatik e ëe ngjashme.
Disa ndërhyrje tek nenet që trajtojnë kryesisht përjashtimet në import apo furnizimet me shakllë zero janë bërë kryesisht për të saktësuar dhe qartësuar apo plotësuar dispozitat e dërguara me draftin e mëparshëm, pa ndryshuar thelbin në përmbajtje të nenit.
Më pas ky ligj vijon rrjedhshmërisht me kapitullin “ Zbritshmëria e TVSH-së” (5 seksione, 17 nene) që lidhet pikërisht me kapitullin e mësipërm përjashtimet/ furnizimet me shkallë zero në të cilin përcaktohet qartësisht kur lind e drejta e zbritjes së TVSH-së dhe kufizimet e saj; zbritja e pjesshme, rregullimi i zbritjes dhe rimbursimi.
Konkretisht e drejta e zbritjes së TVSH-së lidhet ngushtë me përdorimin e mallrave për të cilat është paguar TVSH dhe bazuar në të drejtën e përdorimit janë përcaktuar edhe rregullat e të drejtës së zbritjes. Gjithashtu jo më kot kemi bërë dallimin duke i trajtuar si furnizime me shkallë zero, pasi për të gjitha furnizimet me shkallë zero lind e drejta e zbritjes së TVSH-së. Kjo e drejtë lind gjithashtu për furnizime të kryera jashtë Shqipërisë, furnizime të cilat po të kryheshin brenda Shqipërisë do t’i jepnin personit të tatueshëm të drejtën e zbritjes si dhe për furnizimet e përjashtuara për sigurimet dhe shërbimet financiare kur këto bëhen jashtë Shqipërisë përsëri lind e drejta e zbritjes.
Rregullat për zbritjen e pjesshme të TVSH- së jepen pasi përcaktohen konceptet e qarkullimit si dhe të përqindjes fillestare dhe përfundimtare. Pak a shumë është procedurë e ngjashme me atë që kemi aktualisht, por është hequr kriteri i ndryshimit të koeficentit me 20 si kriter për të aplikuar ose jo rregullimin e kreditimit.
Gjithashtu janë përcaktuar kufizimet e së drejtës së zbritjes të cilat aktualisht i kemi të trajtuara në Udhëzimin e TVSH-së. Tek kufizimet e së drejtës së zbritjes janë shtuar shpenzimet e luksit dhe të përfaqësimit përtej normës së lejuar për njohjen e tyre si shpenzime të zbritshme sipas Ligjit të Tatimit mbi të Ardhurat”. Kjo shtesë u bë pasi Direktiva shprehej që kufizimet mund të bëhen në lidhje me shpenzimet e përfaqësimit, si dhe nuk kemi përfshirë shpenzimet për artikujt publicitare dhe promocionale, pasi sipas Direktivës dhuratat në vlerë të vogël, në të cilat pse jo mund të përfshihen edhe shpenzimet për artikujt publicitare me vlerë të vogël, nuk konsiderohen furnizime kundrejt pagsës. Kështu që moslejimi i kreditimit për to do të binte ndesh me përcaktimin në nenin 9 të ligjit të ri.
Rregulla të tjera të së drejtës së zbritjes janë rikonceptuar dhe plotësuar por nuk kanë ndonjë ndryshim nga ato që kemi pasur.
Për rimbursimin janë mbajtur të njëjtat dispozita, pra kushtet vazhdojnë të jenë të njëjta, 3 periudha të mbartura, 400.000 lekë dhe 30 ditë për eksportuesit dhe marrëveshjet ndërkombëtare dhe 60 ditë për tatimpaguesit e tjerë (Afatin e rimbursimit Franca e ka mbi 60 ditë, varion në bazë të analizës së riskut). Bazauar edhe në eksperiencën franceze, në këtë projekt ligj është parashikuar se në rast se ka arsye të justifikueshme, Drejtori i Përgjithshëm i Tatimeve , mund të shtyjë këtë afat edhe me 60 ditë.
Rregullimi i kreditimit në ndryshim nga ligji ekzistues ka përcaktuar 2 periudha përdorimi të ndryshme, konkretisht rregullimi bëhet kur ndryshon përdorimi i mallrave kapitale të paluajtshme brenda një periudhe 10 vjet dhe 5 vjet për mallra kapitale të luajtshme.
- Kapitulli Detyrimet e tatimpaguesit (7 seksione, 32 nene) është pikërisht kapitulli që përcakton procedurat dhe adminstrimin e personave të tatueshëm, ku në seksione me vete janë përcaktuar:
- Personat përgjegjës për pagesën e TVSH-së; Bëhet qartë përcaktimi i personit përgjegjës për pagesën e tvsh-së, kur ky person është furnizuesi apo personi i cili përfiton shërbimin (reverse charge).
Në nenin e parë të këtij kapitulli madje është përcaktuar qartë edhe koncepti i personit të tatueshëm në lidhje me vendndodhjen çka do të thotë që nëse një person i tatueshëm që ka një vendndodhje fikse në Shqipëri, kryen një furnizim shërbimesh të tatueshëm në Shqipëri, vend ku lind detyrimi për të paguar TVSH, dhe vendndodhja fikse që ka në Shqipëri nuk merr pjesë në kryerjen e këtij furnizimi, do të konsiderohet si një person i tatueshëm që nuk është i vendosur në territorin e Shqipërisë. Po në këtë seksion përcaktohet edhe nocioni i përfaqësuesit tatimor si person përgjegjës për pagesën e TVSH-së.
- Identifikimi i personit të tatueshëm. Janë mbajtur dispozitat që kemi në ligjin aktual për regjistrimin dhe çregjistrimin në përputhje me ligjin “Për Procedurat Tatimore në Republikën e Shqipërisë” dhe “Përr QKR-në”
- Faturimi. Në këtë seksion janë dhënë qartë konceptet e faturës, faturës elektronike dhe të notës së debitit dhe notës së kreditit, janë përcaktuar qartë rastet kur lëshohet fatura dhe kur nuk është e detyrueshme të lëshohet fatura tatimore. Janë detajuar të gjithë elementët që duhet të përmbaje fatura tatimore.
Në nenin 103 është siguruar përputhshmërinë pasi sipas nenit 229 të DE nuk është e detyrueshme që fatura tatimore të jetë e firmosur nga blerësi dhe gjithashtu në përputhje me nenin 231 të DE në pikën 2 të këtij neni është parashikuar përkthimi i faturave.
Po ashtu është rikonceptuar neni 98 përsa i përket vlerës së furnizimit për të cilat është e detyrueshme të lëshohet fatura tatimore, duke suptimuar edhe diferencimin për hipermarketet, meqë nuk ka një përkufizim të qartë për këtë nocion në legjislacionin shqiptar. Edhe nga ekspertët francezë është sugjeruar një zgjidhje e tillë.
- Faturat letër dhe elektronike. Faturat përveç se letër mund të dërgohen dhe në mënyrë elektronike por kjo mund të bëhet e mundur vetëm nëpërmjet një sistemi të shkëmbimit elektronik të të dhënave EDI si dhe pasi të jetë vërtetuar vërtetësia e origjinës dhe integritetit të përmbajtjes. Rregullat për këtë qëllim përcaktohen nga vendi anëtar.
- Deklarata, përcakton qartësisht deklaratën, përmbajtjen, datën e dorëzimit të saj.
-Kontabiliteti përcakton rregullat e mbajtjes së kontabilitetit, ruajtjes së dokumentacionit, dërgimit të dokumentacionit, librave.
Në këtë kapitull janë bërë disa shtesa të pikave të ndryshme në nene të caktuara, ndryshime të cilat janë reflektuar me të kuqe në projektin që po ju dërgojmë, për të plotësuar disa detyrime dhe përgjegjësi në lidhje me përgjegjësinë për pagesën e TVSH-së dhe të drejtë e zbritjes ose jo të tvsh-së në raste të shkeljeve të ndryshme.
- Kapitulli i XI “ Regjimet e veçanta” (5 seksione, 2 nënseksione, 39 nene)
1. Regjimi i Ndërmarrjeve të vogla. Në këtë regjim përfshihen personat të cilët realizojnë qarkullim nën kufirin e regjistrimit për TVSH-në, kushtet e përfitimit ose jo nga regjimi, zgjedhja me dëshirë për të qenë pjesë e regjimit normal të TVSH-së, kalimi në regjimin normal të tvsh-së dhe kushtet, e drejta e kreditimit etj.
2. Regjimi për agjentët e udhëtimit, regjim i cili ka për objekt agjentin e udhëtimit që vepron si ndërmjetës në emrin e tij dhe kujdeset për të realizuar udhëtimin për klientët; Organizatori i udhëtimeve turistike konsiderohet si agjent udhëtimi;
Vlera e tatueshme e furnizimit të shërbimit në rastin e kësaj skeme është vetëm është Marzhi i agjentit të udhëtimit, i cili konsiderohet diferenca ndërmjet çmimit total që detyrohet të paguajë klienti dhe vlerës reale që detyrohet të paguajë agjenti i udhëtimit për furnizimet e mallrave dhe shërbimeve të faturuara nga persona të tjerë të tatueshëm, për veprimet e kryera në përfitim të drejtpërdrejtë të klientit.
3. Regjim i veçantë i zbatuar për shitjen e mallrave të dorës së dytë, punëve artistike, artikujve të koleksionit dhe antikuare.
 Regjimi i marzhit të fitimit, Marzhi i realizuar nga personi i tatueshem është i barabartë me diferencën ndërmjet çmimit të shitjes të kërkuar nga personi i tatueshëm rishitës dhe çmimit të blerjes.
 Regjimi i ankandeve, Vlera e tatueshme, për furnizimin e mallrave nën këtë regjim përbëhet nga vlera totale që i faturohet blerësit ofertues më të mirë nga ana e organizatorit të shitjes me ankand, zvogëluar me vlerat e mëposhtme:
a) Vlera neto që organizatori i shitjes me ankand i ka paguar apo do t’i paguajë porositësit, e cila përbëhet nga diferenca midis çmimit të shitjes në ankand të mallit dhe vlerës së komisionit që organizatori i shitjes në ankand ka marrë ose do të marrë prej porositësit mbi bazën e kontratës komisionerë për shitjen.
b) Vlera e TVSH-së për t’u paguar nga ana e organizatorit të shitjes me ankand për furnizimin e kryer.
4. Regjimi i Kompensimit të prodhuesve bujqësor, skemë e cila është mbajtur e njëjtë me skemën që kemi në ligjin ekzistues me disa rregullime. Ndryshim për t’u theksuar këtu është që kodi i fermerit është shndërruar në Numër identifikimi i cili lëshohet nga organi tatimor për fermerët.
5. Regjimi i veçantë mbi arin për investim. Në kuptim të këtij seksioni përcaktohet koncepti i arit për investim si dhe përcaktohen rregullat për tatueshmërinë, përjashtimin e transaksioneve që kanë të bëjnë me këtë regjim duke pasur parasysh edhe rregullat evropiane.

Në zbatim të Vendimit të Këshillit të Ministrave nr. 584, datë 28.03.2003, “Për miratimin e Rregullores së Këshillit të Ministrave”, i ndryshuar, ky projektvendim i përcillet për mendim Ministrisë së Drejtësisë dhe Ministrisë së Integrimit.

 

M I N I S T Ë R

______________
SHKËLQIM CANI