Rritje të normave të interesit për të shmangur kolapsin e Euros

A ka gjasa që Euro të pësojë kolaps?

Këtë pyetje shtron në një shkrim të vetin, Piero Cingari i Capital.com, qarkulluar edhe nga agjencia e njohur “Reuters” duke u nisur nga zhvlerësimi i vazhdueshëm i monedhës europiane për dy dekada. Viti 2022 ishte më i keqi për Euron, me zhvlerësim prej 16% duke arritur në pikën më të ulët të këmbimit të vet që prej dhjetorit 2002. Sipas Cingarit, Banka Qendrore Europiane mund të shmangë kolapsin e monedhës duke marrë në kontroll inflacionin dhe ndërhyrë me vendosmëri në rritjen e normës së interesit.

Është një pilulë e hidhur, por e domosdoshme për t’u gëlltitur në mënyrë që të shmangen rezultate të tjera negative për euron

shkruan autori.

Sipas tij një ndër arsyet e kësaj që shohim sot është shpejtësia e veprimit mes Bankës Federale Amerikane dhe Bankës Qendrore Europiane; amerikanët nisën të rrisin interest që në muajin mars, vazhduan me shpejtësi në këtë drejtim, ndërkohë që BQE ishte më e ngadaltë dhe vendosi të ndërhynte vetëm në korrik.

Një tjetër arsye është lufta në Ukrainë që dëmton fillimisht dhe kryesisht Europën, që po sheh një humor të dëmtuar rëndë të shoqërisë dhe rënie të thellë të besimit të konsumatorit. Rritja e çmimeve të gazit krijon një tjetër faktor në tërësinë e tyre, çka nuk e prek SHBA. Parashikimet e FMN-së janë që ekonomia kryesore e bllokut, ajo e Gjermanisë, të pësojë rënie të Prodhimit të Brendshëm Bruto për të paktën tre vjet rresht, deri më 2024, që do të ketë padyshim efekte domino në mbarë Eurozonën. Të gjitha në një drejtim: makina ecën me shpejtësi drejt përplasjes.

Euroja i është nënshtruar historikisht dy episodeve domethënëse të zhvlerësimit real:

i pari ndodhi mes nëntorit 2009 dhe korrikut 2012 dhe u provokua nga Kriza e Madhe FInanciare që përkeqësoi krizën e borxhit në Eurozonë. Vlera e shkëmbimit të Euros ra me 17%.

I dyti ndodhi mes marsit 2014 dhe prillit 2015. BQE njoftoi një program të zgjeruar lehtësimi ndërkohë që Banka Federale po ndiqte politika të ndryshme dhe më restrictive. Euro ra me 14%. Nëse ne përballemi me një tjetër shok të vërtetë të Euros si këto më sipër, se do të shohim sërish një rënie me 8-9% në terma reale. Nisur nga fakti se jemi tashmë në njëperiudhë inflacionare, zhvlerësimi i mëtejshëm i Euros do të mund të çonte në një inflacion më të lartë me pasoja ekonomike të rënda

shkruan Cingari.

Situata e tanishme krizës energjetike dhe të çmimeve të gazit  nuk e lejon Bankën Europiane të “përdorë stimulin monetar për të rigjallëruar ekonominë”, ndërkohë që Banka ka mjetet për të kontrolluar shpejtësinë e rënies. Njëri është Rritja e normave të interesit.

Rreziku i përshkallëzimit të pritmërive të inflacionit dhe dështimi që Euro të gjejë një mbështetje, do të kishin pasoja më të mëdha sesa vetë recesioni

vijon ai.

Pasuria e Europës duket se nuk mjafton më për të kompensuar dëmet e mëdha që janë krijuar: Cingari sugjeron reforma strukturore të rritjes ekonomike.