Një luftë që trondit shumë ekuilibra

Irani e pranoi se e ka mbështetur dhe do të vijojë ta mbështesë Hamasin në sulmet që nisi të shtunën ndaj Izraelit. Yahya Rahim Safavi, zëdhënës i ushtrisë së liderit suprem, Khamenei, tha në një deklaratë për shtyp se do t’i mbështesë luftëtarët islamistë “deri në çlirimin e Palestinës dhe Jeruzalemit”.

Zërit të Safavit, një ish-komandant i Gardës Revolucionare, i janë bashkuar edhe zyrtarë të tjerë të lartë iranianë.

Por këto deklarata po shihen nga rivali rajonal i Iranit, Arabia Saudite, si një sinjal kërcënues se Teherani është i gatshëm të nxisë konfliktin rajonal për të penguar normalizimin e marrëdhënieve të Riadit me Izraelin, siç dëshiron SHBA.

Sulmi nga Gaza erdhi vetëm katër ditë pasi Khamenei shkroi në mediat sociale: “Regjimit uzurpator po i vjen fundi. Sot, rinia palestineze dhe lëvizja kundër shtypjes, kundër pushtimit në Palestinë është më energjike, më e gjallë dhe më e përgatitur se kurrë gjatë 70 apo 80 viteve të fundit. Dashtë Zoti, lëvizja do t'i arrijë qëllimet e saj."

Normalizimi i marrëdhënieve të Arabisë Saudite me Izraelin do të shkaktonte pakënaqësi te Irani. Princi i kurorës në Riad e la të kuptohej arritjen e mirëkuptimit mes dy vendeve para pak ditësh në një intervistë për Fox News, ku u shpreh se “Çdo ditë e më shumë po afrohemi”.

Në sulmin e së shtunës ndaj Izraelit është implikuar direkt edhe Hezbollahu, një tjetër grup i lidhur me Iranin. Sulmi është më i madhi që nga koha kur Hamas dhe Izraeli u përfshinë në betejën 10-ditore të vitit 2021.

“Kjo është dita e betejës më të madhe në tokë kundër pushtimit”, tha komandanti i Hamasit, Mohammad Deif, duke shtuar se mbi 5 mijë raketa janë lëshuar drejt Izraelit.

Zyrtarët izraelitë e kishin parashikuar që nga gushti një sulm të mundshëm nga Hamasi ose Hezbollahu, ose të dyja, pas përleshjeve në rritje në zonën kufitare midis Izraelit dhe Libanit. Në verë, ministri izraelit i Mbrojtjes, Yoav Gallant, paralajmëroi nëse do të shpërthente lufta me Hezbollahun, kjo do të rezultonte në kthimin e Libanit "në epokën e gurit".

Jason Brodsky, studiues në Institutin e Lindjes së Mesme, thotë për Politico se në shtator ka pasur takime në Liban midis Hamasit dhe komandantëve të Gardës Revolucionare iraniane. Kjo ofron "disa të dhëna për organizimin e këtij sulmi ndaj Izraelit sot," tha ai.

Armiqësia midis Izraelit dhe lëvizjes islamike Hamas me bazë në Gaza shpërtheu në luftë në 2009, 2012, 2014 dhe 2021. Lidhjet midis Hamasit dhe Iranit, mbështetësi kryesor i tij, u tensionuan pas shpërthimit të luftës civile në Siri. Teherani  e ka mbështetur Presidentin Bashar al -Assad, ndërsa Hamas mbështet rebelët që luftojnë për të rrëzuar udhëheqësin sirian.

Si rezultat, kjo solli afrimin e Hamasit me Arabinë Saudite dhe Katarin, por nuk kishte zgjidhje tjetër veçse të rivendoste lidhjet me Iranin ndërsa lufta civile përparoi në Siri. Grupi palestinez u bë gjithnjë e më i izoluar për shkak të zhvillimeve të Pranverës Arabe dhe gjithnjë e më i varur për financime nga Teherani dhe Damasku, ku kishte selinë e tij deri në vitin 2012.

Dobësimi i mëtejshëm financiar erdhi pas rrëzimit të presidentit egjiptian, Mohamed Morsi, lideri i parë i Vëllazërisë Myslimane të Egjiptit. Një ndryshim në lidershipin e Katarit e goditi atë edhe financiarisht, duke e detyruar Hamasin të tërhiqet nga pozicioni i tij për luftën civile siriane dhe të kthehet sërish te Irani.

Ekspertët thonë se sulmi i Hamasit ndaj Izraelit është dukshëm i nga grupi palestinez. Më parë ishte fokusuar në bomba vetëvrasëse dhe sulme të papërpunuara me raketa; këtë herë ai “po shkon thellë në Izrael dhe po kryen një operacion që shënon një largim të rëndësishëm. “

Kjo godet në zemër të Forcës së Mbrojtjes të Izraelit. Ai godet në zemër të Izraelit. Kjo është ndryshe nga çdo gjë që kemi parë nga Hamasi në të kaluarën. Dhe kjo tregon një vendim strategjik të ndërmarrë nga organizata që nuk mendoj se do të ndodhte pa klientët e saj në Teheran.

"Ka pyetje nëse frontet e tjera tani do të nxehen, gjë që është një shqetësim serioz që Izraeli e ka mbajtur prej kohësh në lidhje me strategjinë e rrethimit iranian", shtoi ai.

A do të nxehet Bregu Perëndimor? A do të aktivizohen milicitë shiite në vende si Siria? A do të përfshihet Hezbollahu? Ne do të shohim gjatë orëve apo ditëve të ardhshme nëse kjo ishte thjesht një përpjekje e Hamasit për të rikonfirmuar veten apo nëse është pjesë e një strategjie më të gjerë ku marrin pjesë elementë të tjerë që i përkasin Iranit. Kjo është lufta që unë mendoj se të gjithë i janë frikësuar të gjithë.