arkivat

Një punim i 43 historianëve pretendon të japë në një përmasë më të plotë se deri më tani historinë e popullit shqiptar në shekullin që lamë pas. Në një intervistë për Tema Tv, historian Beqir Meta, një prej autorëve, thotë se ka të dhëna të reja dokumentare që pasurojnë historinë. Vëllimi i parë shkon deri në vitin 1920 dhe nuk merret vetëm me historinë e Shqipërisë, por përfshin edhe shqiptarët që banojnë jashtë territorit të shtetit të parë të shqiptarëve, pra Shqipërisë.

57 regjistra osmanë që ofrojnë një informacion të dorës së parë për popullsinë, pronat dhe taksat në territoret shqiptare prej shek. XV-XIX kanë mbërritur në Arkivën e Shtetit. Edhe pse këta regjistra duhet të kalojnë fillimisht përmes një procesi tekniko-shkencor, mësohet se ata kanë një rëndësi të veçantë, pasi ofrojnë një informacion autentik për popullsinë, pronat dhe taksat në territoret shqiptare prej shek. XV-XIX. Regjistri i parë i këtij fondi i përket vitit 1431 dhe mendohet se ka informacion shumë të vlefshëm për konfigurimi e popullsisë dhe pasurisë së shqiptarëve.

Arkivi Qendror i Shtetit ka marrë në dorëzim 57 arkiva të periudhës osmane që kanë të bëjnë me territorin ku sot ndodhet Republika e Shqipërisë. “Dikur quheshin tahire dhe në të regjistroheshin pronat, kryefamiljarët dhe taksat që ato paguan për një tokë a banesë. Një pjesë e dokumenteve flet për mënyrën e administrimit të tokës, apo jetën politike të Ismail Qemalit në Turqi”, raporton Vizion Plus. Në një prononcim të tijin, drejtori i Arkivit Qendror, Gjet Ndoj, thotë se “vijojnë negociatat për pasurimin e informacioneve edhe me vende të tjera si Rumania, Serbia, Rusia apo Vatikani”.

Muajt e fundit, arkivat amerikane mbi Shqipërinë u hapën dhe brenda tyre arrijmë të gjejmë raporte të ambasadorëve amerikanë për gjendjen apo bisedimet në Tiranë, si dhe protokolle bisedash në nivele të larta presidenciale. Në kulturën amerikane, kjo është praktikë rutinë dhe një tregues demokracie.