Pikëpyetje mbi neutralitetin ekonomik të Pekinit

Pasi ka konstatuar se Xi Jinping nuk është i gatshëm të refuzojë miqësinë politike "të pakufishme" me Vladimir Putinin, Perëndimi po bën presion që të paktën Pekini të mos ndihmojë Moskën të anashkalojë sanksionet ekonomike dhe ushtarake. Kina e konsideron embargon "të paligjshme, të padobishme dhe të dëmshme". Por me sa duket, edhe vetë Kina po i shmanget sfidës së SHBA-së dhe BE-së në këtë front: kompanitë e tij shtetërore nuk po blejnë më gaz dhe naftë nga rusët.

Në Perëndim flitet shumë për mundësinë që Rusia të devijojë në tregun kinez (dhe më pas në atë indian), me një çmim të zbritur, furnizimet me gaz dhe naftë që i nënshtrohen sanksioneve nga evropianët. Para luftës, Kina, e cila është blerësi më i madh i naftës në botë, importonte 1.6 milionë fuçi në ditë nga Rusia (15% e nevojave të saj) dhe 10 miliardë metra kub gaz në vit, në zbatim të marrëveshjeve ndërqeveritare.

Meqenëse as evropianët vetë nuk po ia dalin të bëjnë shkëputjen e menjëhershme nga furnizimet ruse, kërkesa urgjente ndaj Pekinit është që të mos plotësojë boshllëkun duke rritur kërkesën. Reuters raporton se grupet e mëdha kineze të naftës po respektojnë kontratat tashmë të vendosura me Moskën, por po shmangin nënshkrimin e të rejave, pavarësisht ofertës për zbritje të konsiderueshme. Duke parë kontratat për muajin maj, vihet re se rafineritë shtetërore të Pekinit (Sinopec, Cnooc, PetroChina dhe Sinochem) nuk e kanë rritur kërkesën.

Megjithatë, çështja është komplekse. Analistët vërejnë se për momentin, ekonomia e dytë më e madhe në botë nuk ka nevojë të rrisë furnizimet me hidrokarbure, sepse aktiviteti industrial është ngadalësuar për shkak të valës së Covid-19 që ka sulmuar Kinën. Dhe kur prodhimi rritet përsëri, nëse rafineritë kineze do t'u drejtoheshin furnitorëve të tjerë, në përputhje me kërkesën perëndimore për të mos ndihmuar Rusinë, çmimet në tregun ndërkombëtar do të rriten përsëri.

Me pak fjalë, edhe "neutraliteti ekonomik" i Pekinit do të ketë një çmim që në fund të fundit do ta paguanin evropianët. Ka një lëvizje tjetër të Pekinit, e cila shkon në drejtim të kundërt edhe nëse nuk shkel sanksionet perëndimore. Kinezët filluan të paguajnë për qymyrin dhe naftën bruto nga Rusia në juanë. Prej disa kohësh, Pekini është përpjekur ta kthejë monedhën e vet në alternativë ndaj dollarit në tregtinë ndërkombëtare. Por pa sukses: dollari përdoret në 88% të transaksioneve në valutë të huaj, ndërsa juani (ose renminbi) mbetet në 4.3%.